Коллажды жасаған Амангелді Қияс, «ЕQ»
Өскелең ұрпақтың ойын онға, санасын санға бөліп, сансырататын бүлдіргі ақпараттар мен денсаулыққа зиянды дүниелер жеткілікті. Соның бірі – вейптер. «Вейпсіз жастық шақ» әлеуметтік жобасы аясында жасөспірімдер 21 жасқа дейінгілер арасында вейпингті ауыздықтауға бағытталған негізгі іс-шаралар қорытындыланды. Жоба «Қазақстанның балалар қоры» ҚҚ бастамасымен Астана, Алматы, Қарағанды, Өскемен, Шымкент қалаларында Ішкі істер министрлігінің, Балалардың құқықтарын қорғау комитетінің, Білім министрлігіне қарасты Республикалық қосымша білім беру оқу-әдістемелік орталығының қолдауымен жүзеге асырылды.
Ресми деректерге сүйенсек, полиция мен бала құқықтары жөніндегі өңірлік уәкілдер вейп-шоптарды 98 рет тексеріп, 21 жасқа толмағандарға вейптерді сату талаптарын бұзған адамдарға қатысты 42 әкімшілік хаттама толтырылған. Білім беру мекемелерінде вейпингтің зияны туралы 48 семинар, ақпараттық кездесулер ұйымдастырылған. Мұғалімдерге, ата-аналар мен сатушыларға, 4208 арнаулы вейпшоп пен сауда нүктелеріне 19590 шақты ескертпе таратылған.
Ішкі істер органдары қызметінің мәселелері жөніндегі Қоғамдық кеңестің мүшесі Қуат Рахымбердин Шығыс Қазақстан облысында «Вейпсіз жастық шақ» жобасы жастарды, педагогтер мен құқық қорғау органдарының қызметкерлерін бір мақсатқа жұмылдыра алғанын мысалға келтірді.
Адам құқықтары мен заңдылықты сақтау жөніндегі Қазақстан Халықаралық бюросы Оңтүстік Қазақстан филиалының директоры, жобаның Шымкент қаласындағы үйлестірушісі Әділ Сейітқазиев жоба арқылы жасөспірімдер, ата-аналар мен тәрбиешілер вейптердің зияны туралы нақты хабардар етіп, сауда нүктелерінің сатушыларына, вейптерді сату, тарату әрекеттері жазаланатыны жөніндегі ақпаратты жеткізу маңызды болғанын атап өтті.
Дегенмен, әлі оң-солын толық танып үлгермеген жас ұрпақтың бойында саламатты өмір салтын қалыптастыруға қажетті осындай қадамдар тұрақты жасалып жатқанына қарамастан, бұл салада қоғамды қынжылтатын, ойландыратын оқиғалар тыйылмай отыр.
«Вейптерді әкелуге, өндіруге, сатуға, таратуға тыйым салынғанымен, жасөспірімдер арасындағы вейпинг мәселесі толығымен шешілген жоқ, тек бетпердесін өзгертті. Вейптерге тыйым салынғаннан кейін заңсыз сауда көздерін анықтау мақсатында танымал интернет-алаңдар зерттелді. Елдегі вейп өнімдерінің сауда-саттығы OLX-те, Telegram мен Instagram сияқты әлеуметтік желілерде қызып жатқаны анықталды», дейді «Қазақстанның балалар қоры» ҚҚ директоры, Халықаралық балалар қорлары қауымдастығының вице-президенті Эльвира Ватлина.
Адам құқықтары мен заңдылықты сақтау жөніндегі Қазақстан Халықаралық бюросының Астана қаласындағы заңгері Артур Алхастов та вейптерді елге әкелуге, сатуға тыйым салынғанымен, түпкілікті жойылмағанын, вейптердің көлеңкелі бизнесі интернеттің артына жасырынып отырғанын растады.
Адам құқықтары мен заңдылықты сақтау жөніндегі Қазақстан Халықаралық бюросының Қарағанды филиалының директоры Юрий Гусаковтың пікірінше, вейптермен күресуде Үкімет жан-жақты ойластырылмаған шешім қабылдаған. Оның айтуынша, вейптерге тыйым салғаннан кейін сатушыларға қолдарындағы тауарды сатуға жеткілікті уақыт бергенде бұл елдегі жағдайға басқаша әсер етіп, көлеңкелі сауда кемитін еді.
«Дегенмен құқық қорғау органдарының жұмысын жоққа шығара алмаймыз, өңірлерде полицейлермен қоян-қолтық жұмыс істеуге ұмтылдық. Заңды белден басып, вейп саудасын жүргізіп жатқандар жазаланғанымен, ол өнімдер елге әлі де болса келіп жатыр», дейді Алматы қаласындағы «Вейпсіз жастық шақ» жобасының үйлестірушісі Марат Сайбеков.
АЛМАТЫ
