Үкімет • 03 Маусым, 2025

Қалаларды дамытудың алуан мәселесі

70 рет
көрсетілді
4 мин
оқу үшін

Сенат спикері Мәулен Әшімбаевтың төрағалы­ғымен Орнықты даму сала­сындағы ұлттық мақсаттар мен міндеттердің іске асырылуына мониторинг жүргізу жөніндегі Парламенттік комиссияның кезекті отырысы өтті. Онда қалалар мен елді мекендердің орнықты дамуын қамтамасыз ету мәселелері, нақты айтқанда, олардың инфрақұрылымымен тиімді жоспарлау тетіктері талқыланды.

Қалаларды дамытудың алуан мәселесі

Мәулен Әшімбаев Орнықты даму индексінің 2024 жылғы деректеріне сәйкес қалалар мен елді мекендердің орнықтылығына қол жеткізу еліміздің алдында тұрған маңызды міндеттердің бірі болып қалып отырғанын атап өтті. Жалпы, қазіргі таңда Мемлекет басшысының тапсырмасымен азаматтардың қала­ларда, шалғайда орналасқан және ауылдық елді мекендерде өмір сүруі­не қолайлы жағдайлар жасау үшін жүйелі жұмыс жүргізіліп келеді.

– Былтыр Мемлекет басшы­сы-­ның бастамасымен 2029 жылға де­­­йін­­­гі Ұлттық инфрақұрылымдық жос­­­пар бекітілді. Бұл стратегиялық құ­­жат энергетика, сумен жабдық­тау, кө­лік және цифрлық бай­ланыс сияқты маңызды сектор­ларды қамти­тын елдің орнық­ты инфра­құры­лымдық негізін қалыптас­тыру­ды көздейді. Халықаралық ұйым­дардың мәлімет­теріне сәйкес инфрақұры­лым­ға салынған инвестициялар орнықты даму саласындағы міндеттердің 90 пайыз­дан астамына қол жеткізудің негізгі факторы са­на­­лады. Бұл  талқы­­ланған мәсе­ле мен басқа да орнық­ты даму мақ­сат­­­тары­на қол жеткізу жолын­дағы жұ­­мыс­тың тығыз байланы­сты екенін айқын көрсетеді, – деді Сенат төрағасы.

Осыған байланысты кездесуге қатысушылар негізгі бағыттар бойынша жобаларды бірлесіп іске асыруға қатысты пікірлерін білдіріп, ұсыныс­тарын айтты. Сондай-ақ іс-шарада облыстардың, республика­лық маңызы бар қалалардың және астананың жергілікті атқарушы органдарының қала құрылысы, көлік инфрақұрылымын жос­парлау, сәулет-құрылыс қызметі саласын­дағы өкілеттіктерін кеңейте­тін «Агломерацияларды дамыту туралы» заңның нормалары және еліміздің 2025–2030 жылдар­ға арнал­ған өңірлік саясат тұжырым­дама­сының басымдықтары талқыланды.

Қазір қалалардағы инфрақұры­лымдық проблемалар ұқсас және олар­дың жүйелі сипатымен қатар, өңір­лерде базалық инфрақұ­ры­лым­мен біркелкі қамтамасыз етілмей­ді. Мәулен Әшімбаев бұл түйткіл­дерді шешу ком­муналдық, энергетикалық, жол және цифрлық инфрақұрылымды жаңғыр­туды, әлеуметтік инфра­құ­рылым­ның, ең алдымен, ерекше қажеттілік­тері бар азаматтарға қолжетімділігін қамтама­сыз етуді, сондай-ақ өңір­лердің экологиялық орнықтылығын арттыруды талап ететінін айтты.

– Коммуналдық және энергети­калық инфра­құрылымды жаңғыр­тып, дамыту бірінші кезектегі міндет екені сөзсіз. Электрмен жабдықтау, су бұру және жылумен қамтамасыз ету желілерінің әбден тозу көрсеткішінің 50 пайыздан асуы проблеманың қаншалықты күрделі екенін көрсетеді. Жол инфрақұрылымы да дабыл қағарлық жағдайда. Қала­лық жолдардың үштен бірінің және ауыл­дық жолдардың шамамен 40 пайызының жағдайы көңіл көн­шітпейді. Сонымен қатар қалалар мен елді мекендерді дамыту жолын­дағы маңызды мәселелердің бірі цифр­лық инфрақұрылымға қолже­тім­ділікті қамтамасыз ету және өңірлердің экологиялық әл-ауқатын арттыру екені анық, – деді М.Әшімбаев.

Сенат төрағасының айтуынша, жалпы қалалар мен елді мекендердің инфрақұрылымын дамыту үшін орталық және жергілікті мемлекеттік органдардың, сондай-ақ қоғамдық институттардың жүйелі назары мен үйлесімді жұмысы қажет.

Сондай-ақ комиссия отырысында моноқа­лаларды әлеуметтік-эконо­микалық даму деңгейіне, халық санына және басқа да факторларға бай­ланыс­ты жаңғыртудың сараланған ша­ра­ларына ерекше мән берілді. Ұлт­тық экономика министрі Серік Жұман­ғарин атап өткендей, Саран қаласы индустриялық аймақтарды құрудың озық үлгісін көрсетіп берді. Қалада аталған аймақ құрылған сәттен бас­тап өнеркәсіп өндірісінің көлемі 4,6 есеге, салық аударымдары 5 есеге артып, 2 мыңнан аса жұмыс орны ашыл­ған. Бұған қоса ол жаңа әлеуметтік және инженерлік ин­ф­рақұрылым нысандарын салу қажет­тілігі салалық мемлекеттік органдар белгілеген желі нормативтері мен стандарттар негізінде есептелетінін айтты.

Парламенттік комиссияның отырысына әкімдіктердің басшылығы, өңірлердегі мәслихат­тардың депутаттары, Сенат жанындағы Сарап­шылар клубының мүшелері, сондай-ақ қо­ғамдық және халықаралық ұйым­дардың өкілдері қатысты.