Жәнібек ӘЛИМАН
Жәнібек ӘЛИМАН«Egemen Qazaqstan»
98 материал табылды

Руханият • 24 Қаңтар, 2025

Даналық әлемінің бастауы

«Мен бір жұмбақ адаммын» деп хакім Абайдың өзі айтыпты. ХХ ғасырда туған Тәкен Әлімқұловтың абайтануға қатысты соқталы еңбегі де «Жұмбақ жан» аталыпты. Бір жоқты бір жоқ табады дегендей, сіз жұмбақтың сырын жұмбақ ашады дегенге қалай қарайсыз? Абай әлемін оқытқан өз алдына, сөзжұмбақ, ребус сынды ойландыратын дүниелер арқылы ынтасын оятса қайтер екен? Баланың ынта-ықыласын оятарға бұл да бір көмекші құрал емес пе? Оған Абай әлеміне бастайтын матаусөз (кроссворд), бағдарсөз (сканворд), сөзден сөз (анаграмма), сан сөз (криптограмма), тізбесөз (чайнворд) қайда дайын тұрған деуіңіз де мүмкін ғой. Бар, тіпті жеткілікті. Тұтас Абай әлеміне жетелеп, ойландыратын сөзжұмбақтардың неше атасы топтастырылған кітаптар кімді болсын бейжай қалдырмауға тиіс. Алайда авторы осы дүниелері ел арасына таралса, «бәлкім оқырмандар қажетіне жаратар ма еді?» дейді.

Тарих • 14 Қаңтар, 2025

Ғалам жанының ғадауаты

Махаббат болмаса, ғадауат та жоқ шығар, кім біліпті. Демек махаббат туған күні ол да бірге келе ме, әлде әуелде махаббаттың жаңғырығы мен жарқын сәулесінен шошып оянып, әдетіне басты ма екен? Ой еңбегін былай қойғанда, жан еңбегі, сана-сезім, рух биігіне құлаш ұрушы ақын-жазушының шиырлаған тақырыбының бір парасы осыған саяды.

Егемен Қазақстан • 13 Желтоқсан, 2024

«Егемен» елге жеткенше...

Газет тойы қарсаңында не нәрсеге мән бермедік. Зерделі оқырмандар өздері-ақ хабарласып, бас басылым туралы жазып жіберіп жатыр. Бұрынғы басшылардың жолдап жатқан жазбалары өз алдына. Басылымның арғы-бергі өмірі, атқарған қызметтері, әуелі газет бетінде көрініп барып шешімін тапқан мәселелерді хатқа түсіріп жіберген жанашыр елдің лебізін оқығанда, әрине, ұжымдағылардың мерейі өсіп қалады. «Тойдың болғанынан боладысы қызық» дегендей, бәрі-бәрі қамтылып жатқан сияқты. Түпсананың тұсбағдарын бір сілкіп қарасақ, бәрі жазылып жатқандай көрінгенімен, газет өндірісі, «Egemen Qazaqstan»-ның бүгінгі тыныс-тіршілігін, бейнелеп айтқанда, сіз көрмеген «от пен судың» ортасын ұмытып барады екенбіз-ау дестік.  

Тұлға • 15 Қараша, 2024

Айта алмасты аңдатқан әңгіме

«Атанбойын» айтамыз ба, «боқырау жәрмеңкесіне» тоқталамыз ба? Әлде «сүрме тартып төрт көзден­генін» сөз етеміз бе? Біз мейлі дер едік. Қазақтың жалпақ тілі қай жағына тартса да, қай қиырға салса да жетеді. Бейімбет шығар­машылығына көз жүгіртсе, тіпті құдіреттеніп кетеді.

Әдебиет • 24 Қазан, 2024

Бабалар тарихының алтын парағы

Осы уақытқа дейін Жошы хан туралы әртүрлі дүниелерді оқып келдік. «Ақсақ құлан – Жошы хан» туралы аңыз бен күй құлағымызға бала күнімізден сіңді. Тіпті мультфильмнен көріп өстік. Ол кезде бір түсті қара сұр экран болса да ұлттық құндылықтар молырақ сияқты еді. «Қарлығаштың құйрығы неге айыр?», «Ақсақ құлан – Жошы хан» секілді мультфильмдер тамашалайтынбыз. Қазір бұлардың исі де жоқ. Мүмкін дәл сол уақытта телміретін басқа дүние болмады. Айтпағымыз ол да емес, Жошы хан еді ғой.

Тағзым • 17 Қазан, 2024

Ұлт өнеріндегі ұлағатты әулет

Қазақ даласында театр өнерінің қазығын қағып, туын көтерген Жұмат Шанин тұлғасы қашан да еске түсіріп отыруға тиісті ардақты есімдер санатында. Театр өнерінің қалыптасып, орнығуына тер төккен Ж.Шаниннің жұбайы, ұлт театрының алғашқы қарлығаштарының бірі – Жанбике де ай­тулы актриса екені тарихтан мәлім. Халқымыздың маңдайалды пер­зент­­теріне тартып туған ұлдары Қасымхан Шанин де театр мен кино өне­рі­нің қайталанбас жұлдызы, режиссерлігімен қатар әншілігі де бір төбе.

Руханият • 08 Қазан, 2024

Топырақтың киесі

Ертеректе, біздің бала күнімізде, «Туған жер» атты ән болатын. Қазақта не көп, осы тақырыпта жазылған ән көп. Біздің құлағымызда қалған әлгі туынды сұмдық зарлы еді.

Оқиға • 14 Тамыз, 2024

Бәсіренің мәні неде?

Ол кезде бәсіренің не екенін білген жоқпыз. Ат жалын тарта бас­тағанымда атам маған тай атағаны есімде. Атқа енді-енді оты­рып үйренген кезім, үлкен­дер ересектеу бір балаға үйреттіріп, құнан ке­зінде біраз қызығына батқанбыз.

Әлем • 22 Мамыр, 2024

Көз жауын алған Корей түбегі

Біздің ұшақ көкке көтерілгенде Оңтүстік Корея ұйқыда жатса керек. Қазақстан уақытымен түнгі екілерде оянсақ, корей түбегінің аспаны аппақ, таң атып кетіпті. Қазақ даласында қас қарайғанда корейлер ұйқыдан тұрып, іске кірісе бастайды. Бұл ел бізден 4 сағат алда, «LG», «Samsung», «Hyundai», «Kia», тағы басқа компанияларын елестетсеңіз, осы 4 сағатыңыз қаншаға ұзарады? Қырық сағатқа ма, қырық жылға ма?

Ән • 03 Мамыр, 2024

Кененнің Көкшолағы

Кенен десек, көкейге бір­ден «Көкшолақ» келеді. Басқаны қайдам, бізге солай. Бала күніміз­ден «Көкшолақ» әнін тың­­дап, ақын өмірінен аз­ды-көпті хабарымыз бол­­ға­нын, әрине, мақтан тұ­та­мыз. «Ой жайлауы» мен «Бозторғайын» елден жырақ елсізде келсін-келмесін аңыратып салма­ған қазақтың қазақты­ғына күмәндануға болатын ертеректе. 90-жылдардың басында әнге ұйитын ха­лық бар-ды. Кенен әндерін ыңыл­­дайтын жандар кез­де­сетін.