Бүгінгі турист Көкшенің көркем табиғатына ғана емес, әр белесі мен төбесінің астында бұғып жатқан көне тарихқа да құштар. Аңыз шындыққа біртабан жақын. Көңілді баураған соң көркем әңгімеге бергісіз, ел есінде сақталған ғибратты шындық.
Есте жоқ ескі кезеңде Бурабай баурайын мекендейтін елде ер бала дүниеге келіп, он жасқа толғанда жалпақ жұртқа танылыпты. Ел оны Оқжетпес деп атап, аңыз етеді. Ат көтере алмаған соң, пілге мініп жүріпті. Қазақтың басынан қашан қасірет арылған? Жаулары да көп болса керек. Оқжетпес күнде ел қорғаған қырғын ұрысқа қатысып, туған жерінің төсін қорғайды. Күміс көлдің суына шомылып, Көкшенің етегіндегі ну қарағайдың ортасында дамылдап жатады. Манағы қауіп-қатер естен шыққан. Дәл осы уақытта зұлым жау айласын асырған. Әбден ұйқыға кетті-ау деген кезде бас салады. Байлап алып қорламақшы. Қапыда қалған батыр қос қапталындағы қарағай мен қайыңды түбірімен қопара жұлып, қайрат көрсетеді. Сөйтіп, орман ішінде кәдімгі бір ауылдың қотанындай жер оталады. Аумағы атшаптырым алаңға айналады. Кейін хан осы алаңды жақсы көріп, мекендеген соң Абылай алаңы атаныпты.
Көз ұшында – Тассырғанақ. Алаңнан табан аудармастан биікке көз салсаңыз ғаламат үлкен Тассырғанақ жанарыңызға ілігеді. Табиғаттың адамзат қолынан келмес кереметі іспетті. Көктастың ені шамамен 15–20 қадамдай, табаны 150 қадам төңірегінде. Екі жағы тіп-тік, теп-тегіс. Жалпақ табанында бармақтай кедір-бұдыр жоқ. Аузы дуалы әулие бабаларымыз табиғаттың бұл ғажайыбын Тассырғанақ деп атаған. Шыңға шөккен пілді көргіңіз келсе, Бурабайдың баурайына келіңіз. Абылай алаңынан жүзіңізді Оқжетпеске қарай бұрсаңыз, әлемнің еш жерінде жоқ ғажайып менмұндалайды.
Ту сонау көк аспаннан көкшілтер – көк бұлт құйыла құлап, жұп-жұқа шымылдығымен етек-жеңін қымтаған Оқжетпес суға қарап сылаңдайды. Аңыз тумай қайтсін, сыры мен сымбатының өзі ертегі іспетті емес пе? Оқжетпес қожыр-қожыр жай тастар емес, толайым таза гранит текшелерден тұрады. Енді бір зер салғаныңда, әлдебір алып батыр төменде тұрып түп жағы ересен жуан, бас жағы өткір, үшкір, көкпеңбек сүңгіні жеті қат аспанның ар жағынан төніп келген кесапатқа қарсы сілтеп тұрған тәрізді. Осы бір өрлікті, тілсіз тастың тамырына сіңген ерлікті көрген жанның тұла бойына ғажап бір сезім ұялайды.
Табиғаты мен тамаша тағылымы үйлескен Бурабай өңіріне ат ізін салатындар қатары жыл сайын көбейіп келеді. 2024 жылы саф ауасымен тыныстап, құр атқа мінгендей қунап келіп-кеткендер саны бір млн адамнан асты. Оның 404,7 мыңы орналастыру орындарының қызметін пайдаланды. 2025 жылдың қаңтар-қыркүйек айлары аралығында бұл көрсеткіш 530 мың адамға жетіп, 31%-ға өсті.
Енді туристердің көңілін не аулап тұр деген сауалға жауап іздейтін болсақ, ең алдымен Бурабай баурайында «Magic Burabay 2026» тұжырымдамасы жүзеге асырылып жатқандығын айта кеткен жөн. Осы тұжырымдамаға сәйкес, жергілікті тұрғындар мен туристердің еркін кіруіне болатын локациялар қарастырылған. Оларды сәл ғана таратып айтатын болсақ, Бурабай кентіндегі көркі көз арбайтын ертегілер стансасы, Аютас жартасы бар. Бұл аумақтарда қысқы демалыстың сан алуан түрлері ұсынылады. Коньки, шаңғы тебу, сноутюбинг, қыр басынан құлдилайтын қысқы сырғанақтар, жаяу жүргіншілер маршруты, треккинг, хаски иттерімен серуендеу, қаласаңыз, атқа мініп те желе шоқытып, тарихи тағылымға тұнып тұрған өңірді аралап көруге болады.
Қыраулы қыста қолдың саласындай ақ қайыңдар мен мәңгі жасыл қарағайлар көмкерген Бурабай баурайы құрқылтайдың ұясындай жып-жылы. Тау ішінде өңменіңнен өтетін суық жел соға қоймайды, есесіне отбасылық демалысқа арналған кең ауқымды қызмет түрі көп. «Discovery Borovoe», «Atyrau Avenue», «Sultan Plaza», «Grand Hotel Burabay», «Terrassa Park», «Forest Camp», «Wyndham Garden Burabay», «Rixos Borovoe» тәрізді қонақүйлерде шаңғы, коньки, қарда жүретін қыруар техника жалға беріледі. Құзар жартастың етегінен құлдилап құстай ұшатын сырғанақтарда қызықты ойын-сауық ұйымдастырылады.
