
Коллажды жасаған – Амангелді Қияс, «EQ»
Аталған заңға депутаттар бастамашы болған еді. Онда бірқатар маңызды норма қарастырылған. Соның ішінде есірткі бизнесін ұйымдастырушылар мен курьерлер функцияларын орындайтын адамдарға жаза жетілдірілген. Ұйымдастырушылармен күрес күшейтіліп, бас бостандығынан айыру мерзімін өмір бойына дейін ұзарту жазасы қарастырылған. Сондай-ақ қызмет бабын пайдаланып қылмыс жасаған лауазымды адамдарға және есірткі психотроптық заттарды, сол тектестерді заңсыз өндіргені үшін 15 жылдан 20 жылға дейінгі мерзімге бас бостандығынан айыру не өмір бойына бас бостандығынан айыру түріндегі жаза белгілеу қарастырылған.
Ал енді нақты фактіге тоқталсақ, басқа аймақтармен қатар кейінгі бір-екі айда ғана Солтүстік Қазақстан облысының аумағында да бірнеше есірткі тарату қылмысы әшкереленді. Барлық қылмыстың екіден бірі ғана әшкереленеді десек, жастар мен үлкендерді есірткіге құштар қылып, қаншама қылмыс ашылмай жатқанын болжау қиын емес.
Ашылған қылмыстардың қатарында жуырда Петропавл қаласында 24 жастағы бір көкшетаулық жігіт ұсталды. Ол Петропавл қаласындағы бір «интернет-дүкенге» қызмет істеп, психотроптық заттарды жеткізумен айналысқан. Оның құпия жерге тыққан есірткі түйіншектерін артынан «закладчиктер» алып, тұтынушыларға таратқан. Есірткі таратушы Космонавтов көшесіндегі жалға алған пәтерінде ұсталды. Тінту барысында оның үйінен 10 түйіншек «мефедрон» және «α-PvP» синтетикалық есірткілері табылған. Бұл түйіншектердің әрқайсысын артынан 25-30 «зип-лок» қалташаларға бөліп, алушыға белгілі қуыстарға тығып қояды. «Барлық табылған есірткі көлемі 437 грамм болды. Бұл соңғы уақыттардағы ең үлкен көлем», дейді СҚО ПД бастығының орынбасары Асқар Мұхамедқалиев. Қазір ұсталған адам қамауда жатыр, сот оған 15 жылға дейін бас еркінен айыру жазасын беруі мүмкін.
Есірткі қылмысын ашуға полицияның басқа салалары да қолғабыс тигізіп жатыр. Облыстағы аудан орталықтарының бірі Мамлютка қаласында кәмелетке толмағандар бойынша аға учаскелік инспектор Нұрлыбек Оспанов жергілікті тұрғындардың бірі көршісінің балалары моншаға тығылып, жылап отырғанын айтқан соң әлгі үйді тексеруге барады. Сөйтсе, 42 жастағы үй иесі мен әйелінің есірткі тұтынған адамдар екені сезіледі. Үйді тексеру барысында кіреберіс үйінде 143 грамм есірткі жасырғаны анықталған. Осы инспектор тағы бір жергілікті тұрғын әйелдің өзімен тұратын еркектің қылығына шағынғанында 31 жастағы жігіттің нашақор екені анықталып, оның ауладағы сарайға марихуана жасырғанын табады. Қазір бұлардың үстінен қылмысты істер жүргізіліп жатыр.
19 жастағы студент қыз бен отыздан асқан жігіт те есірткі таратушылардың бір тобын құрған. Бір қызығы, тергеушілердің әшкерелегеніне қарағанда, бұл топтың басшысы қыз болған. Екеуін жігіттің «Mercedes» көлігінде ұстағанда бойынан таратуға әзірленген 72 қалташа, ал машинаны тінтігенде тағы да 30 түйіншек синтетикалық есірткі табылған. Студент қыздың тұрағын тексергенде полицейлер 27 грамм есірткі тәркіледі. Ал ер адам жұмыс істеген кеңседе бұрын ішінде ұнтақ тәрізді зат болған бос «зип-лок» қалташаларын тапты. Күдіктілерден барлығы 129 грамм «мефедрон» және «α-PvP» психотроптық заттар тәркіленді.
«Қолда бар ақпаратқа сәйкес, қылмыстың бастамашысы қыз болғаны анықталды. Қазіргі уақытта күдіктілер қамауға алынды. Есірткіні осындай аса ірі мөлшерде өткізуге талпынғандары үшін таратушыларды 10 жылдан 15 жылға дейін бас бостандығынан айыру жазасы қарастырылған», дейді ПД Есірткі қылмысына қарсы іс-қимыл басқармасының бастығы, полиция подполковнигі Руслан Сапаров.
Бұл екеудің бойынан 129 грамм синтетикалық есірткі табылса, өткен айда 28 жастағы Петропавл тұрғынының бір өзінің бойынан 190 қалташа есірткі заттары табылған. Бәрі де – синтетикалық есірткі. Үйін тінтігенде есірткіні бөлуге арналған электронды таразы, «зип-лок» қалташалары, изолента, алажақ ақшаларын тіркеген тізім және АҚШ доллары мен Түрік лирі араласқан шетелдік валюталар табылған.
«Барлық тапқан есірткінің көлемі 205 грамм болды, бұлардан жуық шамамен 1 200 бір реттік дозалар жасауға болады. Тұтас бір мектептің оқушыларын осы дозамен нашақор қылып жіберуге болады», дейді ПД бастығының орынбасары Асқар Мұхаметқалиев.
Өткен күзде Алматыдан Петропавлға 700 грамм синтетикалық есірткі жеткізген 37 және 33 жастағы екі әйел ұсталған еді. Олар есірткі тасымалдауды әбден кәсіпке айналдырғандар болып шықты. Кішісінің күйеуі бұрын есірткімен ұсталып, қазір тиісті жазасын да өтеп жатыр. Бірақ бұл оқиға екі әйелді де қылмыстан тыймаған. Қазір екеуінің де соты болып, үлкені 11, кішісі 10 жылға бас бостандығынан айырылды.
Облыстың полицейлері есірткі қылмысының алдын алу бойынша көптеген шара жүргізіп жатыр. Жуырда түрмеге қамалған нашақорлар мен олардың ата-аналарының ащы зары мен өкінішінен тұратын деректі фильм де көрсетілді. Фильмді жасаған блогер Зәкіржан Мавлютов кадрларды зонаның ішінде, сондай-ақ есірткіден қайтыс болғандардың қабірінен түсіріпті. Фильм студенттер мен оқушыларға қатты әсер етті. Бұл – петропавлдық полицейлердің есірткіге қарсы күрес мақсатында жасаған үшінші фильмі.
Мұндай шаралардың жиі болып тұрғаны жақсы, бірақ ең бастысы заңның қатайтылғаны есірткіге қарсы күресті тиімдірек етері сөзсіз.
Солтүстік Қазақстан облысы