
Зерде • 10 Маусым, 2025
«Рүстем қырғыны» дастаны қалай жазылды?
Қазақ әдебиетінің көрнекті өкілі, барлық жанрда қалам тартқан әмбебап дарын – ақын, жазушы, драматург, журналист Ілияс Жансүгіров азғана ғұмырында көптеген поэма жазды. Соның бірі – 1926 жылы жазылған «Рүстем қырғыны» дастаны. Бұл туынды ақынның көзі тірісінде жарияланбаған. Өмірден өткен соң, жиырма екі жылдан кейін, яғни 1960 жылы алғаш жарық көрсе, екінші рет 2004 жылы жазушының «Қазығұрт» баспасынан шыққан көптомдығының 3-томына енген.
Фотогалерея • 10 Маусым, 2025
Кеңес одағы кезінде шет мемлекеттерде өмір сүріп жатқан қандастарға Қазақстан тарапынан мәдени-рухани қолдау болды. Соның бір айғағы – мына фото. Яғни 1962 жылы күзде бір топ қазақстандық өнер қайраткерлері Бай-Өлке аймағына барып, өнер көрсеткен.
Жәдігер • 04 Маусым, 2025
Адамзат тарихында әлемде алғаш рет көшпелілер им-периясын құрған – ғұндар. Мағжан Жұмабаев «Ерте күнде отты күннен ғұн туған, Отты ғұннан от боп ойнап мен туғам» дегеніндей, ежелгі ата-бабамыздан қалған мұра көп. Күллі Еуразия даласында ғұндарға тән 13 қорған-кешен болса, осылардың тоғызы моңғол даласында екен.
Зерде • 04 Маусым, 2025
Мына бір әңгіме М.Әуезов атындағы Әдебиет өнер институтының қорында сақталыпты. Сілтемесі – Қ.866, 2-3 дәптер. Жазбаны қорға 1976 жылы айтыскер ақын, әнші, өнертанушы һәм Қазақстаның еңбек сіңірген әртісі Ғали Дүйсеков (1900–1978) деген адам тапсырыпты.
Жәдігер • 29 Мамыр, 2025
Моңғолияның «iNews.mn» танымал порталы жақында ортағасырлық қыпшақ жауынгері қолданған торкоз сауыт пен темірден тұтас құйылған дулығаның суретін жариялады. Жәдігер жуық жылдары Украинаның Липовец елді мекені маңына жүргізіліген археологиялық қазба жұмыстары кезінде 264-қорғаннан табылған екен.
Мирас • 24 Мамыр, 2025
Абай Құнанбайұлының шығармаларын хатқа түсіріп, бүгінге жеткізген адам – Мүрсейіт Бікеұлы. Осы кісінің бір беттік жазбасы 1957 жылы жазушы Мұхтар Әуезовтің бастамасымен Қазақ КСР Ғылым академиясы Тіл және әдебиет институты әзірлеуімен Қазақ Мемлекеттік көркем әдебиет баспасынан жарық көрген ақынның екітомдық толық жинағының І томының 209-бетіне жарияланыпты (суретте).
Қоғам • 17 Мамыр, 2025
Халықаралық музей күніне орай «Бозоқ» археологиялық паркі аумағында «Бозоққа түнгі саяхат: Алау аясындағы аңыздар» атты этнографиялық фестиваль өтті.
Өшпес даңқ • 09 Мамыр, 2025
Момышұлы ардақ тұтқан Мұхаметқұл
«Социалистік Қазақстан» газетінің 1944 жылғы 28 наурыз күнгі №62 (6567) санына Екінші дүниежүзілік соғыстың қаһарманы, гвардия полковнигі Бауыржан Момышұлының «Серігім» атты жоқтау жыры жарияланыпты.
Жәдігер • 06 Мамыр, 2025
Арқа өңірі Нұрмағамбет Сағынайұлын (Паң Нұрмағамбет) жақсы біледі. Заманында «жарты патша» атанып, созған қолы Петерборға дейін жеткен адам. Әсіресе 1886 жылы әкесі Сағынай Есұлына ас беріп, осы дүбірлі жиында атақты құлагер тұлпар мерт болғаны тағы бар.
Жасанды интеллект • 30 Сәуір, 2025
Жасанды интеллект және жаһандық этика
Елорда төрінде Президент іс басқармасы Президенттік орталығының және ЮНЕСКО-ның Алматыдағы өңірлік кеңсесінің ұйымдастыруымен «Орталық Азия және жасанды интеллектінің жаһандық этикасы: сын-қатерлер мен келешегі» атты халықаралық конференция өтті. Онлайн және офлайн форматта ұйымдастырылған іс-шараға астаналық зиялы қауым және халықаралық ұйым өкілдері, жасанды интеллект саласы бойынша зерттеуші ғалымдар, инженерлер мен бағдарлама әзірлеуші мамандар қатысты.