Қоғам • 28 Маусым, 2019
Мемлекеттік тілді меңгеру бірлігімізді нығайтады
Тәуелсіздік алған алғашқы күннен бастап Елбасы Нұрсұлтан Назарбаев елдің еңсесі бекіп, аяққа тік тұруына елеулі еңбек сіңірді. Елдіктің негізі бірлігімізді нығайту үшін бір шаңырақтың астында жүзден аса этнос өкілдерінің ұйысып, тірлік етуін қамтамасыз етті. Өйткені Кеңес Одағы ыдырағаннан кейін түрлі жағдайлар болып, ұлтаралық қақтығыстар да тіркелді. Сондай қиын кезеңнің өзінде Қазақстан халқы ауызбіршілігінен айнымады, ішкі татулығын сақтап қалды.
Қазақстан • 28 Маусым, 2019
«Жасыл» экономика жолындағы жаңғыру
Бүгінде аса маңызды міндеттердің біріне айналған энергия қорларын үнемдеу шаралары, оның сыртында энергияның баламалы түрлерін өндіруді дамытуға, күн, жел, су энергиясын пайдаланатын технологияларды белсенді енгізуге елімізде стратегиялық міндеттер кезең-кезеңімен іске асырылып келеді. Елдегі электр энергетикасы саласын реформалау нәтижесі энергия тапшы өңірлерде үнемділікке қол жеткізуге болатынын көрсетті, әсіресе шалғай аймақтарды дамытудың маңызды факторына айналып отыр.
Әлем • 28 Маусым, 2019
Есірткі айналымы: құрдымға кеткен картельдер
БҰҰ-ның есебінше, жыл сайын әлемдік есірткі трафигінің айналымы қаржыға шаққанда 700-800 млрд долларға бағаланады. Бұл сома мұнай нарығындағы көрсеткішпен пара-пар. Есірткі заттарының жоғары өтімділігі аталған индустрияның белең алуына сеп болып отыр. Осыған орай заңсыз бизнестің Қазақстандағы және әлемдегі конъюнктурасын бағамдап көруді жөн көрдік.
Руханият • 28 Маусым, 2019
1996 жылдың басы. «Халық кеңесі» газетінде жұмыс істеп жүрген кезіміз. Бір айдан кейін «Егемен Қазақстанға» келеміз деген ой қаперімізге де келмеген. Кейде өмірдің өзі күтпеген жерден тарту жасап, ағысы асау арналардан бір-ақ шығарады екен. Ағысы асау дегенім, «Егемен Қазақстан» мен үшін дәл солай елестейтін.
Руханият • 28 Маусым, 2019
Белгілі журналист Совет Шиманбай жайлы бір үзік сыр
Алтын бесік Ақтоғайдан шыққан қазақ журналистикасының дарабозы Совет Оспанғалыұлы Шиманбай еді. Өзі өмір бойы қызмет бабымен біреулерге телефон соғып, таныстырғанда: «Шиманбайдың Советі», деп мағмұрланып, марқайып, бүркітше қомданып қалатын. Өзі отыз жыл қызмет еткен бұрынғы «Социалистік Қазақстан», бүгінгі аға газет «Егемен Қазақстандағы» әріптестері де осылай атап кетті.
