Парламент Сенатының төрағасы, Әлемдік және дәстүрлі діндер көшбасшылары съезі хатшылығының басшысы Мәулен Әшімбаев отырысқа қатысушыларға ілтипат білдіріп, съезд 20 жылдан аса уақыт бойы жаһандық дінаралық диалогті нығайтуға, маңызды әлемдік проблемаларды шешуге рухани дипломатияны жұмылдыруға және толеранттылық пен өзара қолдау идеяларын дәріптеуге ықпал етіп келе жатқанын айтты. Сондай-ақ ол съездің бейбітшілікті сақтауға және келісім, өзара құрмет, ынтымақтастық мәдениетін нығайтуға бағытталған тың бастамалар мен ұсыныстар айтылатын бірегей диалог алаңына айналуы барлық қатысушының ортақ жұмысының нәтижесі екеніне баса назар аударды.
– Қазақстан Президенті Қасым-Жомарт Тоқаев Әлемдік және дәстүрлі діндер көшбасшыларының съезі осы жылдар ішінде өркениетаралық диалогтің маңызды жаһандық форматтарының біріне айналғанын атап өтті. Кездесуіміз халықаралық қатынастар жүйесі өзгерістерге ұшырап, жаңа сын-қатерлер пайда болған және бұрынғылары шиеленісе түскен күрделі кезеңде өтіп отыр. Гуманитарлық дағдарыстардың ушығуы және мәдени мұралардың қирауы да бәрімізді алаңдатады. Халықаралық қауіпсіздік тетіктері дәрменсіздік танытып, протекционизм мен біржақты әрекеттер артып жатыр. Мұндай жағдайда сындарлы және жасампаз күштердің бірлесіп әрекет етуі аса маңызды. Әлемдік діндер көшбасшыларының жұдырықтай жұмылуы жаһандық проблемаларды шешуге, әлемдегі шиеленістерді азайтуға және диалог пен өзара құрмет мәдениетін дәріптеуге ықпал ететінін көріп отырмыз. Бұл ретте орта державалардың күш-жігері мен дін көшбасшыларының моральдық беделінің синергиясы зор мәнге ие. Сондықтан отырысымыз жаңа халықаралық бітімгершілік және гуманитарлық бастамаларға тың серпін беріп, мазмұнды әрі жемісті өтеді деп сенеміз, – деді съезд хатшылығының басшысы.
Сонымен қатар Мәулен Әшімбаев VIII съездің күн тәртібіне назар аударып, дінаралық диалогті жолға қою үздіксіз, жүйелі және жоспарлы жұмысты қажет ететінін тілге тиек етті. Бұл ретте тың идеялар мен ұсыныстар және оларды бірлескен жобалар, оның ішінде съезд аясынан тыс бастамалар арқылы да іске асыру айрықша мәнге ие.
– VIII съезд «Діндер диалогі: болашақ жолындағы синергия» тақырыбына арналып отыр. Осы орайда синергия тек ынтымақтастық емес, ол күш-жігерді арттыру екенін айрықша атап өткім келеді. Ал дінаралық диалог – энергия, ашықтық және өзара құрметті қажет ететін тұрақты үдеріс. Біздің бірлескен жұмысымыз халықаралық жобаларда өзінің логикалық жалғасын табуға тиіс. VII съезден кейін Иерусалимде, Ватиканда, Меккеде және Сингапурде бірлескен іс-шаралар өткізілді. Біз осы тәжірибені одан әрі жалғастыруға және халықаралық ынтымақтастықты кеңейтуге мүдделіміз, – деп М.Әшімбаев БҰҰ Өркениеттер альянсымен бірлесіп өткізетін Діни нысандарды қорғау жөніндегі арнайы сессия, Жас діни лидерлердің ІІ форумы, сараптамалық дөңгелек үстел және секциялық отырыстар аясында талқыланатын тақырыптарға да тоқталды.
Хатшылық отырысында съездің Ізгі ниет елшілері де сайланды. Жұмыс тобының мүшелері кандидатураларды алдын ала талқылап, отырыстың күн тәртібіне енгізген еді. Олардың қатарында әртүрлі діндердің белсенді өкілдері, сондай-ақ бірнеше жыл бойы съезд хатшылығымен тығыз ынтымақтастық орнатқан түрлі саланың көрнекті қайраткерлері бар.
Кездесуге қатысушылар Ізгі ниет елшілері институты қазіргі таңда съездің идеялары мен құндылықтарын дәріптеу жолындағы тиімді тетіктердің бірі екенін айтты. Сондай-ақ дін көшбасшылары жаһандық сын-қатерлерді еңсеруде рухани дипломатия мен саясаттың күш-жігерін біріктіру және геосаяси қақтығыстар мен өзге де қайшылықтарды бейбіт жолмен шешуге жәрдемдесу үшін осынау форумның маңызы зор екенін жеткізді. Одан бөлек, спикерлер съезд алаңында қозғалатын тақырыптардың өзектілігі мен ауқымдылығына мән беріп, діндер мен мәдениеттер арасындағы бейбітшілікті сақтау және әділетсіздік пен соғысты насихаттаудың алдын алу үшін ынтымақтаса жұмыс істеуге дайын екенін білдірді.
Іс-шараның нәтижесінде съезд хатшылығының XXIII отырысының хаттамасы қабылданып, Әлемдік және дәстүрлі діндер көшбасшыларының VIII съезі декларациясының ережелері талқыланды. Бейбітшілік пен өзара түсіністік жолындағы ортақ мақсаттың рәмізіне айналған қорытынды құжат «Астана бейбітшілік декларациясы 2025» деп аталды.
Мәулен Әшімбаев хатшылықтың отырысынан кейін Қытай даосистер қауымдастығының төрағасы Ли Гуанфумен екіжақты кездесу өткізді. Онда Әлемдік және дәстүрлі діндер көшбасшыларының съезі аясында ынтымақтастықты одан әрі кеңейтудің басымдықтары белгіленді. Сондай-ақ тараптар жаһандық және өңірлік күн тәртібіндегі көптеген мәселе бойынша Қазақстан мен Қытайдың ұстанымдары сәйкес келетініне назар аударып, бұл барлық бағытта Қазақстан –Қытай ынтымақтастығын әрі қарай нығайту үшін маңызды артықшылық екенін атап өтті.
Кавказ мұсылмандары басқармасының төрағасы Шейх-ул Ислам Аллашүкір Пашазадемен кездесуде съезд хатшылығының басшысы аталған басқарма форумға ұзақ жылдар бойы қолдау білдіріп, оның мақсаттарына жетуге елеулі үлес қосып келе жатқанын айтты және сол үшін алғысын білдірді. Сұхбат кезінде қазақ-әзербайжан стратегиялық серіктестігін дамытып, нығайтуда екі елдің Мемлекет басшылары арасындағы сенімді және достық қарым-қатынас үлкен рөл атқарып отырғаны сөз болды.
Бұдан басқа, Мәулен Әшімбаев «Somaiya Vidyavihar» университетінің канцлері және индуизм делегациясының басшысы Самир Шантилал Сомайямен кездесті. Екіжақты кездесуде дінаралық және конфессияаралық диалогті одан әрі ілгерілету, орнықты даму, инклюзивті өсу, сондай-ақ өңірлік байланыс мәселелері талқыланды.
