Ал басқалары әзірге жасырынып, өз уақытын күтіп отыр. Мәселе бизнесті қолдауға арналған мемлекеттік бағдарламаларда немесе ипотекалық тұрғын үй қарыздарын қайта қаржыландыруда емес. Әңгіме банктердің салымдар, облигациялар, оларға жеңілдікті шарттармен бюджеттен, Ұлттық қордан, Ұлттық банктен, Қазақстанның орнықтылық қорынан ұсынылған қарыздар, сондай-ақ квазимемлекеттік сектор қаражаты бойынша міндеттемелері туралы болып отыр.
Банк секторының қаржылық тұрақтылығын арттыру бағдарламасынан бастайық, соның есебінен алты ЕДБ-ге олардың реттелген облигацияларын сатып алу жолымен мемлекеттік қолдау көрсетілді. Бұл ретте осы қаржы институттары акционерлерінің ортақ жауапкершілігі жағдайында. ҚР Ұлттық банкі 2017-2020 жылдар аралығында осы бағдарлама аясында 700,5 млрд теңге бөлді.
Ең үлкен сома - 243,7 млрд теңге - Владимир Ким мажоритарлық иесі болып табылатын Bank RBK-ға тиесілі. Сәл азырақ, 150 млрд теңге Еуразиялық банк алды, оның артында Александр Машкевич, Патох Шодиев және Ибрагимовтар отбасына тиесілі ЕФК тұр. Әрі қарай 100 млрд теңгеден АТФБанк пен Цеснабанкке берілді. 60 млрд теңгені Бахытбек Байсейітов ірі акционері болып табылатын Орталыққа және 46,8 млрд теңгені меншік иесі Эльдар Сәрсенов болып табылатын Нұрбанкке берді.
Осылайша, оларды мемлекеттік қолдаудан алынған кіріс есебінен, сондай-ақ мемлекеттік көмек қаражатын шегергеннен кейін теріс капиталмен төлеуге тыйым салу басталды,.
Нәтижесінде ЕДБ мемлекеттен алынған ақшаны мерзімінен бұрын қайтарған кезде ғана дивидендтер есептеуге рұқсат берді.
ҚНДРА мәліметінше, содан бері төрт қаржы институты 409,6 млрд теңгеге төлем жасады.
- Оның ішінде Halyk Bank өз міндеттемелерін толық көлемде 250 млрд теңге көлемінде өтеді.
- Одан кейін Jusan Bank - 2024 жылы ол «Самұрық-Қазына» -дан 100 млрд теңгеге шығарылған реттелген облигацияларды мерзімінен бұрын сатып алды;
- Bank RBK және БЦК 59,6 млрд теңге мемлекеттік қаражатты ішінара қайтарды.
Бүгінде бес банктің балансында мемлекеттен алынған 1,4 трлн теңге бар. Олардың ішінде :
- БЦК - 30 млрд теңге,
- Еуразиялық - 150 млрд теңге,
- RBK - 214,1 млрд теңге,
- Jusan - 1 трлн теңгеден сәл жоғары,
- Нұрбанк - 46,8 млрд теңге.
ЕДБ қаржылық көрсеткіштерінің нығаюы аясында реттеушілер қаржылық институттардың өз міндеттемелерін тезірек орындауы үшін жұмыс істеуде.
«Қазіргі уақытта мемлекеттік қаражатты қайтару қарқынын жеделдету үшін Ұлттық банк агенттікпен бірлесіп бірқатар шаралар әзірлеуде, олардың арасында мемлекеттік қолдау қаражатын теңгерімде сақтайтын банктердің жекелеген операцияларын шектеу бойынша заңнамалық шаралар, сондай-ақ реттеуші сипаттағы шаралар пысықталуда», - деп атап өтті Ұлттық банкте.
