Егемен Қазақстан • 07 Қараша, 2023
«Егемен Қазақстан» мұрағатындағы тарихи деректер
Биыл 1916 жылғы ұлт-азаттық қозғалыстың белді өкілі, Торғай көтерілісінің қолбасшысы Аманкелді Имановтың туғанына 150 жыл толу орайында мына бір дерекке тоқталғанды жөн көріп отырмыз. Екінші дүнижүзілік соғыс жүріп жатқанда «Социалистік Қазақстан» газетінің 18 маусым күнгі № 121 санында батыр туралы мақалалар топтамасы жарияланыпты. Бұл деректер 1916 жылғы ұлт-азаттық көтеріліс тарихын және батырдың өмірбаянын зерттеп жүрген адамдар үшін қажет болары анық.
Зерде • 01 Қараша, 2023
Таяуда елорда төрінде «Отандастар» қоры» КеАҚ ұйымдастыруымен әлем қазақтары бас қосқан форум өтті. Мәртебелі жиынға түркиялық Нұрахмет Гюнеш есімді егделеп қалған ағамыз келіпті. Бағзыдан бергі бір әдетім, түркиялық көнекөз қазақтарды көрсем болды, сонау 40-жылдары Алтайдан ауып, Анадолыға барған алғашқы көштің баяны туралы сұрамай тынбаймын. Әр кез бұрын-соңды хабарым болған бір оқиғаны естимін. Бұл жолы да қызық әңгіме естіп тебірендім. Сонымен...
Ең қысқа әңгіме • 19 Қазан, 2023
Тура жиырма жыл бұрын, 2003-тің қоңыр күзі-тін. Дәл қазіргідей қазан айының аяғы. Ұмытпасам, 29 қазан болатын. «Егемен Қазақстан» газетінің ел іздеп оқитын «Етжеңді» дейтін саны қолыма тиді. Баппен, байыптап оқып отырып, «Абылайдың ақ үйі» деген тақырыпқа көзім түсті. Шағын мақалаға хан ордасының қиранды фотосы қоса беріліпті. Санам селк етті. Үңіліп авторына қарасам, Жақсыбай Самрат деп тұр.
Жәдігер • 16 Қазан, 2023
Ел аузында сақталған аңыз – әпсана деректерде Қожа Ахмет Ясауидің шәкірті саналатын әулие, пір Жүсіп атаның қолжазбасы табылғаны туралы мәліметті Мәдениет және ақпарат министрлігі Архив, құжаттама және кітап ісі комитетінің баспасөз қызметі таратты.
Өнер • 12 Қазан, 2023
ЮНЕСКО ұйымы жыл сайын «Жібек жолы – жастар көзімен» атты халықаралық фотобайқау өткізуді дәстүрге айналдырды. Биыл да бұл үрдіс жалғасын тапты.
Тұлға • 08 Қазан, 2023
Екінші дүниежүзілік соғыс ардагері, Социалистік Еңбек Ері, данагөй тұлға, әйгілі атбегі Бошай Кітапбаевтың туғанына биыл 100 жыл толып отыр. Бошекең – көзінің тірісінде аңызға айналған адам. Әсіресе бұл тұлғаның атбегілік өнері хақында өткен ғасырдың 70-жылдары үлкен қаламгер Ғабит Мүсірепов очерк жазса, ақындар Ғафу Қайырбеков, Кәкімбек Салықов, Фариза Оңғарсынова жыр арнапты.
Тарих • 04 Қазан, 2023
Мына ұсынылып отырған сурет көзіқарақты қауымға жақсы таныс деп ойлаймыз. 1918 жылы сәуір айында Алаш арыстары Ахмет Байтұрсынұлы, Міржақып Дулатұлы, Райымжан Мәрсековтердің Шәуешек қаласындағы сапары кезінде түсірілген. Бұл бейнені тарихқа таңбалаған – әуесқой фотограф Мұхаметжан Юсупов.
Тарих • 27 Қыркүйек, 2023
2001 жылдың қоңыр күзі. Қобда беті қазақтары арасынан шыққан тарихи тұлға – Екінші дүниежүзілік соғыс жылдары Моңғол елінің өкілдерімен бірге Сталиннің қабылдауында болған, 1960 жылдары қытай көсемі Мао Цзэдунмен дастарқан басында жолығып, дәм татысқан Қашқынбай Мәлікұлы туралы дерек жинап жүрдім. Сол тұста Қашекеңнің туған күйеу баласы, бұрынғы мемлекеттік қауіпсіздік саласының ардагері Тоқталхан Нұғыманұлы Теміртау қаласында тұрып жатыр дегенді құлағымыз шалды.
Жәдігер • 24 Қыркүйек, 2023
Бұдан 20 жыл бұрын қабылданған «Мәдени мұра» мемлекеттік бағдарламасы негізінде қолға алынған шаруалардың бірі – Шілікті қорғандарына жүргізілген археологиялық қазба жұмыстары. Географиялық тұрғыдан аумағы 80 шақырымды алып жатқан «Шілікті жазығы» Шығыс Қазақстан облысы Зайсан ауданы жерінде орналасқан. Оңтүстігінде Тарбағатай, шығысында Сауыр-Сайқан, солтүстігін Маңырақ таулары қоршап жатыр.
Тарих • 21 Қыркүйек, 2023
Мына сурет биыл туғаны 150 жыл толып отырған халық батыры, 1916 жылғы Торғай ұлт-азаттық қозғалысының қолбасшысы Амангелді Имановқа қатысты салынған екен. Оған дәлел – суреттің астыңғы жағында латын әріптерімен «Торғайдың әскери комиссары халық батыры Амангелді» деген жазу тұрса, жақша ішінде «Қастеев картинасынан» деген сілтеме беріліпті.
