Технологияға бейімделген «Келешек мектептері»

Көрсетілген мерзімде ұлттық жоба аясында 460 мың оқушы орнына арналған 217 заманауи мектеп салу көзделіп отыр. Жобаның жалпы бюджеті 2,6 трлн теңгені құрайды. Бөлінген қаржының 2 трлн 36 млрд теңгесі мектептер құрылысына, ал 243 млрд теңгесі пайдалануға берілген білім ордаларын күтіп ұстауға бағытталған. Бүгінде орта білім беру ұйымдарының 5 мыңнан астамы өңірлерде орналасқан болса, олардың 4 мыңнан астамы жаңғыртылып, 105 білім беру нысанының құрылысы аяқталды. Осылайша, 200 мыңнан астам ауыл баласы жайлы білім беру ор­тасымен қамтамасыз етілді. Жыл соңына дейін 112 мектеп құ­рылысын аяқтау жоспарда тұр.

Биыл сәуір айында Үкімет қаулысымен «Келешек мектеп­тері» ұлттық жобасына өзге­рістер енгізіліп, ұлттық жобаның іс-қимыл жоспары нақтыланды. Оны пай­далануға беру үлесі қалаларда – 60,9, ауылдарда 39,1 пайызды құрап отыр. «Бұл жо­ба – елімізде орта білім сапасын арттыруға және қала мен ауыл мектептері ара­сын­дағы алшақтықты жоюға бағытталған стратегиялық бастама. Бұл – жай ғана мектеп ғима­раттары емес, ұлт болашағы тәрбиеленетін киелі білім ордалары. Сондық­тан ұлттық жоба аясында қа­лыптасатын білім ұйымдарын «Келешек мек­тептері» деп атауды ұсынып отырмыз», деген еді Оқу-ағарту министрі Ғани Бейсембаев.

Кейінгі жылдары ішкі көші-қон жағдайы түйткілді мәсе­ленің біріне айналды. Ел эко­номикасының драй­веріне ай­налған Алматы қаласы эко­но­микалық тартымды­лығымен қатар, білім, ғылым, мәдени және әлеуметтік нысандар мен бизнес ортасының дамуымен халық көп шоғырланған өңір­лердің үштігіне кіреді. Осыған орай Алматы агломерациясын дамытудың 2029 жылға дейінгі кешенді жоспары бекітілді. Бүгінде өзегі – Алматы қаласы болып отырған мегаполис агломерациясына аудандық маңызы бар қалалар, 31 ауылдық округ және шамамен 3 млн адам тұ­ратын 98-ге жуық елді мекен кіреді. Агломерация аумағы Ал­­маты қаласы мен Алматы облысы сияқты 2 әкімшілік-аумақ­тық бірлікті қамтиды. Агло­мерацияда мектептер тапшы­лығын шешу мақсатында қала маңы аумағында 2028 жылға дейін 36 мектеп салынбақ. Бұл осы аумақтағы үш ауысым­ды мектептерді толығымен жоюға мүмкіндік береді. Биыл сонымен қатар 3-6 жастағы балаларды 18 мыңнан астам орынмен қамту көзделіп отыр.

Жобалық офистің мәлі­метінше, Алматыда «Келе­шек мектептері» ұлттық жобасын іске асыру аясында биыл заманауи технологиялық жабдықтармен жарақтандырылған 37 мыңнан астам орынға арналған 22 мектеп құрылысы аяқталады. Жаңа форматтағы мектептер Алатау, Наурызбай аудандарының әр­қайсысында – 5, Бостандық ауданында – 4, Түрксіб ауданында – 3, Әуезов ауданында – 2, қал­ған аудандарда бір-бірден бой көтермек. Қала басшылығы алдағы 5 жылда екі ауысымды мек­тептер мәселесін де шешу­ді қарастырып отыр. Қазір қа­лада 300-ден астам мектеп бар. Биыл оқу жылын 349 465 оқу­шы аяқ­тады. Ал жыл сайын 1-сы­ныпқа баратын балалар саны 12-15 мыңды құрайды. Былтырғы оқу жылында 30 мыңнан астам орын тапшылығы байқалған болса, биыл бұл көрсеткішті 3-4 мыңға дейін азайту көзделіп отыр.

