Ғылым • 28 Ақпан, 2025

Отандық ғалымдардың олжасы

Ғылым нәтижелері бағзы заманнан бері негізінен адамзаттың игілігіне бағытталып келеді. Бұл үрдістен отандық ғалымдар да қал-қадірінше қалыс қалмайды. Соның бір үлгісін соңғы жағымды жаңалықтар мен ізденушілердің ілкімді істерінен көруге болады.

Білім • 28 Ақпан, 2025

163 мыңдай талапкер тест тапсырады

Ғылым және жоғары білім ми­нистрлігі хабарлағандай, нау­рыз айында өтетін ұлттық бір­ыңғай тестілеуге (ҰБТ) қатысу үшін өтініш қабылдау аяқталды. 163 мыңға жуық адам тестілеуден өтуге ниет білдірді. ҰБТ 1 наурыз бен 6 сәуір аралығында өтеді. Ал қаңтардағы тестілеудің нәти­жесінде, тыйым салынған зат­тар­ды алып өтпекші болған 101 та­­лапкер тест тапсыру мүм­кін­дігінен айырылды.

Сұхбат • 21 Ақпан, 2025

Асқар ЖҰМАДІЛДАЕВ, академик, Қазақстанның Еңбек ері: Ірі істер кішкентай қадамнан басталады

Академик Асқар Жұмаділдаевты білмейтін қазақ кемде-кем шығар. Бірақ сол көбі математик я ғалым деп қана таниды. Ал оның еңбектерін, бұл жолдағы өмірінің кедір-бұдырын біле бермейді. Осы олқылықтың орнын толтыру әрі отандық ғылымға көзқарасын, саладағы түйткілге қатысты ұсынған тың шешімін білу мақсатында әңгімелескен едік.

Білім • 18 Ақпан, 2025

Мүмкіндіктер межеленген мәжіліс

Ғылым және жоғары бі­лім министрлігінің кеңей­тілген алқа отыры­сы өтті. Бұл іс-шараға Пар­ламент депутаттары, университет ректорлары, ғылыми зерттеу институттардың басшылары, министрлікке қа­расты ұйымдардың ж­е­текшілері, сарапшы­лар қатысты. Күн тәр­тібінде кадр даярлау, инновация, технология және өнеркәсіппен ын­тымақтастық мә­селе­лері қарасты­рыл­ды, өткен жылғы жетіс­тік­тер мен жаңа жылғы жос­парлар айтылды.

Мектеп • 12 Ақпан, 2025

Үш ауысымды мектеп: мәселе қашан шешіледі?

Елімізде үш ауысымда жұмыс істей­тін мектептер әлі де бар. Бұған апат­ты жағдайдағы білім ұяларын қосы­ңыз, бұлар жаңасы салынғанға дейін басқа жерге ауыса тұрса да орын тапшылығын тудырады. Соның себебі­нен бала саны тым көп ұйымдар тағы күшейтілген режімде оқытуы мүмкін.

Медицина • 11 Ақпан, 2025

«Қант диабеті» ұғымын қазақтілді ғылыми айналымға енгізген

Қазір кең қолданыстағы «қант диабеті» ұғымын білеміз. Бірақ оны қазақтілді ғылыми айналымға кімнің енгізгенін біле бермейміз. Бұл – есімі үлкен әріппен жазылатын, себебі жанына шипа іздеген талайдың алғысын алған эндокринолог, жоғары білікті дәрігер, медицина ғылымдарының кандидаты, профессор Макош Ыбыраева.Ол – медициналық оқулықтардағы «ішкі аурулар» терминінің, эндокринология бойынша клиникалық лекциялардың авторы. Ал оның ғылымға келуі тіпті де қызық.

Ғылым • 11 Ақпан, 2025

Қос бағыттағы ізденіс

Генетика – біздің қоғам үшін әрі қызық, әрі жұмбақ әлем. Өйткені ғылымның бұл бағытында әлі де «ашылмаған аралдар» көп. Сол сырдың бірнешеуін ашуға күш салған жан отандық ғылымның екі бірдей, атап айтқанда, тұқымқуалау мен денсаулық бағыты бойынша дамытуға айтарлықтай үлес қосып келеді. Шетелдерден қаншама ұсыныс түссе де, елде қалуды жөн көрген кейіпкеріміз – базасында бірнеше зертханасы, ғылыми орталығы, 150-дей қызметкері бар үлкен институтты басқаратын ең жас басшылардың бірі.

Ғылым • 11 Ақпан, 2025

Биологиядағы елеулі табыс

Әлемде кейінгі 20 жыл бойы зерттеліп келе жатса да, айтарлықтай нәтижесі болмаған бағытта жаңалық ашып, бүтін бір салада бетбұрыс жасаған ғалым біздің елде тұрады. Оның елеулі еңбегінен кейін алдағы уақытта қазір оқытылып жүрген дүниежүзіндегі биология оқулықтары қайта жазылуы бек мүмкін. Сондай-ақ қатерлі ісік, бүгінде әлі емі табылмаған паркинсон, альцгеймер секілді аурулардың алдын алар, шипа болар дәрілер жасалуы тіпті де ғажап емес.

Қоғам • 11 Ақпан, 2025

Алты Нобель лауреатынан хат алған қыз

10 жасар оқушы Асылжан Бақытжанқызы 6 бірдей Нобель лауреа­тынан хат алыпты. Таңғалдырған жайт туралы кейіпкерімізің әкесі өзінің әлеуметтік желідегі парақшасында жариялады. Оның айтуынша, баласы 1-сыныпқа бармай тұрып «Ғалым болғым келеді» депті.

Пікір • 05 Ақпан, 2025

Қорқынышты қуаныш

Еліміздің солтүстік пен орталық өңір­лерінде аяздың себебінен сабақ бол­май­тынын біле қалса, оқушылар қос қо­лын көтеріп қуа­на­тынын көз көрді. Мұға­лім­дердің ішінде де (таныс педа­гог­тер­ден, әре­кетінен) ар­қа­ны кеңге сала­тын­дардың барын білеміз. Ата-аналар арасында да таңмен таласып, қар­­латып, борандатып баласын мектепке та­сығысы келмейтіндіктен, білім бас­қар­ма­­сынан «сабақ бүгін де болмайды» де­ген­ді­ ­күтіп отыратындар жетерлік.