Қазақ – ұлы көштен қалмай, көшбасшы болуға лайық ұлт. Ұлы дала халқы – бағзы заманнан-ақ өркениетке ұмтылған, тіршілігінің өзегіне үйлесімділік пен ақыл-парасатты тоғыстырған ұлт. Еуропа елдері әлі варварлық дәуірде өмір сүріп жатқанда ата-бабаларымыз ұлан-ғайыр жерге ие болып қана қоймай, табиғатпен үндес, көшпелі болса да, сауатты әрі жүйелі қоғам құрып, мал шаруашылығын жетік меңгерген.
Киіз үй сол замандағы нағыз инженерлік өнердің үлгісі болса, қазақтың тұрмысы табиғатқа бейімделудің үздік моделі еді. Ел ішінде қалың қауым өмір сүріп, елдігін сақтап отырды. Алайда бертін келе техника мен технология дәуірі басталғанда біз сол көштен қалып қойдық. Еуропа өндіріс пен өнертабысқа бет бұрып, зауыт-фабрикалар тұрғызып, ғылым мен техниканы дамыта бастағанда біз табиғи өмір салтын сақтап қалдық. Осылайша, отырықшы елдер ілгерілеп, біз тұтынушы күйге түстік.
Дегенмен бұл – мәңгілік үкім емес. Қазақ халқы – өнертапқыштыққа, жаңашылдыққа қабілетті халық. Бүгінгі таңда жас ғалымдарымыз ауыл шаруашылығында, IT, энергетика, биотехнология сынды маңызды салаларда тың жобалар ұсынып, әлемдік деңгейде мойындалып жүр. Бұл – серпілістің бастамасы.
Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаевтың биылғы Жолдауында ерекше мән берген бағыттардың бірі цифрлық даму, инновация және ғылымды қолдау болды. Президенттің Жолдауы – жай ғана жыл сайынғы дәстүрлі баяндама емес, ел дамуының стратегиялық бағдары. Онда көтерілген цифрландыру, жасанды интеллект, деректерді басқару, ауылды дамыту, ұлттық кадр даярлау сынды бастамалар – болашақтың кілті.
Қазір – қазақ елі үшін тарихи серпіліс кезеңі. Біз осы сәтті пайдалана алсақ, өз өнертапқыштарымызға, ғалымдарымызға, жастарымызға жағдай жасап, инновацияны өндіріске енгізе алсақ, ертең тұтынушы емес, технология өндіруші елге айнала аламыз.
Кешегі ұлы көшпелі өркениеттің заңды жалғасы ретінде бізге енді жаңа көшке – цифрлық көшіне ілесуіміз қажет. Ең бастысы, қазақ баласының бойында қарым-қабілет, білім мен білік, қауқар мен күш бар. Президент Жолдауында көрсетілген межелер осы мүмкіндікті жүзеге асыруға жол ашады.
Ерлан СЫДЫҚОВ,
академик