Жәдігер • 15 Қараша, 2023

Молдахмет ақынның бөркі

260 рет
көрсетілді
2 мин
оқу үшін

Ақмола облыстық Әдебиет және өнер музейі әлеуметтік желіге сол музей қорындағы Арқадағы сал-серілер дәстүрін жалғастырған әйгілі әнші, халық ақыны Молдахмет Тырбиевтің киген бөркі туралы құнды деректі жариялады.

Молдахмет ақынның бөркі

Музейдің аға ғылыми қыз­меткері Гүлзайра Сәбитованың жазуынша, бұл жәдігерді мұра­жайдың сол кездегі ғылыми қыз­меткері ақын, сазгер Кәрім Ілиястегі тапсырған. Бөріктің төбесі төрт сай болып келеді. Арасына жүн салып, төбесін сұр түсті матамен қап­таған. Жиегі пұшпақ терімен көмкерілген.

Халық ақыны Молдахмет Тыр­биевтің есімі көзіқарақты қауымға таныс. Ол 1881 жылы қазіргі Солтүстік Қазақстан облысының Шал ақын ауданы Тулақ ауылын­да туған. Бұл ауыл кеңес дәуірін­де «Қызылту» кеңшары, кейін «Ең­бек» ауылы деп аталған. Мол­дахмет атамыз – атақты ақын, әнші Үкілі Ыбырайдың туған жиені ғана емес, өнерін қуған шәкір­ті. Сондай-ақ көрнекті ақын Кәкімбек Салықовтың немере туысқаны.

Молдекең Кәкімбекті бала кү­нінен өнерге баулып, домбыра үйретеді. Тәлім -тәрбиесін береді. Кәкімбек ағамыз атасы туралы бір естелігінде: «Молдекең молда да, болыс та болған әйгілі ақын, суы­рып салма айтыскер һәм үздік әнші, тамаша домбырашы. Өлең үйретудегі тәсілі – әу дегеннен бә­рімізге өлеңнің сөзін жаздырады, содан соң өзі әдемілеп тұрып үш рет айтып береді. Ал әрі қа­рай кәдімгі байқау өткізетін профессор сияқты бәрімізді тыңдай­тын, ең жақсы айтқанымызды алып қалып, оңаша үйрететін», деп жазыпты.

М.Тырбиевтің Жанақ, Орын­бай, Біржан сал, Ақан сері, Жаяу Мұса, Балуан шолақ, Үкілі Ыбы­рай секілді Арқадағы ақын-жыр­шылар мен сал-серілердің дәс­түрін жалғастырып, солардың шы­ғармаларын кейінгі ұрпаққа жет­кізудегі еңбегі өте зор. Соны­мен бірге айтыс өнерінің де дамуына зор үлес қосты. Ақынның өзі де өлең жазып, ән шығарған. Оның «Жеңіс» және «Терме» атты әндері кезінде халық арасына кең тараған.

Соңғы жаңалықтар

Аталар дәстүріне адалдық

Өшпес даңқ • Кеше

Жезді жәдігерлері

Көрме • Кеше

Құрметке лайық жандар

Инфографика • Кеше

Тарихи кездесу

Өшпес даңқ • Кеше

Қызылжар қырандары

Өшпес даңқ • Кеше

Аңдатпа

Аңдатпа • Кеше