Маржан ӘБІШ
Маржан ӘБІШ«Egemen Qazaqstan»
177 материал табылды

Театр • 05 Қараша, 2023

«Қорқыттың» қуанышы

Бакуде Әзербайжан мемлекеттік ұлттық театрының 150 жылдығына және жалпыұлттық көшбасшы Гейдар Әлиевтің 100 жылдығына, Шуша қаласының 2023 жылы «Түркі әлемінің мәдени астанасы» болып жариялануына, сондай-ақ ТҮРКСОЙ халықаралық ұйымына 30 жыл толуына орай өткен І Халықаралық театр фестивалінде қазылар алқасының шешімімен Түркістан музыкалық драма театры «Ең үздік пластикалық қойылым» аталымын иеленді. Марапатты театр ұжымына ТҮРКСОЙ ұйымының Бас хатшысы Сұлтан Раев табыстады.

Саясат • 23 Қазан, 2023

Кітапханашы – мерейлі мамандық

Кітап оқитын ұлттың руханияты да, мәдениеті мен әдебиеті де берік болары сөзсіз. Адамзатты игілікке бас­тайтын, ақыл-ойдың тамыршысы кітапқа деген қоғамның құрметі де әрқашан биік болмақ. Осы ретте рухани ордаға баланған кітапханалар мен олардың шырақшысына ай­нал­ған кітапханашылардың рөлі басым. Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаев кітапханалар мен кітапханашылардың жағдайына, заманауи сапасына, ақылды ұлт қалыптастыру жолындағы жоспарына ерекше маңыз қойып, тоқталып отыр. Биыл екінші рет тойланып жатқан Кітапханашылар күні – осы салаға деген сындарлы істің нәтижесі.

Әдебиет • 19 Қазан, 2023

Неге екенін білмеймін...

Биыл ғасырлық тойы атап өтіліп жатқан көрнекті жазушы Тахауи Ахтановтың «Қаһарлы күндердегі» атаққұмар Уәлиді, «Махаббат мұңындағы» жауапсыз Ниязды, «Борандағы» әділетсіз Қасболатты, жауыз белсенді Жаппасбайды білмейтін оқырман кемде-кем. Бұл кейіпкерлердің бәрі де сыншыл суреткердің туындыларындағы өмір шындығының қарама-қайшылықты сипатын береді. Сол уақыттың ақиқаты мен жалғанын, сол қоғамның даңқы мен дақпыртын, дертін көрсетеді. Сөйте тұра автор қаламы лирикалық сыршылдық сарыннан да алыс емес. Тіпті жазушының адам жанының терең иірімдеріне үңіліп, үміті мен өкінішін, сезімі мен әсерін қозғайтын кей шығармаларын көп жұрт біле бермейді. Сонау 1960 жылы жазылған шап-шағын «Ол солай еді» әңгімесі де оқырманға беймәлім болуы мүмкін.

Өнер • 17 Қазан, 2023

Кілемдегі бейнелер

Қазір талантты жандар әлеуметтік желі арқылы тез танылатын болды. Көрерменін де сол кеңістіктен тауып жатады. Тасада жүрген шығармашыл адамдарға бұл тым жақсы амал екенін байқап отырмыз. Мәселен, ел астанасындағы Forte Kulanshi Art Space галереясында өтіп жатқан Qazaq Content атты көрме әлеуметтік желілерде ерекше қарқынмен тарап, көпшілікті таңғалдырды. Көрмеде Әсел Сабыржанқызы, Шалқар Қабдеш пен Алмас Нұрғожаевтың туындылары қойылған. Кескіндеме, графика және мүсін өнеріндегі туындылар көптің көзін жаулады. Әсіресе тарихта із қалдырған әйелдер бейнеленген иран, түрік кілемдерін көруге ағылған жұртты көрдік. Біз де бардық.

Өнер • 12 Қазан, 2023

Мүсінші

Ол мүсін жасауға бала кезінен құмартты. Содан бері қолы саздан арылған жоқ. Әр мүсінін аяқтаған сайын бұл өнердің қыр-сырын енді танығандай, шеберлігін шыңдап келеді. Өзіндік көзқарасы мен талғамы туындыларынан көрініп-ақ тұрады: алашшылдар, зиялылар, тұлғалар... Ол талай мәрте жасап отырған мүсінін бұзып, қайта соғыпты. Ойындағы сол бір бейне, сол мінез өз деңгейіне жеткенше шеберханадан шықпайды. Жұмысына, ең алдымен, өнер деп қарайды. Әр жаңа мүсіні көрген көзді де қуантады. Ол жалақысы көп қызметті тастап, туған жеріне оралып, туған топырағының тұлғаларын жаңғыртып жүр. Семейдегі ел Президенті Қасым-Жомарт Тоқаев арнайы барып ашқан Абай мен ұлдарының, Мұхтар Әуезов пен Қайым Мұхамедхановтың, Астанадағы Қаламгерлер аллеясына қойылған Алаш арыстары – Әлихан, Ахмет, Міржақыпқа арналған мемориалдың да авторы сол шебер. Біздің кейіпкеріміз – «Семей-қола» мүсіндік құю өндірісінің директоры, суретші-мүсінші Нұрбол Қалиев.

