Мемлекеттік тілді қолдану аясын кеңейтуді көздеген «Мәміле» пікірталас клубы еліміздің әр өңіріндегі Достық үйлерінде бар. Онда этномәдени бірлестік өкілдері әңгімелесу, ситуациялық жаттығулар, ойындар арқылы қазақ тілінде еркін сөйлеуге машықтанады. Тек ынта-ықылас керек екенін айтады Астана қаласы бойынша жобаға жауапты маман Ақжалын Сәулебек.
– Оқыту бағдарламасы қатысушылардың қазақ тілін меңгеру деңгейіне қарай кезең-кезеңімен ұйымдастырылады. Мәселен, бастапқы деңгей (A1 – A2) – 3/6 ай қарапайым сөздер мен сөйлемдерді меңгеруге арналады, яғни танысу, амандасу сынды сұрақтарға жауап берумен бағаланады. Сабақ барысында сөздік қорды кеңейту үшін интерактивті жаттығулар мен ойындар кірістірілген. Ал орта деңгейде (B1 – B2) 6 ай – 1 жылға жуық уақытта азаматтардың оқиғаны баяндай алуына, пікір білдіруіне, өз ойын еркін жеткізуіне көбірек мән беріледі. Соңғы жоғары деңгейде (C1 – C2) – шамамен 1 жылдан 3 жылға дейін аралықта тілді тәп-тәуір меңгеріп алғандар өзара пікірталасқа қатысады. Байқасаңыз, бағдарлама толық коммуникативті әдістерге негізделген, – деді ол.
А.Сәулебек «Мәміле» клубының қатысушыларына білім деңгейін нақтылайтын және оқуды аяқтағаны жөніндегі сертификат берілетінін, тіпті арнайы марапаттау кеші өткізілетінін айтып қалды.
– Оқыту офлайн форматта да өтеді. Әр айдың төртінші бейсенбісі 16.30 деп уақытын бекітіп қойдық. Қатысушылардың қазақ тілін тиімді меңгеруі үшін тек сабақтармен шектелмей, қосымша ресурстарды да ұсынамыз. Олардың ішінде мобильді қосымшалар, кітаптар, аудиоматериалдар және тілдік ортаға енуге көмектесетін әдістер бар. Бұған қоса елдегі ұлттық іс-шараларға қатысу, өз мәдениеттерінің бір бөлшегін көрсете отырып, тілді үйрену де қарастырылған. Осылайша, жоба ҚХА-ның негізгі міндеттерімен үндесіп, қоғамдық келісім мен ұлттық бірлікті нығайтуға, қазақ тілін үйрету арқылы этностар арасындағы өзара түсіністік пен бірлікті, ынтымақтастықты арттыруға баса назар аударады, – деді А.Сәулебек.
Маңыздысы – жоба қатысушылардың жасына мән бермейді. Яғни қазақ тілін меңгеруге ниеттенген кез келген жастағы азаматқа клубтың сабақтарына тіркелуіне болады. Зейнет жасында осы игілікті пайдаланып, мемлекеттік тілді үйренуді мақсат еткен Ольга Доценко қазір көптің алдында ойын емін-еркін жеткізіп жүр.
– Шығыс Қазақстан облысы, қазіргі Абай облысының тумасымын. Шекара қызметінде жұмыс істедім. Қазіргі таңда әскери зейнеткермін. Жасым болса, 60-қа таяды. Сонда да таза қазақша сөйлегім келеді. Қазақ тілі клубы туралы ҚХА-ның ортақ чатынан көріп қалдым. Бірден жазылып, сабақтарына қалмай барып жүрмін. Бір жағынан үйде де жалпақ тілде сөйлесе береміз. Мұғалімім – Тілдерді дамыту және архив ісі басқармасына қарасты «Руханият» КММ оқытушысы Сағым Барлықбайқызы Естемісова. Қазақ тілін меңгеру арқылы мәдениетін, салт-дәстүрлерін де тереңірек түсіне бастадым. Айналамда қазақтың тілі мен дәстүрін терең меңгерген өзге ұлт өкілдері баршылық. Елімізде жыл санап олардың қатары да көбейіп келеді. Сондықтан мемлекеттік тілді үйрететін осындай жобалардың көп болғаны дұрыс, – деді қатысушы.
Бүгінде клубтағы 25 қатысушының 17-і орта деңгейді толық меңгерген. Қалғандары да өз ойын еркін жеткізе алады. Жобаның ендігі мақсаты – онлайн форматтағы сабақтарды көбейтіп, шетелдегі қазақ диаспоралары мен қызығушылық танытқан шетел азаматтарына да қолжетімді ету. Қазақ тілін үйренуге арналған мобильді қосымша не веб-платформа жасақтау және тілдік лагерьлер ұйымдастыру.
Жалпы, «Мәміле» клубы секілді ҚХА-ны дамытудың 2022–2026 жылдарға арналған тұжырымдамасы негізінде жыл сайын мемлекеттік тілді ілгерілетуге бағытталған ассамблеяның тұшымды жобалары мен іс-шаралары жүйелі іске асырылып келеді. Мәселен, «Ұлы даланың ұлтаралық тілі» форумы 2019 жылдан бері өткізіліп келеді. Жиында қазақ тілін еркін меңгерген азаматтар мемлекеттік тілді үйрену бойынша тәжірибелерімен бөліседі. Оған қоса 2017 жылдан бастап ҚХА этномәдени бірлестіктерінің жастарына арналған жазғы лагерь түріндегі «Тіл мектебі», мәдени-ағартушылықты көздейтін, кемі 300 мыңға жуық бала қатысатын «Мың бала», Қазақстан халқы тілдері күніне орайластырылған жалпықазақстандық ашық диктант, үйден шықпай-ақ қызықты форматта тілді үйренуге жағдай жасайтын «Үйде сөйле» жобасы және тағы басқалары бар.
Сондай-ақ Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаевтың Қазақстан халқы Ассамблеясының «Бірлік. Жасампаздық. Өрлеу» атты ХХХІІІ сессиясында берген тапсырмаларын іске асыру мақсатында «Мемлекеттік тіл – этносаралық қатынас тілі» жаңа жобасы іске қосылды. Оның аясында былтыр маусым айында Астана қаласының Достық үйінде «Мемлекеттік тіл – этносаралық қарым-қатынас тілі» атты дөңгелек үстел өткізілді. Басқосуда оқыту семинары ұйымдастырылып, еліміздің түкпір-түкпірінен қазақ тілін еркін меңгерген этнос өкілдері тілді үйрену тәжірибесімен, мемлекеттік тілдің қолданылу аясын кеңейту жөніндегі ұсыныстарымен бөлісті және этносаралық қатынас тілі ретінде мемлекеттік тілдің рөлін күшейту әдістерін талқылады.
«Хабар» телеарнасында мемлекеттік тілді еркін меңгерген түрлі этнос өкілдерінің қатысуымен «Қазақшаңыз қалай?», «Таңғы ас» және «Менің кәсібім» айдарлары көрерменге жол тартты. Бұған қоса қазақ тілін ілгерілету мақсатында былтыр «Қазақ тілі» халықаралық қоғамымен және Ш.Шаяхметов атындағы «Тіл-Қазына» ҰҒПО-мен меморандумдарға қол қойды. Құжат негізінде «Қазақстан халқының рухани-мәдени құндылықтары» кітаптар сериясын шығару көзделген. Бұл жинақ ҚХА-ның 30 жылдығына арналған. Әзірге бірінші бөлігі этностардың 8 тіліне аударылып, сараптама комиссиясының мақұлдауымен баспасөзге жіберіледі.
