Көкпар: адреналин шегінен тыс кеткенде
Регби ойынын елестетіп көріңіз, бірақ қатысушылар ат үстінде, ал доптың орнына ат мінгендер отыз килограммға жуық бассыз серкені тартады. Сегіз атты екі командаға бөлініп, олжаны қарсыластың қазандығына салу керек.
Бұрын бұл қасқырларға аңшылық жасайтындардың жаттығуы болған. Қазір – федерациясы, ережелері және қорғаныш жабдықтары бар ресми спорт түрі. Қауіпсіздік жақсарғанымен, қызуы бұрынғыдай сақталған.
Дала романтикасы және басқа да жарыстар
«Қыз қуу» – қазақ халқының өте ертеден келе жатқан ұлттық ойындарының бірі. Халық арасында кең тараған қыз қуу ұлттық ат ойындары тобына жатады. Қыз қуу ойынында жігіт қызды қуып жетіп, қыздың бетінен сүйіп алуға тырысады. Жете алмаса – қайтар жолда қамшы соққысын алады.
Аударыспақ — спортшыдан үлкен ептілікті, күштілікті, төзімділік пен батылдықты талап ететін ұлттық спорттың бір түрі (екі салт атты бір-бірін аттан аударып алуға тырысады). Аударыспаққа тәртіп бойынша ат үстіндегі айқасты жақсы меңгерген, тиянақты дайындығы бар спортшылар ғана қатынаса алады.
Бәйгеде жарыс тек жазық жерлер мен ипподромдарда ғана өтіп қоймайды, спортшының өзі мен оның атына жоғары талап қойылатын ойлы-қырлы, жасанды, бөгесінді жерлерде де өткізіледі.
Құсбегілік – бүркітпен аң аулау, мұндайға жеті килограммға дейінгі құс түлкі мөлшеріндегі аңды ұстайды.
Тоғызқұмалақ – тақтадағы ойын, ол шахматқа ұқсайды, бірақ онда тастар мен ойықтар бар. Ойын бірнеше сағатқа созылып, ойыншылардың сабырлығын сынайды.
Біртіндеп әлем де мойындап келеді
ЮНЕСКО қазақтың төрт спорт түрін мәдени мұра тізіміне енгізді: құсбегілік, тоғызқұмалақ, қазақ күресі және асық ату. Спорт министрлігі жаңа түрлерді енгізу үшін құжаттар дайындап жатыр. Бұл жай ресмилік емес – халықаралық мойындау қаржыландыруға жол ашып, басқа елдердің спорт федерацияларының назарын аударады.
Инфрақұрылым тез өсуде
Жасөспірімдерді дайындайтын мамандандырылған орталықтар салынып жатыр. Ассоциация он федерацияны біріктіреді, әрқайсысы өз бағыты үшін жауап береді. Жылына ауыл мерекелерінен халықаралық турнирлерге дейін мыңнан астам жарыс өтеді.
Ұлттық спорт түрлеріне деген қызығушылық артып келеді, сондықтан көптеген онлайн спорт платформалары өз бағдарламаларына осындай жарыстардың тікелей эфирлерін қосады.
Мақала авторы –
Жанна Асанәлі
