Бекен ҚАЙРАТҰЛЫ
Бекен ҚАЙРАТҰЛЫ«Egemen Qazaqstan»
851 материал табылды

Руханият • 01 Тамыз, 2024

Жошы ұлысы туралы тың туынды

Францияның Шығыс Археология институты мен Оксфорд университеті бірлесіп атқарып жатқан «Көшпелілер империясы» жобасының белсенді мүшесі һәм Парис Нантерре университетінің профессоры Мари Фавэру ханым (Marie Favereau) үш жылдың алдында «Алтын Орда» (The Horde) атты кітап ­жазып, бұл туынды Гарвард университеті баспасынан жарық көрген болатын. Жаңа пайым, тосын көзқарас, тың деректерге құрылған бұл шығарма қазіргі таңда әлем назарын аударып отыр. Туынды үш жыл ішінде барлық Еуропа тілінде сөйледі. Ғалым өзінің жаңаша пайымы туралы әлемдік баспасөз беттеріне мақала жазып, телесұхбаттар беріп жүр. Осы дереккөздерді негізге ала отырып, аталған туындыны таныстыруды жөн көрдік.

Жәдігер • 27 Шілде, 2024

Алып домбыра

Жуықта кезекті еңбек демалы­сына шығып, кіндігім кесіл­ген Бай-Өлкеге бардым. Әдет­те­гідей аймақтық музейге бас сұқ­тым. Төрде тұрған алып дом­быра бірден көзге шалынды.

Білім • 20 Шілде, 2024

Телефонға тәуелділік. Одан қалай құтыламыз?

Елшіл ғалым, қоғам қайраткері Аманкелді Айталы марқұм көп жыл бұрын балаларға арналған заманауи мультфильмдерді қарап отырып, «біздің жас буынды ата-ана, мектеп-балабақша емес, америкалық режиссерлер тәрбиелеп жатыр» деген еді. Ол кез – қазіргідей смартфон әлі шықпаған тұс. Қазір тіпті қиын. Қоғамда «телефонға тәуелділік» дейтін ұғым пайда болды.

Қоғам • 19 Шілде, 2024

Қазақ күресінің қайраткері

Жуықта жақсы кітап жарық көрді. Туындының басты кейіпкері – қазақ күресінің жанашыры һәм 2004-2017 жылдары Дүниежүзілік қазақ күресі федерациясының президенті болған – Серік Төкеев. Бұл тұлға – шын мәнінде халқымыздың байырғы жекпе-жек өнері қазақ күресін жаңа заманға сай дамытуда ерен еңбек сіңірген адам.

Жәдігер • 16 Шілде, 2024

Садақтың сұғыны мен тобыршығы

Садақтың екі ұшындағы адырнаның ауыздығы кигізілетін тұстан бас­­тап тобыршықтың құйысқанына дейін қат­ты мүйіз, ағаш, сүйек жа­салып, сұғын­дыра қон­­ды­рылған бөлікті «сұ­­ғын» дейді.

Театр • 11 Шілде, 2024

Алтайдан ауған ел

Елорда төрінде орналасқан Қалибек Қуанышбаев атындағы қазақ Ұлттық музыкалық драма театрында «Алтайдан ауған ел» спектаклін көрермен назарына ұсынып келе жатқанына үш жылдың жүзі болды. Бұл туындыға арқау болған оқиға – өткен ғасырдың 30-40 жылдары қазіргі Шыңжаң өлкесінен ауып, Түркия еліне барған қазақтардың өмірі екен.

Табиғат • 11 Шілде, 2024

Cұңқар

Cұңқар – саят құстарының ішінде ең сүйкімді, тегеуріндісі. Жалпы, жаратылыс түрі, пішіні, мінез-құлқы өзімен тектес лашынға не ител­гіге ұқсайды. Көбінің қарымы лашыннан үлкен, ителгіден сәл кішірек, бірақ одан гөрі сергек, құлықты, сымбатты, ойнақы болады.

Мәдениет • 06 Шілде, 2024

Өлгейдегі өнер ескерткіші

Атам қазақ өзінің поэтикалық жадынауи туындысы қара­пайым қара өлеңінде «Домбырам екі ішекті, беті қақпақ, Өзіне перне байлап, ішек тақпақ...» немесе «Үш қазық, екі желі, тоғыз ноқта, Теңселіп тербеледі адам соқса» деп төл мұрасы домбыра туралы толғапты.

Қоғам • 05 Шілде, 2024

Айқабақ ату

Жамбының «Айқабақ ату» деген де түрі бар. Егер бұл зат алтын бұйымнан жасалған болса, оны «Алтынқабақ» деп атаған. Айқабақ – көлемі ай пішіндес, сом күмістен құйылған бұйым. Бұл – нағыз жамбы атудың қазақ халқына етене жалпыласқан түрі. Айқабақ ату көп жағдайда аса үлкен жиын, тойларда өткізіледі. Жауынгерлердің мергендігін шыңдайды.

Спорт • 03 Шілде, 2024

Көшпелілер ойыны қарсаңында

8–14 қыркүйекте Астана қаласында өтетін аса ірі спорттық сайыс V Дү­­ниежүзілік көшпелілер ойны. Қа­зіргі таң­да дүбірлі додаға дайындық қызу жүріп жатыр. Байрақты бәсеке ұлт­тық спорт пен саламатты өмір салтын дәріптеу жағынан да, Ұлы да­ладағы көшпелілер өркениетінің мұра­гері саналатын бауырлас халықтардың мәдени-гума­нитарлық байланысын арттыру тұрғысынан да қажетті екені сөзсіз.