Шәкәрім университетінің бастамасымен жарық көріп келе жатқан басылымның 20 жылдығы аталып өтті. Оған университет ректоры Думан Орынбек және филология ғылымдарының докторы, профессор Арап Еспенбетов, тарих ғылымдарының кандидаты, профессор Мұхтарбек Кәрімов, ветеринария ғылымдарының докторы, профессор Зейнолла Тоқаев, әдебиеттанушы, энциклопедист-ғалым Тұрдығұл Шаңбай, Шәкәрім университетінің профессоры, тарих ғылымдарының кандидаты Амантай Исин, PhD Қарлығаш Әубәкірова, басқа да Семей қаласының зиялы қауым өкілдерімен университет декандары, оқытушылары қатысты. Айтулы жиында ректор Думан Орынбек, Арап Еспенбетов, Зейнолла Тоқаев қатарлы ғалымдар «Шәкәрім» журналының ғылыми ерекшеліктерін айтып берді.
– Бұл – тек бір басылымның ғана емес, тұтас бір ғылыми бағыттың қалыптасуына ықпал еткен айтулы басылым деуге болады. 2004 жылы негізі қаланған журналдың алғашқы нөмірлері кезінде-ақ қазақ руханиятына жаңаша серпін берген еді. Басылымның негізін қалаушылар – белгілі ғалым, қоғам және мәдениет қайраткерлері Ерлан Сыдықов пен Тұрдықұл Шаңбай ағаларымыздың еңбегі зор екенін айтуымыз керек. Басылым бүгінде шәкәрімтану ілімінің дамуына өз үлесін қосып келеді, – деді ректор.
Ұлы ойшыл, ақын, ғұлама Шәкәрім Құдайбердіұлының өмірі мен шығармашылығын жан-жақты зерттеуге, оның философиялық және этикалық көзқарастарын қазіргі заманмен байланыстыра зерделеуге арналған мақалалар тұрақты түрде жарияланып тұрады. Осынау 20 жыл ішінде журналдың мазмұны мен ауқымы кеңейіп, елтану, абайтану, шәкәрімтану, алаштану, фәлсапа, сондай-ақ әдебиет пен өнер салаларын қамтитын беделді ғылыми басылымға айналды. Мұнда тек тәжірибелі ғалымдардың зерттеулері ғана емес, жас зерттеушілер мен қаламгерлердің шығармалары да жарық көреді.
Іс-шара барысында журналдың 20 жылдық тарихы мен жетістіктері сараланып, оның қазақ ғылымы мен мәдениетіне қосқан үлесі кеңінен айтылды.
– Осыдан 25 жыл бұрын Алматыны тастап, Семейге оралу маған оңай болған жоқ. Дегенмен жерлестерімнің, оның ішінде Шәкәрім университетінің сол кездегі ректоры Ерлан Сыдықовтың шақыруына елге бара алмаймын деп айта алмадым. Семейге орала сала, университет жанынан «Шәкәрімтану ғылыми-зерттеу орталығын» ашып, оның ғылыми тұжырымдамасын дайындадым. Сол ғылыми концепция негізінде, іргелі үш жұмыс қолға алынды. «Шәкәрім» тұлғалық энциклопедиясы, көптомдық «Шәкәрімтану мәселелері» сериялық жинағы және осы «Шәкәрім» ғылыми-танымдық журналы. Ең бастысы, Алматыдағы тәжірибе-ме сүйеніп, еліміздегі мүйізі қарағайдай ғалымдар осы іргелі жұмысқа атсалысып, қолдады. Академик ұстаздарым Зәки Ахметов, Зейнолла Қабдолов, бірге жұмыс істеген академик Әбдімәлік Нысанбаев, шығыстанушы Әбсаттар Дербісәлі, абайтанушы Мекемтас Мырзахметұлы, академик Ғарифолла Есім, шәкәрімтанушы Балтабай Әбдіғази, тағы басқа ғалым ағаларға, замандастарыма алғысым шексіз, – дейді журналдың редакторы, ғалым Тұрдығұл Шаңбай.
Ғалымның айтуынша, «Шәкәрім» журналы кейінгі жылдары көптомдық «Шәкәрімтану мәселелері» жинағының және ауқымды ғылыми еңбек – «Шәкәрім» энциклопедиясының қалыптасуына негіз болып отыр.
– Бір кезде Әлихан Бөкейхан университетінде «Алаштану ғылыми-зерттеу орталығын» ашып, сонда басшылық еттім. Одан соң Абай музейін басқардым. Осы аралықта «Шәкәрім» ғылыми-танымдық журналы жабылып қалыпты. Іскер ғалым Думан Орынбек Шәкәрім университетіне ректор болып келгенде, мені жұмысқа шақырды. «Кезінде өзіңіз бастаған жұмысты қайта қолға алып, қалпына келтіріңіз. Университет жанынан «Шәкәрім ғылыми музейін» жасаңыз» деді. Нәтижесін көріп отырсыздар. Бүгін міне жиырма жылдығын атап өтіп отырған «Шәкәрім» ғылыми-танымдық журналында, қаншама елдік мәселені көтерген мақала жарық көрді. Ол бүгінгі рухани байлық, ертеңгі тарих, – дейді Тұрдығұл Шаңбай.
Мерейтой аясында қайта ашылған Шәкәрімтану ғылыми орталығының дайындауымен жарық көрген «Родник по имени Шакарим» атты кітап таныстырылды. Бұл туынды – ұлы тұлғаның рухани әлемін, адамгершілік ұстанымдарын, әлемдік ой кеңістігіндегі орнын көпшілікке таныта түспек. Аталған еңбек Ресейдегі Қазақстан елшілігінің қолдауымен басылып шығыпты.
Абай облысы
