Фото: stan.kz
Әлсіз теңге өндіруші компанияларға, Қазақстан экономикасының негізгі ойыншыларына да тиімді, себебі валюталық түсімнің ұлғаюы салықтық түсімдердің өсуін және Ұлттық қордың толықтырылуын қамтамасыз етеді.
Арзан ұлттық валюта импорт құнын көтеріп, инфляциялық қысымды күшейтетініне қарамастан, Ұлттық банк мұны жол берілетін ымыраласу деп санайды.
Ұлттық банк дербес стратегияны ресейлік рубльге байланыстырмай таңдайды, себебі рубльдің динамикасы жағымсыз құбылмалылыққа және экономикалық тәуекелдердің Ресейден импортталуына алып келуі мүмкін.
Тәуелсіз қаржы талдаушысы Андрей Чеботарев күшті теңгенің артықшылықтары мен кемшіліктерін атады.
Қаржы талдаушысы күшті теңгенің экономика үшін артықшылықтарға қарағанда көп кемшіліктері бар екенін, осылайша экспорттың тартымдылығын төмендететінін атап өтті.
Биылғы жылдың ағымдағы бюджеті 1 доллар үшін 470 теңге сомасында жасалды. Яғни, төмендегеннің бәрі бюджет кірісінің төмендеуіне алып келеді. Мысалы, мұнайды сатудан алынатын экспорттық кедендік баж бюджетке тікелей түседі, ол валютамен түседі және тиісінше, айырбастау кезінде бюджет теңгеден аз алады.
Күшті валютаның артықшылығы ретінде сарапшы импорт құнының төмендеуін атады, бұл инфляцияға қысымның төмендеуіне алып келеді.
«Күшті теңге тауарлар мен қызметтердің экспортына жағымсыз әсер етеді. Алайда импортқа оң әсер етеді. Бұл екі ұшы бар таяқ, әрдайым бірдеңе оң, ал бірдеңе теріс деп айтуға болмайды. Барлығының жағымды да, жағымсыз да жақтары бар» дейді ол.
2024 жыл Қазақстан экономикасы үшін сынақтарға толы болды. Инфляция көрсеткіші сарапшылар бастапқыда болжағандай тез төмендемеді, ал жыл соңында ол мүлдем шамалы ұлғайып, 8,6% деңгейінде орнықты. Қиындықтар ұлттық валютаны да айналып өткен жоқ - күзде доллардың құны 500 теңгеден асып түсті және мұндай жағдай әлі күнге дейін сақталып отыр. ҚР Ұлттық банкінің хабарлауынша, мұның барлығы сарапшылардың болжамдарына әсер етті. Мысалы, егер бұрын 2025 жылы доллардың орташа бағамы 486,9 теңгені құраса, енді күтулер бірден 514,5 теңгеге дейін өсті. 2026 жылға арналған болжам да 498,3 теңгеден 530 теңгеге дейін өзгерді, ал 2027 жылға 550 теңге белгісінде белгіленді.
