Ескендір ЗҰЛҚАРНАЙ
Ескендір ЗҰЛҚАРНАЙ«Egemen Qazaqstan»
260 материал табылды

Тарих • 09 Қараша, 2024

Мемлекеттілігіміз 890 жылы араб картасында «әл-Қазақия» деп көрсетілген

Шынайы тарихты қа­лып­­тастыратын сенімді негіз – картография ғылымы. Соның ішінде көне заманнан жеткен карталар – өткеннің дереккөзі іспеттес. Бұлар – мемлекеттердің, халық­тардың, жер-су атауларының тарихын зерттеп-зерделеуде таптырмас құрал. Елімізге белгілі ғалым, Л.Н.Гумилев атындағы Еуразия ұлттық университеті Заманауи зерттеулер институтының директоры Мұхит-Ардагер Сыдықназаров біраз жылдан бері осы салаға айрықша ден қойып, шетел архив­терінде сақталған көне кар­талар арқылы қазақ мем­лекеттілігінің тарихын айқындап жүр. Таяуда ол осыдан 12 ғасыр бұрынғы араб картасынан мемлекеттілігіміздің бастауына қатысты тың дерек тапты. Бұның құндылығы – 890 жылы араб картографтары жерімізді «Қазақия» деп айқын жазғандығында. Біз осы өзекті ғылыми мәселе төңірегінде Мұхит-Ардагер Қаржаубайұлымен сұхбаттасқан едік. 

Таным • 08 Қараша, 2024

Науру синдромы

Тынық мұхитының қақ ортасында Науру деп аталатын шағын ғана арал-мемлекет бар. Жер көлемі – бар-жоғы 21,3 шаршы шақырым, бұл шамамен Қосшы қаласының ауданымен тең (24,1 шаршы шақырым). Халқының саны – 11 мың адам. Көпшілігі ағылшын тілімен қоса, науру тілінде сөйлейді. Өткен ғасырдың 70-80-жылдары әлемнің ең бай мемлекетіне айналған Науру – қазір дүниедегі ең кедей елдің бірі. Сырттан көмек тоқтаса, мемлекет ретінде жойылып кету алдында тұр.

Әлем • 07 Қараша, 2024

Жыл камбэгі

АҚШ-тың 45-президенті Дональд Трамптың президенттік сайлауға қайта түсіп, жеңіске жетуін сарапшылар «жылдың қайта оралуы», яғни камбэгі деп бағалап отыр. Кеше ол өзіне қажетті 277 дауысты жинап, қарсыласынан басым түскеннен кейін әлемдік лидерлер тарапынан құттықтаулар легі ағылды. Олардың қатарында Қазақстан Президенті Қасым-Жомарт Тоқаев та сайлауда айқын жеңіске жеткен америкалық әріптесіне құттықтау жеделхатын жолдады.

Қылмыс • 31 Қазан, 2024

Есірткі қылмысы елді алаңдатып тұр

Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаев биылғы Жолдауында есірткі қылмысы тақырыбына тағы да тоқталып, нашақорлыққа қарсы күрестің маңызды міндет екенін айтты. Оның айтуынша, бұл – ұлттың генетикалық қорын аман сақтап қалу мәселесі. «Біз осыған дейін қажетті заңнамалық шараларды қабылдадық. Бірақ нақты нәтижеге қол жеткіздік деуге әлі ерте. Әрбір мемлекеттік құрылым, әсіресе құқық қорғау органдары тиімді жұмыс істеп жатыр деп айта алмаймыз. Есірткі мәселесі ушығып барады», деді ол.

Республика күні • 25 Қазан, 2024

Егемендіктің елең-алаңы: Декларация қалай қабылданды?

Мемлекеттік егемендік туралы декларация қабылданған Республика күні – Қазақ елінің ұлттық мерекесі. 1995 жылдан бастап ұлттық мереке, 2001 жылдан мемлекеттік мереке ретінде тойланып келген бұл күн 2009 жылдан кейін атаусыз қалғаны белгілі. Ал екі жыл бұрын 29 қыркүйекте Президент Қасым-Жомарт Тоқаевтың Жарлы­ғы­мен «Ұлттық мереке» мәртебесі беріліп, елдің басты мей­рамы ретін­де қайта жаңғырды. Қайта оралған тарихи күнді бүгін, міне, үшінші мәрте атап өтіп жатырмыз. Бұл – өткенге көз жіберіп, жетіс­тігі­міз бен қателігімізді сара­лап, тарихтан сабақ алар сәт. Тар жол тай­ғақ кеше жүріп тәуел­сіздікке жеткенімізді, азуын айға білеген алып им­пе­рияның құрсауынан қалай құтылғанымызды ой елегінен өткізер мезет.

Сұхбат • 24 Қазан, 2024

Жигули Дайрабаев: Әрбір адам отаншыл болуға тиіс

Мемлекеттік егемендік туралы декларацияны қабылдайтын кезде қиян-кескі талас-тартыс пен пікірталас жүрді. Сол оқиғалардың бел ортасында тарихи сәттің куәгері болғандардың бірі – белгілі қоғам қайраткері Жигули Дайрабаев. Мереке қарсаңында Мәжіліс депутатымен арнайы жолығып, декларацияның қалай қабылданғанын, Республика күніне қатысты ойын білдік.

Сенат • 18 Қазан, 2024

Халықты тұрғын үймен қамту тетіктері

Сенат спикері Мәулен Әшімбаевтың төрағалығымен палата отырысы өтіп, онда сенаторлар тұрғын үй саясатын реформалау туралы заңды қарады.

Саясат • 11 Қазан, 2024

Қатармен байланыстың жаңа бағыттары

Сенат спикері Мәулен Әшімбаевтың төрағалығымен палата отырысы өтіп, онда сенаторлар Қазақстан мен Қатар Үкіметтері арасындағы келісімді ратификациялады, депутаттық сауалдарын жолдады.

Саясат • 10 Қазан, 2024

Діни диалог және жастар әлеуеті

Астанада «Ортақ болашақ жолында: жас көшбасшылардың дінаралық диалогті нығайту­дағы рөлі» тақырыбына арнал­ған алғашқы Жас діни лидерлер форумы өтті. Әлемдік және дәстүрлі діндер көшбасшылары съезі аясында ұйымдастырылған іс-шараға әлемнің 30-дан аса елінен келген делегаттар қаты­сып, қазіргі таңдағы өзекті мәселелерді бірлесіп шешу жолдарын талқылады. Отырыстың нәтижесінде жас дін лидерлерінің бірлескен үндеуі қабылданып, алдағы ортақ жұмыстың басым бағыттары белгіленді.

Энергетика • 08 Қазан, 2024

АЭС-ті асарлатып салудың пайдасы көп

«Тойдың болғанынан боладысы қызық» дегендей, тәуелсіз еліміздің тарихында ең ұзақ талқыланған жобаның бірі АЭС құрылысына қатысты республикалық референдум да өз мәресіне жетіп, бірнеше ұйым тарапынан өткізілген Exit-poll сауалнамаларының алдын ала нәтижелері жарияланды. Қарап отырсақ, халқымыздың шамамен үштен екісі АЭС салуды қолдайды. Референдумның түпкілікті нәтижесі де осы деңгейлес болады деген үміт бар.