Суретті түсірген – Бірлік АЗАМАТ
Жаһандық тәжірибеге үңілсек, спортта үздік нәтижеге қол жеткізіп жүрген елдер реформаны спорт менеджментін, саладағы ғылым-білімді дамытудан бастайды. Цифрландыруды игеру, жаңа технологияларға иек арту табысқа жеткізеді. Осы тұрғыда Туризм және спорт министрлігі Ғылым және жоғары білім министрлігімен бірлесіп, салаға білікті басшы, тәжірибелі маман даярлауға басымдық беріп отыр. Executive MBA (EMBA) Sport Management бағдарламасы – спорттағы сан салалы жұмыстың бір бағыты. Туризм және спорт министрі Ербол Мырзабосынов пен Ғылым және жоғары білім министрі Саясат Нұрбек бағдарлама түлектеріне диплом тапсырды.
– ЕМВА бағдарламасы бойынша оқып, тәжірибесін арттырған мамандарға табыс тілейміз. Бұл – спорт менеджментін, спорттағы ғылымды, спорт медицинасын дамыту мақсатында жасалып отырған маңызды қадам. Спортшыларымыз жаһандық деңгейде табысты өнер көрсетсін десек, әлемнің озық тәжірибелерін, бағдарламаларын жан-жақты үйреніп, игергеніміз жөн. Қазірде спорт ғылымы ауадай қажет бағыт. Ертең академия түлектері спорттың әр бағытында өз тәжірибесін қолданады. Академияда бакалавратында денешынықтыру мұғалімдерінен бастап, спорт түрлеріне жеке-жеке маманданған жаттықтырушылар оқиды. Келешекте бокс, күрес, хоккей, дзюдо, футбол, тағысын-тағы спорт түрлері бойынша арнайы маман даярлайтын оқу орындары көбеюге тиіс. Спорт ғылымы, спорт менеджменті, спорт медицинасына озық мамандар қажет. Сонда ғана ел спортының әлемдік аренада бәсекеге қабілеті артады, деді Е.Мырзабосынов.
Халықаралық серіктестермен бірлесіп әзірленген ЕМВА бағдарламасы спорт менеджерлерінің әлеуетін арттыруға, жаңа сатыға көтеруге көмектеседі. Спорт мекемелерін басқарудың жаңашыл әдіс-тәсілдері салаға бірте-бірте енгізіледі. Саясат Нұрбек осы жөнінде кеңінен айтып берді.
– Қазір спорт саласы дамып жатыр. Бірақ бізде кәсіби менеджерлер аз. Спорт – кешенді сала, оның бағыттары спорт медицинасы, спорт менеджменті, спорт фармакологиясы болып жалғаса береді. ЕМВА бағдарламасы арқылы шетелдік университеттермен байланыс орнаттық. Басшы кадрлардың шетелде тәжірибе алмасуына көңіл бөлінді, оқу бағдарламалары пысықталды. Осы арқылы спорт федерациялары, ұлттық құрамалар кәсіби маманданған менеджерлермен толығады. Қазір ұлттық спорт қарқынды дамып жатыр, федерациялар құрылды. Спортшыларды халықаралық деңгейге шығару деген тіптен бөлек жұмыс. Осы тұрғыда спорт саласына менеджер даярлау, спорттық медицинаны дамыту аса маңызды. Биыл желтоқсанда Ұлттық спорт университеті ашылады деген ақжолтай хабарымыз бар. Университетте спорт медицинасы, спорт фармакологиясы, спорттағы ғылым сынды бағыттар қамтылады, деді С.Нұрбек.
Дене шынықтыру және бұқаралық спорт академиясында оқуға Ғылым және жоғары білім министрлігі жыл сайын грант қарастырады. Бұдан өзге, Шәкәрім университетінде Польшаның үздік экономика және спорт менеджерлерін даярлайтын университетінің филиалы ашылған. Яғни жоғарыда айтқандай, ЕМВА – спортты дамытуға арналған бағдарламалардың тек бір бағыты ғана. Бағдарламамен бір жыл оқып, диплом алған түлектердің бірі, Ақтөбе қаласының тұрғыны, самбодан, әмбебап жекпе-жектен әлем чемпионы Раиса Байлиева:
– Бапкерлікпен жастайымнан айналысамын. Кәсіби спортпен ұзақ жыл айналыстым, құқық қорғау саласында жұмыс істедім, қоғамдық жұмыстарға араластым. Дене шынықтыру және бұқаралық спорт академиясының арқасында EMBA бағдарламасы бойынша оқыдық. Оқу барысында көп нәрсені үйрендік. Швеция, Польшаға барып, шетелдік тәжірибемен танысып қайттық. Қазір Ақтөбе қаласындағы №1 мектепте дзюдо, самбо үйірмесінен сабақ беремін. Балаларды бұқаралық спортқа баулуға күш салып келеміз. Осы жылдар аралығында самбо, әмбебап жекпе-жектен әлем, Азия чемпионатының жүлдегерлерін тәрбиеледік. Қазір мектепте 45 бала спортпен шұғылданады. Келешекте спортпен мықтап айналысып, үлкен жетістікке жететін балалар шығады деп үміттенеміз, – дейді.
Астанадағы Дене шынықтыру және бұқаралық спорт академиясы 2021 жылы Дене шынықтыру мен спортты дамытудың 2026 жылға дейінгі тұжырымдамасы негізінде ашылған. Қазір денешынықтыру педагогтерін, спорт түрлері бойынша жаттықтырушыларды, спорт менеджерлерін, спорт психологтері мен саланың басқа да кадрларын даярлайды. Мұнда бакалавриатта, магистратурада оқуға мүмкіндік бар.
Оқу орнының академиялық мәселелер жөніндегі проректоры Тұрсынзада Қуанғалиева академияда спорт менеджментіне 150-ден астам адам оқып жатқанын айтты. Осы жолы 39 түлек диплом алса, басқасы бағдарламаны жыл соңына дейін аяқтайды. Айта кетерлігі, олар спорт саласындағы түрлі ұйымдардың, министрліктің топ менеджерлері. EMBA бағдарламасы басшыларға көшбасшылықты, стратегиялық жоспарлауды, қаржыны тиімді басқаруды үйретуге арналған. Академия осы қос дипломды бағдарламаны әзірлеу мақсатында Польша, Бельгия, Франциямен байланыс орнатқан. Бағдарлама бизнес бағытына жақын болғандықтан, мемлекеттен грант қарастырылмаған. Әр адам оқу ақысын өз қалтасынан төлейді. Академия тек шетелдік тағылымдаманы қаржыландырады.
