Таным • 23 Қаңтар, 2025

Ғалам ғажаптары: Кітапханалар елі

80 рет
көрсетілді
2 мин
оқу үшін

Италияның оңтүстігінде орна­ласқан Кастельмеццано атты кіш­кен­тай ғана ерекше ауыл бар. Бұл жер «Кітап­ханалар елі» деп аталады, өйткені әр үйдің қабырғасы кітап сөрелерімен безендірілген.

Ғалам ғажаптары: Кітапханалар елі

Ауыл тұрғындары өз үйлерінің сыртқы бөлігін шағын кітапханаға айналдырып, кез келген саяхатшыға кітап оқуға мүмкіндік береді. Туристер бұл жерде көне әдебиеттер мен сирек кездесетін кітаптарды таба алады. Бастама алғаш 2010 жылы қолға алынған.

 

Жаңбырлы орманның тылсымы

ва

Мексиканың Юкатан түбегіндегі Хоффман орманы – табиғаттың ғажайып құбылыстарымен таныл­ған ерекше мекен. Ғалымдар бұл орманның атмосфераға теріс иондарды бөліп шығаратынын,оның жауын-шашынның жиі түсуіне ықпал ететінін дәлелдеген.

Теріс иондар ауада тұрақты ылғал­дылықты сақтап, табиғатқа өзіндік кли­маттық тепе-теңдік орнатады. Хофф­ман орманының ағаштары ерекше құры­лымымен таңғалдырады: олардың жапы­рақтары ауадағы ылғалды сіңіріп, оны қайтадан буландыру арқылы айналымға енгізеді. Бұл құбылыс ормандағы тұрақты ылғалдылықты сақтап қана қоймай, жиі кемпірқосақ шығады. Туристер осындай табиғи сұлулықты тамашалауға келсе, жергілікті тұрғындар бұл орманды «жердің көзі» деп атайды. Олардың айтуынша, орман жердің тіршілікті сақтап тұратын «жанарындай» көрінеді.

 

Көбейетін тастар

ап

Жапонияның Ойши тауларындағы тас­тар әр 10-15 жыл сайын екіге бө­­­лі­ніп, ішінен жаңа тастар пайда бо­­­лады. Бұл құбылыс – табиғаттың әлі ашыл­маған жұмбақтарының бірі.

Ғалымдар бұл ерекше тастардың пай­да болуын минералдардың өзіндік құры­лы­мымен, жерастындағы қысым­­­ның әсе­рімен байланыстырады. Зерт­теуші­­­лер­дің пікірінше, тастардың «көбею» үде­­рісі жер қойнауындағы жоғары қысым ­мен ми­нералдардың химиялық құрамына ­бай­­ла­нысты жүзеге асады. Осы құбы­лыс­ты ­зерт­теген ғалымдар жаңа құры­лыс ма­те­риал­да­рын жасауға қажетті ақпа­рат жинап жатыр. Олар табиғаттың ерекше механизмдерін технологияға енгізу­ді көздейтінін айтады.

 

Дайындаған –

Ерлан КИІКБАЙ,

Еуразия ұлттық университетінің студенті