Өнер • 11 Қазан, 2023

Аңсағанның арманы

Оны қазір әлеуметтік желіден жиі көреміз. Ал шығармалары кө­бінесе шетелдік көрмелерде көбірек қойылып жүр. Мәселен, жуырда Арген­тина­ның бірнеше қаласында, Иракта, Түркияда, Италияда өткен көрмелерде туын­­дылары көрсетілді. Өзі суретші болса да Суретшілер одағына мүше емес (оның да сыры бар), есесіне, шетелдік Суретшілер одақтарына мүше. Тақы­рыбы – әлеуметтік мәселе, аудиториясы ауқымды. Әр картинасында қоғамның бір шын­дығы жатады. Азаматтық ұстанымына сай ақылы сурет салмайды, шығармасын да сатпайды. Ол – суретші-аниматор Аңсаған Мұстафа.

Мәдениет • 04 Қазан, 2023

Сандықтан шыққан суреттер

Сурет те белгілі бір уақыттан кейін тарихқа айналады. Тіпті кей су­реттер уақыттың қазанында қайнаған сайын құнды жәдігерге баланып жатады. Ел ішіне таралып, адамдардың жадында жатталып қалғандары да жетерлік. Көбінесе осындай танымал суреттердің авторын көп жұрт біле бермейді. Суреті әйдік, суретшісі белгісіз. Сондай әйдік суреттердің авторы, қазақ жұртында кенжелеу қолға алынған фотография саласын, жалпы, фотоөнер мәдениетін дамытуға атсалысқан қайраткердің бірі – Сайлау Пернебаев. Ол саналы ғұмырында фотоаппаратын иығынан тастамай, еліміздің әр түкпірін шарлап, әйгілі адамдарын, тарихи оқиғаларын, қас қағым сәттерін суретке түсіріп, сол қоғамның жанды бейнесін жасады. Әсіресе әдеби ортада тұлғалар образын қалыптастырды. Ол тарихи суреттердің бірін білсек, бірін білмейміз. Бүгін, міне, тұтас дәуірдің шежіресін жасаған Сайлау Пернебаевтың сандықтан шыққан суреттерін көріп, өткен күндерге сапар шегіп отырмыз.

Өнер • 03 Қазан, 2023

«ALEM SAZ»: жеті жұрттың өнері

Ел астанасы бүгінде халықаралық деңгейдегі мәдени іс-шаралардың алаңына айналды. Мұның айқын мысалы – күні кеше ғана аяқталған «ALEM SAZ» II Халықаралық музыка фестивалі. Алтын күздің айшықты жобасына теңелген фестиваль 27 қыркүйек пен 3 қазан аралығында елордалық көрерменге түрлі елдің түрлі аспаптағы музыкасынан шашу шашты. Атап айтсақ, Түркия, Жапония, Мажарстан, Германия, Пәкістан, Испания, Ресей елдерінің үздік өнерпаздары қазақ сахнасында өнер көрсетті.

Руханият • 21 Қыркүйек, 2023

Әдебиет абызы

Жазушының қаншама жылдар бойғы тәтті азабын тартқан еселі еңбегі бір күндері ақталып, көл-көсір құрмет пен ыстық ықыласқа, толассыз атақ-даңқ пен оқырманның риясыз махаббатына ұласып жатады. Бұл әдебиетте әділет бар екенін білдіреді. Бұл да жазушының бақыты, жазушының сәттілігі. Биыл сондай әдебиеттің әділетін көрген, қаламының бағы жанған, соны стилімен, соны кейіпкерімен жазуға бұзып-жарып кірген көрнекті қаламгер, драматург, киносценарист, Қазақстанның Еңбек Ері, Мемлекеттік сыйлықтың, Франц Кафка атындағы халықаралық әдеби сыйлықтың лауреаты Әкім Тарази тоқсанның төріне шығып отыр. Мерейтойға орай ел астанасында Мәдениет және ақпарат министрлігінің қолдауымен, Қазақ ұлттық өнер университетінің ұйымдастыруымен «Әкім Тарази әлемі: әдебиет, театр, кино және педагогика» халықаралық ғылыми-практикалық конференциясы өтті. Екі күнге жалғасқан конференция аясында жазушы талантының әр қыры әр тараптан талданып, түрлі іс-шаралармен толықты.

Руханият • 18 Қыркүйек, 2023

Дәстүрге айналған жәрмеңке

Кейінгі жылдары елімізде кітап жәрмеңкесі жиі өтіп жүр. Қазақ баспалары ерекше қарқын алып, кітап саудасында бой көрсете бастады. Әсіресе қазақтілді оқырманның қазақтілді кітап нарығындағы белсенділігі де артып келеді. Жылда ұйымдастырылатын кітап жәрмеңкелері дәстүрге айналып, кітап мерекесі деген ұғым қалыптастырды. Бұл, әрине, бұрнағы кезеңдегі жәрмеңкесіз жылдарға қарағанда едәуір нәтиже.