2024 жылғы 13 маусымда Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаев туризмді дамыту жөніндегі кеңесте Үкіметке Маңғыстау облысының әкімдігімен бірге Каспий жағалауындағы туризм инфрақұрылымының сапасын арттыру мақсатында қонақүй және мейманхана бизнесінің әлемдік брендтері мен франшизаларын тартумен белсенді айналысуды, жағалаудағы курорттық аймақтарды дамыту, сондай-ақ Кендірлі демалыс аймағын дамыту ісін жеделдетуді тапсырды.
2023 жылғы 6 желтоқсанда Кендірлі ауылының бас жоспары Жаңаөзен қалалық мәслихатының шешіміне сәйкес бекітілді. Ауылдың бас жоспарлау жобасын әзірлеуші «Градкомплекс» ЖШС, қазір жасыл сутегі мен жаңартылатын энергия көздеріне қатысты инвестициялық жобалардың ретіне қарай бекітілген бас жоспарға түзетулер енгізіліп жатыр.
Бүгінде туристік қызмет көрсетудің алғашқы қадамдарына аяқ басқан аймақта бір уақытта 256 демалушы қабылдау мүмкіндігіне ие көлемі 50 га «Кендірлі» демалыс базасы жұмысын жүргізеді. 2002 жылы «Service Management Group» ЖШС басқаруына берілген нысанға әсіресе жаз мезгілінде келушілер саны артып келеді. Демалыс базасында келушілерге «Кендірлі» медициналық-сауықтыру орталығы қызмет көрсетеді. Емдеу курсына бірден 100 адамға дейін қабылдай алатын дәрігерлік орталыққа емделушілер негізінен мұнай-газ саласының қызметкерлері қабылданып, ал жеке демалушыларға дәрігерлік қабылдау-қарау орындары бар. Сондай-ақ теңіз жағалауындағы «Ақбөбек» балалар сауықтыру лагері – балалардың сүйікті демалыс орны. 250 орындық лагерьде 2021 жылы 1497, 2022 жылы 1500, 2023 жылы 1670, 2024 жылы 1918 бала демалды.
Болашаққа ауқымды жұмысты жоспарлаған демалыс базасының курорттық аймақ ретінде өз әлеуетін дамытуда таңдаған негізгі бағыттары қандай?
Алдымен аймақта ең жоғары даму әлеуеті бар негізгі бағыт деп жағажайлық демалыс бағыты айтылады. Бұл бағыт бойынша жыл бойы туристерді қабылдайтын дамыған туристік инфрақұрылым құру жоспарланып отыр. Екінші бағыт – өңірдің табиғи ресурстарын пайдаланып, денсаулықты нығайту, қалпына келтіру мақсатында медициналық-сауықтыру орталықтарын дамытуды қамтитын сауықтыру туризмі болса, үшінші бағытта эко-этномәдени туризм тұр. Туристердің бос уақытын толықтыру мақсатында мәдени және танымдық турларды ұйымдастыру, қонақтарға Маңғыстаудың көз тартатын табиғи орындары мен тарихи жерлерін таныту-таныстыру осы бағыттың еншісінде. Сондай-ақ жыл бойы туристерді тарту, олардың бос уақытын тиімді өткізуге түрлі ойын-сауық өткізу және спорттық нысандар салуды жоспарлаған ойын-сауық туризмі таңдалған.
Жаңаөзен қаласынан 70 шақырым қашықтықтағы Кендірлі жерінде ірі туристік жобаның бой көтеруі мұнайлы қаланың дамуына үлес қосады, яғни Жаңаөзен қаласының әлеуметтік-экономикасын дамыту мәселесі Кендірлі демалыс аймағын өркендетуге байланысты болып отыр. Жаңаөзен қаласын дамыту бағытындағы жүктеме мен жұмыссыздық санын азайту, сондай-ақ туризмді қалыптастыру мен ауылшаруашылықты дамыту мақсатында Қарақия ауданынан жалпы көлемі 304436,3 гектар жерді Жаңаөзен қаласының әкімшілік-аумақтық бағынысына алу жұмысы жүріп жатыр.
– Оның ішінде, көлемі 112 988,2 гектар жағалау аумағындағы жерді, көлемі 139 899,1 гектар теңіз айдынындағы жерді Жаңаөзен қаласының әкімшілік-аумақтық бағынысына беру бойынша жұмыс жүргізіліп, ел Үкіметіне келісім алуға жолданды. Нәтижесінде, Үкіметтің 2025 жылғы 15 қыркүйектегі №755 қаулысы бойынша, туризм саласын дамыту негізінде Жер кодексінің 13-бабына сәйкес Үкімет тарапынан Қарақия ауданы аумағынан жалпы көлемі 112 988,2 гектар болатын жер бөлігін Жаңаөзен қаласының шекарасына (шегіне) қосу арқылы Маңғыстау облысы әкімдігінің 2025 жылғы 19 ақпандағы №58 және Маңғыстау облыстық мәслихатының 2025 жылғы 28 ақпандағы №19/217 «Маңғыстау облысының Жаңаөзен қаласы мен Қарақия ауданының шекараларын өзгерту туралы» бірлескен қаулысы мен шешіміне келісім берілді. Бүгінде облыс әкімдігімен осы шешімді әділет органдарына тіркету жұмысы жүргізіліп жатыр. Қолданыстағы заң талаптарына сәйкес, Қарақия ауданы және Жаңаөзен қаласы әкімдіктерінің ұсынысымен Болашақ ауылын Жаңаөзен қаласының әкімшілік бағынысына алу бойынша облыс әкімдігі мен маслихатының бірлескен шешімін қабылдау шаралары алынды.
