Көрер жарығы бар пациент стационарға аса ауыр халде, ес-түссіз жағдайда жеткізілген. Комада жатқан әйелдің денесінің сол жақ бөлігі жансызданып, қимылсыздығы, айқын афазия мен ми құрылымдарының зақымдану белгілері байқалған. Инсульт орталығының сараптамаларының нәтижесіндн субарахноидалдық-паренхиматоздық қан құйылуы анықталады, Бұл – инсульттің ең қауіпті түрінің бірі. Мұндай жағдайда жүрек қарыншаларына қан кетіп, ми ісігі күрт ұлғаяды.
Мұндай оқиғалардың басым бөлігі науқас тіпті ауруханаға жетпей жатып, қайғылы аяқталады. Алайда бұл жолы әр минут шешуші рөл атқарған. Пациентті мультидисциплинарлық топ-невролог, реаниматолог, нейрохирургтер мен анестезиолог мамандар бірлесіп қабылдады. КТ-дан бастап ангиографияға дейінгі әрбір тексеру кезеңі бөлім меңгерушілері мен №4 ҚКА инсульт орталығы басшылығының қатысуымен өткен консилиумда талқыланып отырды.
Күрделі операция жасау туралы шешім шұғыл қабылданып, емдеу әдісі кідіріссіз құрылып, тар бейінді мамандар толық жұмылдырылды. Дәрігерлер пациенттің өмірі үшін күресте бірінен соң бірі үш ота жасады.
«Ми құрылымдарының қысылу қаупі аса жоғары болғанын ескере отырып, пациентке үш отаны қатарынан жасау қажет болды. Біріншісі – жарылған аневризманы эндоваскулярлық эмболизациялау. Бұл – қанды тоқтатып, қайта жарылудың алдын алуға мүмкіндік беретін зақымы аз нейрохирургиялық әдіс. Екіншісі – сыртқы қарыншалық дренаж орнату. Оның мақсаты – басішілік қысымды төмендетіп, ми жұлыны сұйықтығының айналымын тұрақтандыру. Үшіншісі – ми ішіндегі гематоманы алып тастайтын декомпрессиялық ота. Бұл аса дәл микроскопиялық техниканы қажет ететін көлемді нейрохирургиялық араласу», дейді Алматы №4 қалалық клиникалық аурухана нейрохирургы Алдонгар Айсаутов.
Кейін пациентке ұзақ уақыт жасанды тыныс алдыру қажет болғандықтан, трахеостомия жасалып, бұл тыныс алуды қауіпсіз жүргізуге және асқынудың алдын алуға мүмкіндік берген. Пациент жансақтау бөлімінде бірнеше күн жатты. Осы уақытта мамандар тобы мониторинг жүргізіп, қарқынды ем-дом қолданып, басішілік қысымды бақылау, нейропротективтік шаралар, тыныс алу, гемодинамиканы тұрақтандыру, су-электролит тепе-теңдігін түзету жұмыстарын жүргізіп отырған. Осыжан кейін біртіндеп науқастың жағдайы дұрыстала бастағаны, көрсеткіштері жақсарып, ісіну азайғаны байқалады. Көп ұзамай науқас тілге келіп, аяқ-қолына жан біте бастайды.
Өміріне төнген қауіп сейілгеннен кейін науқас бейінді нейрохирургия бөліміне ауыстырылады. Үй жағдайындағы оңалту да жақсы нәтиже берді. Бұл кинезиотерапия, логопедиялық жұмыс, нейрондық байланыстарды қалпына келтіруден тұратын ұзақ әрі жүйелі еңбек болатын.
Төрт ай өткен соң дәрігерлердің өзі бұны «дұрыс таңдалған тактиканың сирек кездесетін, шабыт сыйлайтын дәлелі» деп атады.
Осылайша бір күні №4 ҚКА нейрохирургия бөлімінің ординаторлар бөлмесіне сөзі, жүріс-тұрысы толық қалпына келген – Валентина Дорофеева кіріп келеді.
«Мен осы ауруханаға, өзімді емдеген дәрігерлеріме, барша медицина қызметкеріне шын жүректен ризамын. Мұнда тек хирургтер ғана емес, адамның өмірі сынға түскен сәтте әрқайсы өз рөлін білетін тұтас команда жұмыс істейді», дейді Валентина Михайловна.
Бұл оқиға – миға қатысты ауыр зақымданулар кезінде уақтылы әрі тиімді көрсетілген мамандандырылған медициналық көмектің айқын үлгісі. Пациентті жүргізу үдерісі №4 ҚКА мультидисциплинарлық тобы тарапынан ҚР ДСМ қолданыстағы клиникалық хаттамаларына сәйкес жүзеге асырылды.
Биыл соңғы 10 айда нейрохирург мамандар №4 қалалық клиникалық аурухананың стационарына инсультпен түскен 794 пациент мен жедел ми қан айналымының бұзылуы диагнозы қойылған пациенттерге шамамен 300 ота жасаған.
АЛМАТЫ
