Теңге бағамы: құбылғанмен, құлдырамайды

Сәуірде Қазақстан қор бир­жа­сындағы (KASE) валюта сауда­сының көлемі артып, күн сайын орта есеппен 246 млн доллар сатылған. Бір ай ішінде жалпы сауда көлемі 5,4 млрд долларға жетті. Осы сауданың бір бөлігі – Ұлт­тық қордан сатылған валюта. Сәуір айында бас банк Ұлттық қор есебінен 968 млн доллар сатқан. Бұл ақша республикалық бюджетті қаржыландыруға қажет болған. Яғни күн сайын нарыққа орта есеппен 44 млн доллар шығарылған.

– Ұлттық қор қаражатымен операциялар жүргізу кезінде, сондай-ақ «айналау» тетігін іске асыру ке­зін­де Ұлттық банк нарықтық бей­тарап қағидатын сақтайды. Бұл шетел валютасын тұрақты және біркелкі сатуды білдіреді. Ұлттық банк сәуірде валюталық интервенция жүргізген жоқ. Өткен айдың қорытындысы бойынша, валюталық түсімнің бір бөлігін міндетті сату нормасы аясында квазимемлекеттік сектор субъектілерінің валюта­лық тү­сімді сату көлемі шамамен 308 млн долларды құрады. Квазимемлекеттік сектор компания­лары валюта на­рығындағы сату үдерісін екінші деңгейлі банктер арқылы өз бетінше жалғастырып келеді, – делінген бас банк хабарламасында.

Бұл үрдіс мамырда да жалғаса­ды. Үкіметтің алдын ала болжамына сәйкес, осы айда Ұлттық қордан 950-1050 млн доллар аралығында валюта сатылмақ. Бұл да бюджетті қолдауға бағытталады.

Тағы бір айтарлық жайт – БЖЗҚ-ның валюталық активтері. Зей­нетақы қоры өз активтерінің 40%-ын валютада ұстауы керек. Осы мақсатта сәуірде Ұлттық банк БЖЗҚ үшін 250 млн доллар сатып алған. Бұл – жалпы сауданың шамамен 5%-ы. Мамырда да осы көлемнен аспайтын валюта сатып алынады. Бұл – зейнетақы жинақтарының құнын сақтап қалу үшін қажет шешім.

Ұлттық банк алдағы уақытта валюта нарығындағы жағдай салық төлеу кезеңіне, геосаяси өзгеріске және әлемдік нарықтағы жағдайға байланысты құбылып тұратынын ескертеді. Соған қарамастан, банк теңге бағамын жасанды ұстауға тырыспайтынын, керісінше тепе-теңдік пен резерв қауіпсіздігін сақтау қағидатынан айнымайтынын айтады.