Жаңаөзен қаласын және туризмін дамыту бағытындағы жүктемелерді азайту мақсатында шаһарға берілген жер телімінен алдағы уақытта тиісті уәкілетті органдардың келісімі негізінде Кендірлі ауылының әкімшілік-аумақтық бағынысына берілуі жоспарланған, дейді Кендірлі ауылының әкімі Медет Тоқтасынов.
Айтуынша, іргелес көрші Қарақия ауданынан Жаңаөзен қаласына берілетін аумақтың ішінде 600-ге жуық тұрғынның мекені Болашақ ауылы да бар. Жаңаөзен қаласы әкімінің тапсырмасына орай, қала әкімдігінің қызметкерлері жақында Болашақ ауылына барып, тыныс-тіршілігімен, тұрғындарымен, инфрақұрылымымен, жалпы ахуалымен танысты.
Кендірліні заманауи инфрақұрылыммен жабдықтау да кезеңмен жүріп жатыр. Республикалық маңызы бар «Жетібай-Жаңаөзен-Түрікменстан» автомобиль жолының бір бөлегіне орташа жөндеу жұмысы, анықталған келесі бөлігіне күрделі жөндеу жұмысын жүргізу басталды, бұл жөндеу жұмысы 2025–2026 жылдар аяқталады.
Келешекте отандық авиакомпаниялар Кендірліден Атырауға, Ақтөбе мен Оралға, Астанаға, сондай-ақ Қызылорда-Алматы бағытына және Кендірліден Нөкіс, Баку, Астраханға халықаралық әуе желілерін ашу жоспарлап отыр.
Былтыр 2 қыркүйекте Мемлекет басшысы халыққа Жолдауында Кендірлі курорттық аймағының әлеуетін арттыру мақсатында Кендірлі аумағынан әуежай құрылысын салу жөнінде тапсырма берді. Тапсырмаға сәйкес, Кендірлінің солтүстік бөлігінен 599 га жерге әуежай құрылысын салу бағытында жұмыс басталды. Аумағында параметрлері 2200х35 метрге созылған ұшу-қону жолағы, сағатына 150 жолаушы өткізетін терминал салынады. Болашақта жолаушылар ағынының болжамы жылына 29 750 – 59 500 жолаушыны құрайды деп шамаланады. Кендірлі курорттық аймағынан 14 шақырымда орналасатын әуежай құрылысын жүргізу үшін Жаңаөзен – Кендірлі тас жолынан Кендірлі әуежайының учаскесіне дейінгі ұзындығы 8,9 шақырым болатын уақытша жол әзірленді. 2026 жылдың көктеміне дейін аяқталады деп жоспарланған құрылыс өз ырғағымен жүріп жатыр.
Кендірлі үшін ғана емес, тұтас Маңғыстау өңіріне маңызды саналатын ауызсу мәселесі туристік орталықта тәулігіне 50 000 м³ қуаттылығы бар су тұшыту зауытын салумен шешімін таппақ.
«ҚазМұнайГаз» ҰК» АҚ еншілес ұйымы «Ak Su KMG» ЖШС тапсырыс берген Тоқмақ жеріндегі жобаның негізгі құрылыс жұмысын 2024 жылғы 31 желтоқсанға дейін аяқтау, технологиялық жабдықты монтаждауды 2025 жылғы сәуірдің соңына дейін аяқтап, зауытты 2025 жылғы мамырда іске қосу жоспарланған болатын. Жоспарға сай Тоқмақ су тұшыту зауытының құрылыс жұмысы толық аяқталып, нысан іске қосылды.
Келешегі Маңғыстау үшін тың бағыт, жаңа экономикалық басым сала – туризммен тығыз байланысты Кендірлі аумағы қазір қат-қабат, сан-сапат жобалар мен жұмыс алаңына айналды. Кендірлі шығанағы аймағындағы жылы құмды жағажайлар, теңіздің жылы ағысы мен суының төмен тұздылығы, суға шомылу маусымының ұзақтығы аталған аумақта туризмді дамытуға оң әрі зор бағдарлар жасауға мүмкіндік береді. Мамандар «Кендірлі» курорттық аймағы жобасын жүзеге асыру нәтижесінде жылына отандық және Түркия, Қатар, Әзербайжан, Армения, Өзбекстан, Ресей, Тәжікстан, Қырғызстан, Иран және басқа шетелдерден 600 мыңнан астам турист келеді, 15 мыңнан астам тұрақты жұмыс орны ашылады деп есептейді.
– Кендірліде көз алдымызда ауқымды жұмыс атқарылып жатыр. Бұл жобаның өңірді тек отандастарымыз үшін ғана емес, сонымен қатар шетелдік туристер үшін де тартымды ететін демалыс және сауықтыру кластерін құруды көздейтіні қуантады. Болашақта Кендірлі мыңдаған тұрғынның сүйікті, жайлы мекеніне айналған заманауи, көрікті қала болумен бірге, еліміздің, тарихы мен мәдениетін, табиғатын, өнері мен дәстүрін, ұлттық ерекшелігін, қонақжайлық қасиетін шетелдерге танытатын туристік орталық болатынына сенеміз, дейді Кендірлі ауылы әкімі аппараты ММ бас маманы Зарина Жанәділова.
«Жас тілегі – қабыл» деген, Кендірлінің Зарина сынды жастардың ұлтжандылықпен еңбек етіп, ел дамуына үлес қосатын ірі қаласына айналарына біз де сенімдіміз.
Маңғыстау облысы