Шипажайлар жыл бойы емдеу-сауықтыру қызметтерін көрсетеді. Қыс мезгілінде халықтың ықыласы ауып тұратын «Оқжетпес», «Жұмбақтас», «Щучинск» шипажайларында кірпияз көңілдің үдесінен шығатын қызмет көрсетіледі. «Қазақстандық Лапландия» кешені – Бурабай курортындағы қысқы демалысқа арналған ең танымал нысандардың бірі. Кешен хаски иттері жегілген шанамен серуендеуден бастап, көңілге қорқыныш ұялататын, ғажайып сырға толы, сезіміңді селт еткізетін бөлмелерімен танымал. Мұнда интерактивті аймақтар, жаңа жылдық фотолоказиялар, отбасылық демалысқа арналған қызықты да мазмұнды бағдарламалар ұйымдастырылады. Үйлесімді қызмет жасқа да, жасамысқа да тартымды. Туристер курортты өңірдегі ат спорты клубтарының қызметін де көре алады. Бұл арада «Ат ауласы», «Жеті қазына» клубтарының жұмысын айта кетуге болады. Жылқы, пони, түйе, бұғылармен серуендеу тамаша әсерге бөлейді.
«Aqmaral» шаруашылығы да қысқы мезгілде көруге болатын жер. Бурабай меймандары бұл жерде тек панта емін алуға ғана емес, қысқы спорт түрлерімен шұғылдануға да келеді. Тау шаңғысы мен сноуборд әуесқойларына арналған әртүрлі күрделіліктегі жолдар бар. Бұл жолдардың бойында тау шаңғысы базалары қонақтарға қызмет етеді. Ең танымалы – «Elikti Park» тау шаңғысы кешені. Кешеннің өз қонақүйі мен мейрамханасы бар. Келушілерге түрлі жабдықтарды жалға береді. Сондай-ақ «Orman Ski» алуан түрлі қызмет көрсетуге дайын.
Бурабай баурайындағы қысқы қызықтың ыстық лебі осылай шарпып тұрса, іргедегі әсем Зерендінің де ақша қарға оранған ажары көңіл арбайтындай. Курортты аймақта қысқы туризм қызметін көрсететін бірнеше нысан орналасқан. «Зерен нұр» санаторий сауықтыру кешені тірек-қимыл аппараты, тыныс алу мүшелері, жүрек-қан тамыры, ас қорыту, қан айналымы, жүйке жүйесі сырқаттарын оңалтуға бағытталған кең ауқымды қызмет түрін ұсынады. Белсенді демалыс түрлерінен шаңғы, коньки, шана, тюбинг қарастырылған. Сондай-ақ «Аврора гарден», «Danel» демалыс аймақтарында қысқы ойын-сауық түрлері қолжетімді.
Қысқы туризм басқа аудандарда да қарқынды дамып жатыр. Мәселен, Қорғалжын ауданында қысқы балық аулау спорты жанданып келеді. Табиғаты тамылжыған Ақкөл ауданында да қысқы демалыс түрлері мол. Мұнда қысқы қызықты демалыс түрлері ұсынылады. «Wyndham Residences Aqkol» қонақүйі, «Sharzhum» демалыс базасы, «Лагуна Ақкөл» демалыс аймағы сияқты онға жуық орналастыру нысаны жұмыс істейді. Атап айтқанда, «Sharzhum» белсенді демалыс пен спортты ұнататындар арасында танымал. Нысан алдағы уақытта мұз айдынын, сырғанақтар мен шаңғы трассасын іске қосуды жоспарлап отыр. Қыс мезгілінде мұнда балалар мен ересектерге арналған шаңғы жарыстары тұрақты өткізіледі.
Қосшы қаласындағы «TAU Park», «Jailau Resort» демалыс базалары да көпшілікке танымал. «TAU Park» базасы тау шаңғысы ылдилары, тюбинг, атпен серуендеу, пейнтбол, садақ ату, қарда жүретін техникалармен серуендеу қызметтері сияқты қысқы ойын-сауықтың бірнеше түрін ұсынады. Аршалы ауданында орналасқан «Ozero», «Beibarys» демалыс базалары да қонақтарды қабылдап, әртүрлі қысқы демалыс қызметтерін көрсетуге дайын. Целиноград ауданында «Balqaragai», «Золотой фазан» демалыс аймақтары орналасқан. Бұл нысандарда атпен серуендеу, квадроцикл, қарда жүретін техника, баггимен жүру, шана, шаңғы, коньки, тюбинг, «банан» аттракционы, пейнтбол қызметтері қолжетімді.
Табиғи ресурстардың, заманауи инфрақұрылымның, қысқы ойын-сауықтың кең спектрінің үйлесуі арқасында өңір жыл бойы жұмыс істейтін туристік бағыт ретіндегі мәртебесін нығайтып, отандық, шетелдік туристер үшін тартымдылығын арттырып келеді.
Ақмола облысы
