Суретті түсірген – Ерлан ОМАР, «EQ»
Облыстық жер ресурстарын басқару департаментінің басшысы Жалғас Сүлейменовтің айтуынша, облыста барлығы 9,8 млн гектар жер ресурсы бар. Жыл басынан бері 129 тексеріс жүргізіліп, соның 269,9 мың гектарының қалай пайдаланылып жатқаны анықталған. Тексеріс барысында 177,3 мың гектар бойынша 81 бұзушылық табылыпты. Оның 2,6 мыңы – егістік, 174,7 мыңы жайылымдық жерлерге қатысты. Демек, барлық тексерістің 65 пайызында бұзушылықтар анықталып, оның басым бөлігі жайылымдық жерлерге қатысты болып шыққан.
Департамент басшысының сөзіне қарағанда, жерді пайдалануда бұзушылыққа жол бергендерге 8,9 млн теңге айыппұл салынып, салық органдарына салық мөлшерлемесін 20 есе көбейту туралы 81 ұйғарым жіберілген. 2024 жылы осындай тексерістер бойынша өндірілген айыппұлдар мен ұйғарымдардан 116,8 млн теңге бюджетке түскен. Ал салық мөлшерлемесін арттыру жазасы бойынша 2022 жылдан бері бюджетке қосымша 582,6 млн теңгенің кірісі еніпті.
Тексеріс барысында 14,2 мың гектарға бұзушылықпен иеленген 11 шаруашылық ұйғарымның талабын толық орындаған. Ал 6 шаруашылық бұрын иеленіп келген 4,7 мың гектар жайылымдық жерлерінен өз еркімен бас тартқан. Сонымен қатар 2,6 мың гектар жерді қайтару үшін 2 іс сотқа жолданып, талап-арыздар қанағаттандырылған.
Қазір Солтүстік Қазақстан облыстық жер басқару департаментінің қарамағында пайдаланылмай жатқан 45 мың гектар жер бар (2024 жылғы тексеріс нәтижесінде анықталған). Департамент биылғы 9 айда 56,1 мың гектар жерді пайдаланушыларға беру туралы жоспар жасаған екен, бүгінге дейін сол жоспар асыра орындалып, 64 мың гектар жаңа жер пайдаланушыларға таратылған. Жалпы, 2025 жылға 100 мың гектар бос жатқан жерді пайдалануға беру жоспарланған, әзірге соның 64 пайызы орындалыпты. Өкінішке қарай, Тайынша, Ақжар, Айыртау аудандарында бұл жұмыс сылбыр жүріп жатыр. Олар бұл жұмысты 40 пайыздың төңірегінде ғана орындаған.
«2025 жылғы 18 шілдеде қабылданып, 2026 жылғы 1 қаңтардан күшіне енетін жаңа Салық кодексінің қатаңдатылған талаптары бұл істі орындауға толық мүмкіндік береді. Кодекстің 576 бабында жалға алған жерді пайдаланбай немесе бұзушылықпен пайдаланғандар үшін салық мөлшерлемесі 40 есе арттырылады делінген. Сондықтан жерді алып, бірақ пайдалануға шамасы келмей жатқандар жерден өздері бас тартады», деді департамент басшысы.
Солтүстік Қазақстан облысы
