Egemen Qazaqstan
Egemen Qazaqstan
3009 материал табылды

Университет • 12 Маусым, 2025

Сапалы білім – сенімді болашақтың кепілі

Бәсекеге қабілетті маман тәрбиелеу кез келген елдің күн тәртібінен түспейтін міндет. Өйткені дана халқымыз  өткен ғасырдың өзінде-ақ: «Бір жылдығын ойлаған ел – егін егеді, жүз жылдығын ойлаған – ағаш отырғызады, ал мың жылдығын ойлаған – білімді ұрпақ тәрбиелейді», деп ұрпақ тәрбиесінің қаншалықты жауапты екенін айқындап берген. Ал бүгінгі біз өмір сүріп отырған ХХІ ғасыр – технологиялар ғасыры. Сонымен бірге  адами капиталдың құндылығы артып, интеллектуалдық даму бірінші орынға шықты. «Білекке сенген заманда ешкімге есе бермедік, Білімге сенер заманда қапы қалып жүрмелік», деп кешегі бабаларымыз өсиет еткендей бүгінгі қоғам білім мен ғылымның салтанат құрып, бәсекеге түскен уақыты. Мұндай заманда ұлттың өркендеуі ең алдымен білім беру жүйесінің сапасына тәуелді. Ұлы ағартушы Ыбырай Алтынсарин өз заманының өзекті мәселесіне айналған білім мен ғылым жолын: «Өнер-білім бар жұрттар…» деген жыр жолдарымен-ақ болашақтың бағдары етіп көрсеткен болатын. Бұл ойлар бүгінгі күн үшін де аса өзекті.

Тарих • 12 Маусым, 2025

Алғашқы мұғалималар

Иә, шәкіртке сабақ беретін әйел затын бұрын «мұғалима» дейтін. Бұл Әлім – Әлима, Сәлім – Сәлима түріндегі араб тілі­нің заңдылығы (ер/әйел) екені түсінікті. 1841 жылы Бөкей орда­сында ашылған зайырлы бағыт­тағы тұңғыш мектептің мұғалім әйелдерін дәл қалай ата­ғанын ғалымдар зерттей жатар. Бірақ осы күні «үшітелді» (учитель) сол кездегі атымен емес, мұсылманша мектептің мұға­ліміндей атағандықтан, терминология шартты екенін бірден ескерте кетейік.

Руханият • 12 Маусым, 2025

Ұлық тарихшы – Ұлықбек

Елімізде соңғы жылдары Жошы ұлысына қатысты іргелі зерттеулердің жүргізіле бастағаны белгілі. Бұл орайда Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаевтың бастамасымен Ұлық ұлыс – Алтын Орданың 750 жылдығы мен Жошы ханның дербес билікке келіп, таққа шығуының 800 жылдығын мемлекеттік деңгейде атап өту – халқымыздың тарихи санасын жаңғыртып, мемлекеттік дәстүрді терең пайымдау үшін маңызды қадам болды. Осы тарихи белесте ортағасырлық дереккөздерді ғылыми айналымға енгізу жұмыстары да жүйелі жүзеге аса бастады. Соның бір айқын дәлелі – әйгілі ғұлама ғалым, Темір әулетінің билеушісі Мырза Ұлықбектің «Тарих-и арба улус» («Төрт ұлыстың тарихы») атты шығармасының қазақ тіліне аударылуы.

Заң мен Тәртіп • 12 Маусым, 2025

Азаматтардың іргелі құқы – мемлекет назарында

Адам құқықтарының сақталуы мен қорғалуы – әр мемлекет пен қоғамның жалпы адам үшін жайлылығының безбені, елдің халықаралық беделін қалыптастыратын көрсеткіш.

Үкімет • 12 Маусым, 2025

Рақымшылыққа кімдер ілігеді?

Мәжіліс спикері Ерлан Қошановтың төрағалығымен жалпы отырыс өтті. Жиында депутаттар Конституцияның 30 жылдығына орай кейбір сотталғандарға рақымшылық жасауды көздейтін заңды қабылдады. Одан бөлек қаржы нарығын дамыту, тұтынушылардың құқығын қорғау мәселелері қаралды.

Форум • 12 Маусым, 2025

Сауда-экономикалық ынтымақтастыққа – тың серпін

Премьер-министрі Олжас Бектенов елімізге алғашқы ресми сапармен келген Словакия Республикасының Премьер-министрі Роберт Фицомен кездесті. Кездесу барысында сауда-экономикалық ынтымақтастықты дамыту мәселелері талқыланды.

Әдебиет • 12 Маусым, 2025

Жүрекке көшеді жасын жырлар

Белгілі ақын, «Алаш» халықаралық әдеби сыйлығының лауреаты Болат Үсенбаевтың «Мезет» атты жыр кітабы жарық көрді. Жаңа кітапқа ақынның соңғы төрт-бес жылда жазған жырлары енгізілген. Жинақтың бірінші бөлімі «Сөйле, уақыт», екінші бөлімі «Өмір, қымбатсың маған», ал үшінші бөлімі «Аққулы айдын» деп аталады.

Тұлға • 12 Маусым, 2025

Драматургтің дара соқпағы

Көрнекті жазушы, Мемлекеттік сыйлықтың лауреаты, Өр Алтайдың тумасы Қалихан Ысқақ – 70-жылдардан-ақ әлемдік классикалық дәстүрдегі шығармашылық шеберліктің шыңына өрлей отырып, ұлттық әдебиетіміздегі драма жанрының өркендеуіне жаңашыл көзқараспен айрықша үн қосып, тыңнан түрен салған тұлға.

Зерде • 12 Маусым, 2025

«Мен» деген жоқ, «ел» деді

Маңғыстаудан шыққан марғасқалар көп. Солардың арасында биік мінберге шықпай-ақ, ауыл-ауданда жүріп те еліне пайдасын тигізген тұлғалар бар. Олар осы өлкеде туып, өмірін ұлтқа қызмет етуге арнап, ел алдында ешқандай атақ күтпей-ақ, азаматтық болмысымен биіктеген. Жайсаң жандардың бірі – қазақ баспасөзінің аймақтағы тірегі, шындық пен шежіренің жоқшысы, жүйрік журналист Терекбай Жаңбыршыұлы еді.

Тұлға • 12 Маусым, 2025

Қайталанбас қайсар тұлға

Адам өмірінің түзуі де бар, бұралаңы да бар. 1986 жылдың нау­рыз айында менің өмірімде де бұралаңның басталған кезі еді. Сол сәтте елімізге белгілі мемлекет қайраткерінің өмірімнің түзу арнаға түсуіне септігі тиген еді.