Алатау – қаладағы халық ты­ғыз орналасқан ауданның бірі. Бүгінде бұл аумақта әлеуметтік инфрақұрылым қарқынды дамып келеді. Ауданда оқушы орындарының тапшылығын шешу мақсатында жергілікті бюджет есебінен «Саялы-2» шағын ауданында 550 орындық жаңа мектеп салынды. Сондай-ақ «Зерделі» шағын ауданында 550 орындық мектептің құ­рылысы аяқталып қалды. «Ке­лешек мектептері» ұлттық жо­басы аясында Алатау ауданын­да жалпы сыйымдылығы 12,7 мың оқушыны қамтитын 7 мек­тептің құрылысы жүріп жатыр. Жаңа оқу жылында Те­ректі, Самғау, Қарасу және Ақ­бұлақ шағын аудандарында бес мектеп ашу жоспарланған. «Ал­ғабас» және «Ғажайып» ша­ғын аудандарындағы екі мек­тептің құрылысы жылдың со­ңына дейін аяқталмақ. Сонымен қатар қосымша 1 755 оқушы ор­нын ашуға мүмкіндік бере­тін, яғни қолданыстағы мектеп­тердің сыйымдылығын арттыру мақсатында №195, 174, 35, 112, 99 және 73 мектептерге қо­сымша ғимараттар салынып жатыр. Қайта жаңғырту және сейсмокүшейту жұмыстары 11 білім мекемесінде жүріп жатыр. Олардың қатарында №33 лицей, №161 лицей, №191, №58, №189, №50, №160 мектептер, №59 мектептің филиалы, сондай-ақ, №73, №30 және №60 гимназия бар.

«Келешек мектептерінің» көлемі типтік жобаларға қараған­да әлдеқайда кең. Қауіпсіздік жүйе­лері, техникалық жарақ­тануы, заманауи жиһаз, құрал-жаб­дықтар, интерактивті кабинеттер, STEM-зертханалар және цифрлық платформалар оқушылардың заманға сай білім алуына мүмкіндік береді. Жоба аясында жергілікті өндірісті қол­дауға ерекше басымдық беріліп отыр.

Бұл мектептердегі ең басты жайлылық – эргономикалық кеңістіктің құрылуы. Ерекше білім беру қажеттіліктері бар балалар үшін жеке санитарлық бөлмелер мен кең кабинеттер қарастырылған. Жеделсаты, пан­дустар, психолог, логопед және дефектолог кабинеттері, оқу­шылар мен педагогтер үшін демалыс аймақтары, жұм­сақ жиһаздар, кітаптар, музы­ка­лық аспаптармен үстел ойын­дары заманауи мектептер инфра­құрылымын дамытып, қолайлы орта қалыптастырады.

Оқу үдерісінде жаңа технологиялар мен әдістемелерді меңгерген білікті педагогикалық кадрлармен қамтамасыз ету де заманауи мектептер алдында тұрған маңызды мәселе. Осыған байланысты «Келешек мектептері» ұлттық жобасы еліміздегі барлық мектептің негізіне айналуға тиіс дегенді жиі тілге тиек етіп жүрген сарапшылар балаларды білім мен ілімге қы­зықтырып, қолайлы жағдай жасап отырған бірқатар елдер тә­­жірибесін ұтымды пайдалану қажеттігін алға тартады. Олар білім беру стандартының озық­тығымен, білім беру кеңіс­тігінің тартымдылығымен ерек­шеленеді. Бүгінде заманауи технологиялық үдерістерді үй­­ренуге асық альфа ұрпақ үшін дәстүрлі білім беру стан­дар­ты мен «Wikipedia» ке­ңіс­тігімен қатар «ChatGPT» се­німді платформаға айналды. Олар технологияларды күн­де­лікті өмірге бейімдей отырып, жасанды интеллект әліп­пе­сін мектепке дейінгі ке­зең­де-ақ игеріп алып жатыр. Бала­лардың әлеуметтік ортасын, психологиялық-эмоционалды дағдыларын қалыптастыруда отбасындағы ахуал басты рөлге ие дейтін болсақ, балабақшалар мен мектептердің заманауи инфрақұрылымы мен педагог мамандардың біліктілігі альфа ұрпақ сұранысына қан­ша­лықты жауап бере алады деген заңды сауал туындайды. «Келешек мектептері» жо­ба­сы еліміздегі мектептер тап­шылығын жоюмен қатар заманауи білім беру кеңістігін қа­лыптастыруға бағытталып отыр. «Келешек мектептері» құзы­реттілік орталығына айналады деген батыл жоспар бар. Оның негізінде басшылықтан бас­тап педагогтер қатаң тәртіппен жұмысқа қабылданады. Білім сапасын бақылау жұмыстары іске аспақшы. Ішкі, сыртқы бағалау жүйесіне басты мән бе­ріледі. Ұлттық бағалау жүйесі аясында білім сапасы зерттеліп, зерделеніп отырады. Оқушының білімі мұғалім қойған бағамен ғана емес, сыртқы бағалау ар­қылы анықталатын болады. Осы орайда дәстүрлі білім мен жа­ңа технологиялық білімді ұш­тастыра отырып, өскелең ұр­пақ үшін қауіпсіз орта қалып­тас­тыруда ұлттық жоба өз мис­сия­сын орындай ала ма, оны уақыт­тың төрелігіне қалды­райық.

АЛМАТЫ