Жоғарғы сот ғимаратының жанынан электронды сот төрелігін жетілдіру мен сот ісін жүргізуді жеңілдетуге бағытталған Ахуалдық орталық өз жұмысын бастады. Ал бұл жоба Мемлекет басшысы Н.Назарбаевтың Цифрландыру мәселелері жөніндегі республикалық кеңес барысында аталған ведомствоға жүктеген тапсырмалары негізінде жүзеге асырылды.
Шараға Жоғарғы сот жанындағы Соттардың қызметін қамтамасыз ету жөніндегі департамент басшысы Нұрсерік Шәріпов пен Жоғарғы соттың БАҚ-пен жұмыс жөніндегі үйлестіруші судьясы Елена Максюта қатысты.
«Біз бүгінгі таңда электронды сот төрелігі сот ісін жүргізуді жеңілдетуге, оның жеделдігін, қолжетімділігі мен ашықтығын қамтамасыз етуге бағытталған тың бастамаларды қолға алудамыз. Оның нәтижесінде саладағы қызметтің барлығы да тұрғындардың сот жүйесіне деген сенім деңгейінің өсуіне негіз болып табылады», деді орталықтың ашылу салтанатында сөз алған Н.Шәріпов.
Айта кетейік, Ахуалдық орталық алаңында аудиобейнетіркеу (АБТ) жүйесі мен бейнебайланыс жүргізу мүмкіндіктері қолжетімді.
Сонымен қатар бүгінгі таңда Ұлт жоспарының 20-қадамын орындау мақсатында еліміздегі барлық сот залдары (1 418 зал) АБТ жүйесімен толық жарақтандырылғанын атап өткен жөн. Осылайша, сот отырыстарының 98 пайызы АБТ жүйесін қолдана отырып жүргізіледі. Сол сияқты соттар жұмысына электронды хаттама да енгізілгенін ескерте кетейік.
Жаңа орталық жұмысын таныстыру аясында сот саласының мамандары Қылмыстық-атқару жүйесі комитетінің мекемелерімен және уақытша ұстау абақтысымен тікелей бейнебайланысқа шықты. Мұндай әдіспен биылдың өзінде 9 589 материал қаралған. Сондай-ақ қажеттілік болған жағдайда кез келген сот отырысының қатысушысы өзіне жақын тұрған сотқа бару арқылы сот процесіне қашықтықтан қатысу мүмкіндігін пайдалана алады екен. Жыл басынан бері еліміздегі сот қызметінде Мобильді сот кабинеті іске қосылғаны белгілі. Ендігі жерде тараптардың қайсыбірі сотқа келмесе де болады. Яғни, сот процесіне интернетке қосылған мобильдік құрылғы арқылы шетелде жүріп те қатысып, сұрақ қойып, жауап ала аласың деген сөз. Ахуалдық орталықтың артықшылығы да осыған ұқсас. Бұл онлайн режімде тәулік бойы өзекті сот ақпаратын жинау мен талдауға мүмкіндік беретін соттар қызметіне мониторинг жүргізудің бірыңғай жүйесі. Жоғарғы соттың әрбір қызметкері осы орталық арқылы жұмыс процесіндегі ықтимал іркілістерді көріп, оларды жедел түрде түзету бойынша шаралар қабылдай алады. Яғни, 370 жергілікті соттың жұмысын орталықтағы 700 көрсеткіш бойынша бақылау мүмкіндігі туды. Ал орталыққа келіп түсетін ақпараттық іс қағаздар мен сот ісін жүргізу, «Төрелік» жүйесінің құрамдас бөліктеріне мониторинг жүргізу сынды шаруалар 4 блокқа бөліну арқылы жүзеге асырылады.
Оның біріншісі – республикадағы барлық соттар кеңселерінің жаңа хат-хабарларын тіркеу, істер мен материалдарды автоматты түрде бөлу жұмысын қадағаласа, екіншісі – «Төрелік» жүйесінің барлық серверлік құрамдас бөліктерінің жұмыс істеу мүмкіндіктерін бақылайды. Бұл жүйе 25-тен астам көрсеткіштен тұрады және белгіленген параметрлерден ауытқушылықтарға жедел түрде ден қоюға, олардың жұмысын тұрақтандыру бойынша қажетті шараларды қабылдауға мүмкіндік береді. Үшінші блок киберқауіптерге дер кезінде ден қояды және олардың болашақта пайда болу ықтималдығын жояды. Соңғы блок республикадағы барлық сот отырысы залдарындағы ахуалды жедел қадағалайды.
Нұрлыбек ДОСЫБАЙ, «Егемен Қазақстан»