«Алтын адам» анимациялық фильмі – жас ұрпақтың бойында отансүйгіштік пен ұлттық мұраға қызығушылықты оятатын әлеуметтік маңызы бар жарқын жобалардың бірі.
Фильм «Алтын адам» деп аталғанымен, оны Есік қорғанынан табылған атақты артефактімен байланыстырудың еш қисыны жоқ. Адам бойындағы ең қастерлі қасиеттер ұлғая келе, әлемді ұстап тұратын ұлы құндылықтарға айналып, халық арасында «Алтын адам» аталып кететінін шытырман оқиғаға толы бірегей туынды тамаша тұспалдайды.
Сақтардың тарихын, мәдениетін, жауынгерлік өнерін бейнелеген фильмнің бас кейіпкері Аңқылдың басынан кешкен оқиғасы тым шиеленісті басталады. «Мәңгілік отты» іздеп Хантәңірі шыңына аттанған сақ жауынгерінің қиял-ғажайыпқа құрылған оқиғасы жаңа хикаялармен жетілдіріліп, жылдам өрістеп отырады. Әкесі Антей қағанның тақ мұрагері атанып, нағыз жауынгер болу үшін 13 жастағы бозбала аңшылыққа аттанып, қар барысының терісін иығына жамылып келуге міндетті. Ықылым заманнан бері жалғасқан Орда дәстүрі солай бұйырады. Бірақ Аңқылдың құлаштап атқан жебесі жердегі тірі жанның бірін де жанап өтпестен, көк аспандағы бұлттардың өзін көктеп өтіп, көз жетпейтін буалдыр белгісіздікке батып кетеді. Мұны Тәңірдің тұспалындай қабыл алған Аңқыл қормалда қамаулы тұрған барысты өлтіруден де бас тартады. Хал үстінде жан тапсырғалы жатқан хан әкесі баласының бұл ісін әлсіздікке яки әділдікке жатқызарын білмей дал болады. Анасы ұлын абыройсыздықтан құтқарудың амалын жасауды ойлап жүргенде, халық қағансыз қалып, сақтарға қалың жау қатер төндіріп, андыздап ел шетіне келеді...
Жол бойы ол достары мен қарсыластарын кездестіріп, сан түрлі сынақтан өтеді, шынайы жауынгерге айналып, сақ даласына төнген зұлымдықты жеңеді. Тәңірдің дидарын көруден үмітті оларға мәңгі Мұзды жылдардың жұмбағын шешуге тура келеді: әділдік пен шындықтан, жауынгерлік ерліктен өзге мынау әлемді ұстап тұрған қандай күш? Аңқыл оның да жұмбағын шешті – ізгілік. Тәңір бейнесіндегі құдіретті күш Аңқылдың жүрегіне анасының сүтімен сіңген адамгершілігін әділетті бағалаған екен. Тәңір оның бір кездегі аспанға ұшып, көзден ғайып болған жебесіне құт дарытып өзіне қайтарады. Қайғыдан құса болып қаза болған аяулы анасының да кеудесіне жан бітіп, қайта тіріледі.
«Алтын адамның» оқиғасы қою, динамикасы жылдам, бір тыныспен жалықтырмай жетелеп отырады. Көне сақтардың тарихы, мәдениеті мен ар-намыс туралы түсінігі көркем әрі әсерлі түрде ашылады. Бас кейіпкер Аңқыл – жас көрерменге батылдық пен ерліктің, адалдық пен рухани күштің үлгісі іспеттес.
Фильмнің режиссерлері Тұрдыбек Майдан, Тілек Төлеуғазы және сценарий авторлары Әннәс Бағдат, Ұларбек Нұрғалым бұл жобамен ұзақ уақыт жұмыс істеген. «Жоба 2019 жылы басталып, өткен жылдың соңында аяқталды. Бір қарағанда, бес жылға таяу уақыт жұмсалғанымен, 40-тан аса адам нақты 182 күн жұмыс істеді. Фильмнің мақсаты – тарихи құнды жәдігеріміз алтын сауытты негізге ала отырып, жас көрерменді «алтын сауытты қандай адам киген, оны кию үшін бойда қандай лайықты қасиет болуы керек?» деген сауалдың төңірегінде ойландыру. «Алтын сауытты парасаты тұнған, ерлік жасай алатын, батырлығы, әділдігі бар адам ғана киюге лайықты болған. Яғни Алтын адам – алтынмен апталып, күміспен күптелген сырты жылтыр адам емес, оның ішкі рухы, адамгершілігі мықты болса ғана, осы атқа лайық деген идеяны насихаттаймыз», дейді Тілек Төлеуғазы.
«Алтын адам» кино өнеріндегі ең күрделі стильдің бірі – классикалық сурет үлгісінде салынып, түсірілген. Кейіпкердің әрекетін, қимыл-қозғалысын, әр оқиғаның өрбуін сатылап бейнелеп, тұтас оқиғаны құрастыру қажырлы еңбек пен қыруар уақытты талап етеді. Режиссердің айтуынша, бір секунд үшін 24 сурет салынады. Ал 1,5 сағатқа жуық жүретін толықметрлі «Алтын адамды» әзірлеу барысында 110 мыңға жуық сурет салынған.
Аталған жабық көрсетілім — отандық анимацияны дамытуға, сапалы контенттің салмағын арттыруға және көрерменнің жаңа буынын тәрбиелеуге бағытталған мәдени бастамалардың бір бөлігі. Шығармашылық топ жаңа туынды арқылы балаларды ізгілікке баулуды, отансүйгіштік мінез қалыптастыруды көздейді. «Алтын адам» 5 маусымнан бастап елдің барлық кинотеатрларының экранынан көрсетіле бастайды.
АЛМАТЫ
