Суретті түсірген – Жұмабай Мұсабек
Ауданның экономикалық әлеуеті, ең алдымен, ауыл шаруашылығы мен өңдеу саласына негізделген. Соның ішінде өңірдің басты брендіне айналған Көксу қант зауыты бүгінде облыс экономикасының локомотиві саналады. Зауытқа жүргізілген қайта жаңғырту жұмысының нәтижесінде оның өндірістік қуаты тәулігіне 5 мың тоннаға дейін жетті. Бұл – өңірдің ғана емес, бүкіл оңтүстік аймақтың қант өндірісін тұрақтандыруға үлес қосатын айтарлықтай көрсеткіш. Зауыт мамандарының айтуынша, биылғы маусымда қант қызылшасын қабылдау, өңдеу жұмысы бірқалыпты жүріп жатыр. Осылайша, қант зауытының жаңғыруы аудан экономикасына жаңа серпін беріп, ауыл шаруашылығы өнімдерін терең өңдеу үлесін арттыруға жол ашып отыр.
– Жаңа жабдықтардың орнатылуы өндіріс тиімділігін арттырды. Энергия үнемдеу технологияларының енгізілуі мен автоматтандыру жүйесі өнім сапасын жақсартуға, шығынды азайтуға мүмкіндік берді. Ең бастысы, жергілікті шаруалардың өнімін толық қабылдап, шикізатты дер кезінде өңдеу мүмкіндігі артты, – деп мәлімдеді кәсіпорын директорының орынбасары Асқар Тұрсынов.
Ауыл шаруашылығы өнімдерін өңдеу саласында ауданда үш ірі кәсіпорын айрықша рөл атқарады. Олар – Көксу қант зауыты, «Уыз май индастри», «Көксу» сүт зауыты («Арқабаев»). Майлы дақылдарды өңдейтін «Уыз май индастри» серіктестігі қазіргі таңда 10,5 мың тонна майбұршақ қабылдап, оның 2,2 мың тоннасын қайта өңдеуден өткізген. «Көксу СМ» сүт зауыты жылына 12 мың тоннаға дейін сүт өнімін өңдеп, Көксу, Кербұлақ, Ескелді аудандарынан шикізат қабылдайды.
Биыл ақпан айында іске қосылған жаңа «Green нorizon еnterprises» цехы да аудандағы өңдеу әлеуетін арттырды. Оның тәуліктік қуаттылығы 40 тонна сүт өнімін өндіруге жетеді. Бұл жобаның іске қосылуы сүт шаруашылығымен айналысатын шаруалардың тұрақты өткізу нарығын қамтамасыз етті. Бұдан бөлек, алдағы уақытта құны 14 млрд теңгеге бағаланған «Beles аgro KZ» ірі инвестициялық жобасы жүзеге асады. Қуаттылығы жылына 15 мың тонна құс етіне тең өндіріс орны өңірдің азық-түлік қауіпсіздігін нығайтып қана қоймай, 300-ге жуық адамды тұрақты жұмыспен қамтиды.
Ауыл шаруашылығы саласының ардагері, Көксу ауданының құрметті азаматы Сағидолла Қожахметов бұл өзгерістің өңір экономикасы үшін стратегиялық маңызы зор екенін айтады:
– Бұрын ауылдағы өнімнің біразы шикізат күйінде сыртқа кететін. Қазір жағдай өзгерді. Өңдеу көлемі ұлғайып, дайын өнім шығару жолға қойылды. Бұл қосылған құнның аудан ішінде қалуы, яғни халықтың әл-ауқатының өсуі деген сөз, – дейді ардагер.
Жетісу облысының әкімдігі өңірдің инвестициялық климатын жақсарту, жеке капиталды тарту бағытында ауқымды жұмыс атқарып келеді. Тек биылғы жылдың тоғыз айының өзінде Көксу ауданының экономикасына 13,6 млрд теңге инвестиция тартылған. Бұл өткен жылмен салыстырғанда 1,4 есеге көп көрсеткіш.
Кейінгі үш жылда Көксу ауданында 20 әлеуметтік нысан салынып, үшеуі жөндеуден өткен. Білім беру саласына тоқталсақ, былтыр Балпық би ауылына 600 орындық жаңа мектеп салынатыны айтылған болатын. Бүгінгі күні бұл мектептің жобалау-сметалық құжаттамасы дайын, мемлекеттік сараптамадан өтті, келесі жылға қаражат бөлуге республикалық бюджетке өтінім берілді. Сол сияқты Бозтоған ауылындағы Мұсабек атындағы орта мектеп күрделі жөндеуден өткізіліп жатыр. Құрылыс жұмысы келесі жылдың ақпан айында аяқталады.
Денсаулық сақтау саласында былтыр ПЧ-45, Кеңарал ауылдарында блокты-модульдік медициналық пункттер тұрғызылған. Биыл «Ауылдағы денсаулық сақтауды жаңғырту» ұлттық жобасы шеңберінде Қызылтоған, Бесқайнар, Жетіжал, Қаратал ауылдарында фельдшерлік-акушерлік пункттердің құрылысы аяқталды. Балпық би ауылында блокті-модульдік жедел жәрдем медициналық стансасы жыл соңына дейін қолданысқа беріледі. Сондай-ақ З.Тамшыбай ауылындағы дәрігерлік амбулатория күрделі жөндеуден кейін пайдалануға берілді. Оған қоса, соңғы екі жылда Ақтекше, 3.Тамшыбай, Алғабас, Айнабұлақ, Көксу ауылдары мен Көксу аудандық орталық ауруханасына 6 санитарлық автокөлік сатып алынды. Аудандық орталық аурухана жыл соңына дейін керекті жабдықтармен қамтамасыз етіледі.
Мәдениет, спорт салалары да назардан тыс қалған емес. Жарлыөзек ауылдық мәдениет үйі салынып жатыр, осы жылдың желтоқсан айында қолданысқа беріледі. Сондай-ақ биыл Мұсабек ауылында блокті-модульдік клуб орнатылып, Талапты ауылдық мәдениет үйіне ағымдағы жөндеу жұмысы жүргізілді.
– Алдағы уақытта да ауданның әлеуметтік инфрақұрылымын жақсарту жұмысы жалғасын тауып, халықтың өмір сүру сапасын арттыруға арналған нақты, жүйелі шаралар жүзеге асырылады, – деді облыс әкімі Бейбіт Исабаев.
Жалпы алғанда, Көксу ауданы бүгінде ауыл шаруашылығы мен қайта өңдеу саласын дамыту арқылы өңір экономикасының жаңа сапалық деңгейіне көтеріліп келеді. Қант зауытының жаңғыруы, сүт, құс етін өндіретін жаңа кәсіпорындардың іске қосылуы, инвестиция көлемінің артуы – мұның бәрі Жетісу өңірінің аграрлық әлеуетін күшейтіп, тұрғындардың тұрмыс сапасын арттыруға бағытталған нақты нәтижелер.
Жетісу облысы