Руханият • 28 Маусым, 2019
Жасандылықтан аулақ болған абзал
Мақұлданған емле ережелерінің төрт тармағына тиесілі ұсыныспен шектелмекпін. Олай болса, 11-тармақтың (Сөздер бірыңғай жуан не жіңішке үндесіммен жазылады: azamat, yntymaq, bosaǵa, turmys; ásem, memleket, izet, úmit, sóılem.) ескертуіндегі: «Кейбір кірме сөздерде үндесім сақталмай жазылады: quzіret, qudіret, muǵalim, qyzmet, qoshemet, aqіret, qasıet, qadir, kitap, taýqіmet, qazіret» деген ережеге мынадай ұсынысым бар: - құзыр мен құдырдың төркіні бір. Сондай-ақ ақыр, қазыр қош, қадыр сөздері – жуан буынды сөздер. Мұғалім деп жазып жүрген арабтекті сөзді морфемаға жіктесек, мұғалым болып шығады. Кітап сөзі кезінде китаб деген араб сөзін бұзбау ниетінен шыққан, қазақшасы кітәп болады, соңғы буында «ә» келетін сөздер (кінә, куә) сияқты қолданылады. Сондықтан бұларға ереже үндестікке бағынбайтын қосымша жалғануы ретінде тағайындалуы қажет. Сонда бұл сөздер құзырет, құдырет, қошамет, мұғалым, ақырет, қадыр, кітәп, тауқымет, қасырет болып жазылмақ.
Руханият • 28 Маусым, 2019
Қазақ хандығының тарихында ел билеген хандар көп болса да есімдері отандық тарихта алтын әріппен жазылуға лайықтылары санаулы ғана. Тарих олардың есімдерін халқына сіңірген еңбектеріне қарай бағалап, бүгінге дейін жеткізіп отыр. Керей мен Жәнібек хандар, Қасым хан, Хақназар хан, Тәуекел хан, Тәуке хан секілді Есім ханның есімі де жазба дерек мәліметтері мен ауыз әдебиетінің материалдары арқылы ел тарихында сақталған. Зерттеушілердің міндеті олардың ел тарихындағы алар орны мен атқарған рөлін анықтап, ел жадында мәңгі қалдыру болып табылады. Осыған орай, біз бұл мақаламызда 1598-1628 жылдары қазақ тағын иеленген Есім ханның тарихи тұлғалық болмысы мен тарихи рөлін қарастырмақшымыз.
Қазақстан • 28 Маусым, 2019
Құттықтауларда – ізгі тілектер
Қасым-Жомарт Тоқаевтың Қазақстан Республикасының Президенті болып сайлануына орай құттықтау хаттар мен жеделхаттар келіп түсуде, деп хабарлады Президенттің баспасөз қызметі.
Руханият • 28 Маусым, 2019
«Ер қанаты – ат» деген сөз қазақта ежелден бар. Жылқы түлігін қасиетті жеті қазынаның біріне балап, ғасыр қойнауынан жақұт болып жеткен жырларда, дәуір жүгін арқалаған дастандарда азаматы мен қазанаты қоса суреттеліп отырған. Дала данышпаны хакім Абайдың да жылқыға деген көзқарасы ерекше болған. Біз мұны ақынның шығармалары мен замандастарының естеліктері арқылы білеміз. Елбасы Нұрсұлтан Назарбаев өзінің «Ұлы даланың жеті қыры» мақаласында қазақ халқының атқа міну мәдениетін: «Ат үстінде жүрген көшпенділер тақымына басқан сәйгүлігіне неғұрлым еркін мініп жүруі үшін биік ер-тұрман мен үзеңгіні ойлап тапты. Бұл жаңалық салт атты адамның ат үстінде қаққан қазықтай мығым отыруына, сонымен бірге шауып бара жатып қолындағы қаруын еш қиындықсыз және неғұрлым тиімді қолдануына мүмкіндік берді» деп айрықша тоқталғаны белгілі.
Президент • 28 Маусым, 2019
Сайлау өтті... Жұрт көңілін күпті еткен халық таңдауы мәресіне жетті... Жалпыхалықтық сайлауда айқын басымдылықпен ел сеніміне ие болып, аламанның алдында келген Қасым-Жомарт Кемелұлы Тоқаев «ұзын арқау, кең тұсауға салып» ойдан-қырдан, алыс-жақыннан қонақ жиып, дүбірлетіп жатпастан, Ата Заң талаптарына сай, ұлықтау рәсімін өткізді. Ресми өз міндетін атқаруға кірісті.
