Экономика • Бүгін, 12:14

190 млрд теңге бөлінген: түрлі инвестициялық жобалар қандай деңгейде жүріп жатыр?

20 рет
көрсетілді
3 мин
оқу үшін

Қаржы министрлігінің деректеріне сәйкес, 2025 жылы республикалық бюджеттік инвестициялық жобаларды іске асыруға 189,7 млрд теңге көзделген. 1 қарашадағы жағдай бойынша игерілу 89,8 млрд теңгені, яғни жоспардың 88%-ын құрап отыр, деп хабарлайды Egemen.kz.

190 млрд теңге бөлінген: түрлі инвестициялық жобалар қандай деңгейде жүріп жатыр?

Фото: finreview.info

TENGENOMIKA мәліметінше, бюджеттік инвестициялар құрылымының шамамен 70%-ы екі функционалдық бағыттың жобаларына тиесілі. Олар:

Көлік және коммуникациялар – 90,3 млрд теңге (47,6%).

Жалпы сипаттағы мемлекеттік қызметтер – 37,1 млрд теңге (19,6%),

Жалпы сипаттағы мемлекеттік қызметтердің игерілу деңгейі жоғары (95,6%).

Бұл бағыттағы шығыстардың басым бөлігі – өткізу пунктерін жаңғыртуға және Қаржы министрлігінің ақпараттық жүйелерін дамытуға бағытталған.

Алайда кейбір цифрлық жобалар баяу жүріп жатыр.

Дипломатиялық қызметтің ақпараттық жүйесі – 33,1%

Е-Статистика (АСПиР) интеграциялық жүйесі – 41,7%

Көлік және коммуникациялар – игеру 89,6%.

Сыртқы қарыздар есебінен жүзеге асырылатын ірі жобалар (мысалы, «Орталық–Оңтүстік» дәлізі, «Ұзынағаш-Отар» жолы) жоспарға сәйкес қарқынмен орындалып жатыр.

Бірақ республикалық бюджет есебінен қаржыландырылатын шекаралық инфрақұрылым нысандарының игерілу қарқыны өте төмен – 16,8%.

Ауыл және су шаруашылығы – игеру 81,7%.

Бұл салада сыртқы қарыздардың үлесі жоғары. Әсіресе ирригация және дренаж жүйелерін жаңғырту жобалары бойынша игеру 80%-дан сәл жоғары.

Білім беру – игеру 0%.

Бұл бағытта тек бір жоба бар – Ұлттық ұланның Әскери институты үшін ғимараттар мен құрылыстар салу. Есепті кезеңде жоба бойынша кассалық орындалу тіркелмеген, сондықтан көрсеткіш тұтастай нөлге тең.

Жалпы қорытынды

1 қарашадағы мәліметтер жыл соңына тән әркелкі, түрлі қарқындағы игеру динамикасын көрсетеді:

Ірі инфрақұрылымдық жобалар, әсіресе сыртқы қарыздар есебінен қаржыландырылатын жобалар тұрақты орындалып, жалпы көрсеткішті ұстап тұр. Алайда бірде-бір қызметтік бағытта 100% игерілмеген.

Көптеген жобалар – әсіресе IT-жүйелер, ПСД түзету, әкімшілік және өңірлік инфрақұрылым объектілері айтарлықтай кешеуілдеп жатыр. Бұл ведомстволар деңгейінде жобалық дайындық мәселесінің әлі де өзекті екенін көрсетеді.

Су-ирригациялық жобалар, көлік, мемлекеттік қызметтер және қауіпсіздік бағыттары 65-97% аралығында әртүрлі деңгейде орындалған. Мұндай әркелкілік – бір жобалар жоспарға сәйкес жүрсе, басқалары жыл соңында «қуып жету» режиміне көшетінін білдіреді.

Маңызды ескерту

Жыл соңында ведомстволар әдеттегідей төлемдер мен келісімшарттарды жабуды жеделдетеді. Сондықтан желтоқсан айының қорытындысы барлығын шешеді. Ол ведомстволардың:

- кешігіп жатқан жобаларды толық орындай алатынын,

- игеру қарқынын теңестіретінін,

- жылды үйлесімді көрсеткішпен аяқтайтынын айқындайды.

Бірақ жыл соңындағы қарқын сапаның төмендеуіне әкелмеуі керек. Басты назар тек игеру көлемінде емес, инфрақұрылымдық, цифрлық және әлеуметтік жобалар сапалы әрі қайта түзетусіз аяқталуы керек.