Бүгіннің өзінде цифрлық секторда 187 мың адам жұмыс істейді. Ал орташа айлық жалақы 54 пайызға өсіп, 673 мың теңгеге жеткен. Бұл цифрлар IT-саласына деген сұраныстың, бәсекенің, кадр тапшылығының артуына тікелей байланысты.
Қазақстанның цифрлық экожүйесін қалыптастыруда «Astana Hub» халықаралық IT-стартаптар технопаркі маңызды рөл атқарып отыр. 2018 жылы құрылған инновациялық алаң бүгінде 1,5 мыңнан астам компанияны біріктірген, олардың үштен біріне жуығы – шетелдік компания. Технопарк қатысушылары ұсынған шешімдер мен стартаптар ел экономикасына 1,2 трлн теңгеден астам табыс әкелген. Кейінгі бес жылдағы өсім 31 есе артқан. Ал 2025 жылдың қорытындысында IT-қызметтер экспортының көлемі 1,5 млрд долларынан асты.
Бүгінде «Astana Hub» – 20 өңірлік IT-хабтан тұратын ауқымды желі. Кейінгі екі жылда өңірлерде 2900-ден астам іс-шара өткізіліп, 65 мыңнан астам қатысушы қамтылған, 700-ге жуық стартап таныстырылған.
Маман даярлау мәселесі де мемлекет назарынан тыс қалған жоқ. Мемлекет басшысының тапсырмасымен қолға алынған «Tech Orda» бағдарламасы. Жоба жекеменшік IT-мектептерді қолдау арқылы жүзеге асырылады және оқу ақысының бір бөлігі мемлекет тарапынан субсидияланады. Бағдарлама аясында 91 IT-мектепте 9 037 студент білім алған. Биыл бағдарламаға 29 962 өтінім түсіп, 2600-ге жуық қатысушыға оқуға жолдама берілген. Бағдарламаның негізгі мақсаты – адам капиталының сапасын арттыру және елдің технологиялық әлеуетін күшейту. Жобаға 18 бен 45 жас аралығындағы ел азаматтары қатыса алады. Әр қатысушы оқу форматына қарай мемлекеттен білім грантын алу мүмкіндігіне ие. Офлайн форматта оқитындарға 500 мың теңге, ал онлайн немесе аралас форматта оқитындарға 400 мың теңге көлемінде қаржылай қолдау беріледі. Бағдарлама аясында қатысушы бір жағынан өз болашағына инвестиция жасайды, екінші жағынан елдің цифрландыру бағытына үлес қосады.
Сонымен қатар елімізде алғаш рет «peer-to-peer» форматындағы жасанды интеллект мектебі – «Tomorrow School» ашылды. Мұнда Қазақстанмен қатар АҚШ, Ресей, Өзбекстан, Әзербайжаннан келген 300-ден астам студент білім алып жатыр. Ашылғаннан бері мектеп 9 іріктеу кезеңін өткізіп, 1276 үміткерді қамтыған, ал жалпы өтінім саны 16 мыңнан асқан. Жасөспірімдерге арналған жаңа бастамалардың бірі – «TUMO» орталығы. Орталықта 12–18 жас аралығындағы балалар роботтехника, бағдарламалау, 3D-модельдеу, графикалық дизайн және генеративті жасанды интеллект сияқты 11 бағытта заманауи білім алады. Ал кейінгі үш жылда елімізде 82 мыңнан астам адам ақпараттық технологиялар саласында білім алып шыққан. Бұл отандастарымыздың цифрлық сауаттылығының жаңа деңгейге көтерілгенін және еңбек нарығының технологиялық бағытқа бейімделіп келе жатқанын көрсетеді.
IT кадрларын даярлауда жоғары оқу орындарының да үлесі зор. Халықаралық ақпараттық технологиялар университеті мен өңірлік политехникалық институттар студенттерге теориялық білім ғана емес, практикалық машық та үйретіп келеді. Оқушылар нақты жобалармен жұмыс істеп, стартап орталықтарда тәжірибе жинақтайды.
Сондай-ақ Мемлекет басшысының тапсырмасымен «Alem.ai» халықаралық жасанды интеллект орталығы құрылды. Ол жоғары технологиялар саласында жаңа буын көшбасшыларын тәрбиелеуді мақсат етеді.
Халықаралық сарапшылардың бағалауынша, Қазақстан кейінгі жылдары цифрландыру бағытында айтарлықтай алға жылжыды. Біріккен Ұлттар Ұйымының «E-Government Development Index» рейтингінде еліміз 193 мемлекет арасында 24-орында тұр. Бұл көрсеткіш – мемлекеттік басқарудың, цифрлық инфрақұрылым мен қоғамның цифрлық мәдениетінің жоғары деңгейін айғақтайды. Әсіресе онлайн қызмет көрсету индексі бойынша еліміз әлемнің үздік ондығына кірді. Бұл – мемлекеттік органдардың қызметін барынша ашық, жылдам және қолжетімді ету бағытында атқарылған ауқымды жұмыстың нәтижесі.
Қазіргі таңда елімізде 700-ден астам мемлекеттік қызмет электронды форматқа көшірілген. Азаматтар «eGov.kz», «eOtinish.kz», «Digital Family Card», «Smart Astana» сияқты платформалар арқылы қажетті қызметтерді бірнеше минут ішінде ала алады. Қазір қазақстандықтардың 94 пайызы интернетті белсенді пайдаланады, ал цифрлық сауаттылық деңгейі 87 пайыздан асты. Бұл өз кезегінде цифрлық технологиялардың күнделікті өмірге етене енгенін көрсетеді.
Сарапшылардың пікірінше, Қазақстанның қарқыны өңірлік ауқымда ғана емес, жаһандық деңгейде де үлгі боларлық тәжірибе қалыптастырып отыр. Ендігі мақсат – осы қарқынды бәсеңдетпей, әр өңірде IT-білімді дамыту, жастарды инновацияға тарту және адам капиталын экономикалық дамудың басты тірегіне айналдыру.
