ЖИ:
Доллардың қалай өзгеретіні бірнеше факторға байланысты. Қазір 1 доллар 541 теңге болып, тұрақты көрінгенімен, оның жағдайы мұнай бағасы мен Ұлттық қордан түсетін ақшаға тәуелді. Егер мұнай барреліне шамамен 80 доллар болып тұрса, теңге де көп әлсірей қоймайды.
Ел экономикасы мұнай экспортына тәуелді болғандықтан, оның бағасы төмендесе, теңге бірден әлсірейді. Егер баррель бағасы 75 доллардан түссе, доллар 560 теңгеге дейін көтерілуі мүмкін.
Инфляция да теңгеге қысым түсіріп тұр. Ұлттық банк нарықты ұстап тұр, бірақ әлемдегі жағдай, әсіресе геосаяси тәуекелдер мен экспорттың азаюы әсерін тигізбей қоймайды. Сондықтан жыл соңында доллардың 550 теңге маңында болуы – шындыққа жақын әрі қалыпты болжам.
Қазір доллар бағамына әсер етіп отырған негізгі себеп – АҚШ-тағы ақша-несие саясатына қойылатын талап күшейе түсті. Ондағы орталық банк пайыздық мөлшерлемені жоғары ұстап отыр, сол себепті инвесторлар ақшасын дамушы елдерден шығарып, қауіпсіз актив – долларға көбірек салып жатыр.
Жыл соңында ішкі нарықтағы сұраныс та рөл ойнайды. Көп компания шетелге төлемдер жасайды, импорттық тауарларға да сұраныс артады. Мұндай кезде доллар бағасы уақытша өседі. Сондықтан 550 теңге деңгейі – тек экономикалық емес, сонымен бірге нарық үшін психологиялық шек. Қазірдің өзінде көп сарапшылар мен бизнес өкілдері осы межені «жаңа қалыпты баға» ретінде қабылдап отыр.
Дайындаған –
Елігімай ТӨҢКЕР,
«Egemen Qazaqstan»