Ғылымда жануарлардың түрлі дыбыстарды қайталауға, белгілі бір әрекеттерді орындауға қабілетті екені әлдеқашан дәлелденген. Бірақ осы уақытқа дейін сұрақ қоя алу тек адамға ғана тән қабілет деп есептелген еді. Дегенмен бұл көзқарасты өзгерткен бір ерекше оқиға болды, деп хабарлайды Egemen.kz.
Африкалық сұр тотықұс Алекс 31 жыл өмір сүріп, ғылым тарихына ойлау қабілетімен енді. Зерттеушілердің айтуынша, ол 100-ден астам сөзді үйреніп қана қоймай, түстерді, пішіндерді, сандарды ажыратып, кеңістік ұғымдарын меңгерген. Әдетте тотықұстар адамның сөзін қайталайды деп ойлаймыз. Ал Алекс үшін сөздер – тек дыбыс емес, нақты мағынасы бар ұғымға айналды.
Мысалы, ғалымдар оған түрлі түсті заттарды көрсеткенде, Алекс дұрыс түсті атай алған. Немесе үстел үстінде үшбұрыш пен шаршы тұрса, ол екеуін салыстырып, айырмашылығын ажырата алған. Яғни оның жауаптары кездейсоқ емес.
Алекс ғалымдардың сұрағына ғана жауап беріп қоймай, өзі де сұрақ қойған. Бірде ол зерттеушісінен: «Менің түсім қандай?», деп сұрапты. Бұл – құс атаулының алғаш рет сұрақ қойған тарихи жағдай еді. Ғалым оған: «Сен – сұр түстісің» деп жауап берген. Қызығы, Алекс бұл жауапты есте сақтап қалған және кейін де қолданған.
Бұл оқиға ғылым әлемінде үлкен пікірталас тудырды. Өйткені сұрақ қою қабілеті адамның ойлау жүйесін жануарлардан бөлектеп тұрған басты ерекшелік саналып келген еді. Алекс сол шекараны бұзды. Ғалымдар жануарлардың когнитивтік қабілетін қайта қарауға мәжбүр болды.
Зерттеушілердің айтуынша, Алекс тек сөздерді жаттап алмаған, оларды мағыналық деңгейде түсінген. Оның қойған сұрағы – өзін тануға, айналаны саналы түрде түсінуге деген ұмтылыстың белгісі.