Қазақстан бюджетінің негізгі бағыттары:
- әлеуметтік қорғау және денсаулық сақтау;
- білім беру;
- экономикалық даму;
- инфрақұрылым және көлік;
- қауіпсіздік және қорғаныс;
- ауыл шаруашылығы;
- экология және қоршаған ортаны қорғау;
- мәдениет және спорт;
- мемлекеттік басқару;
- мемлекеттік қарызды өтеу және мемлекеттік бағдарламаларды қаржыландыру.
Бұл қаражаттарға зейнетақы мен әлеуметтік төлемдер, медициналық жабдықтар мен дәрі-дәрмектер, денсаулық сақтау инфрақұрылымын дамыту, халыққа медициналық қызметтің қолжетімділігін қамтамасыз ету кіреді. Білім беру саласына мектептер мен университеттерді салу және жаңарту, педагогтарды даярлау, оқу бағдарламаларын әзірлеу және оқу құралдарын сатып алу жатады.
Бюджет шағын және орта бизнесті қолдауға, инфрақұрылымдық жобаларды іске асыруға, инвестицияларды ынталандыруға және жұмыс орындарын құруға бағытталады. Инфрақұрылым және көлік саласы жолдар, теміржолдар, әуежайлар, порттар құрылысын және жөндеу жұмыстарын, энергетика мен сумен қамтамасыз ету инфрақұрылымын дамытуға жұмсалады.
Бюджет қаражаттары қарулы күштерді және құқық қорғау органдарын қолдауға, қоғамдық қауіпсіздікті қамтамасыз етуге, қылмыспен күреске бағытталады. Ауыл шаруашылығын қаржыландыру тұқым мен тыңайтқыш сатып алуға, субсидия беруге, агроинфрақұрылымды дамытуға жұмсалады.
Экология бағыты табиғи ресурстарды қорғау, ластануға қарсы шаралар және экологиялық технологияларды дамыту бойынша қаржыландырылады. Мәдениет пен спортқа мәдени және спорттық іс-шаралар, нысандарды салу және жаңарту, мәдени бастамаларды қолдау кіреді.
Мемлекеттік басқару бағытында мемлекеттік органдардың жұмысы, әкімшілік шығыстар, мемлекеттік қызметшілер жалақысы, мемлекеттік қарыздарды өтеу және әлеуметтік қолдауға арналған бағдарламалар бар.
2026 жылға арналған кірістер
Кірістер – 22,8 трлн теңге, оның 18,8 трлн теңгесі (80%) – салықтар.
- ҚҚС – 10 трлн теңгеден астам (2026 жылдан мөлшерлеме 12%-дан 16%-ға өседі).
- Корпоративтік табыс салығы – 5,2 трлн теңге (жаңа мөлшерлемелер енгізіледі).
- Табиғи ресурстарды пайдалану төлемдері – 1 трлн теңге.
- Трансферттер – 3,6 трлн теңге.
Трансферттердің ішінде:
- жергілікті бюджеттерден – 879 млрд теңге (Алматы – 492 млрд, Астана – 125 млрд, Атырау облысы – 262 млрд);
- Ұлттық қордан – 2,7 трлн теңге.
2025 жылдың алғашқы жартысында қордан 3,1 трлн теңге алынғаны, ал тек 1,8 трлн теңгеге толыққаны атап өтіледі. 2024 жылы 5,6 трлн теңге алынған — бұл таза активтердің шамамен алтыншы бөлігі.
Кедендік төлемдер – 2,3 трлн теңге, саудаға қатысты басқа салықтар – 94 млрд теңге.
Салықтық емес кірістер – 330 млрд теңге: дивидендтер, мүлікті жалға беру, пайыздар және басқа да табыстар.
Акциздер – 151 млрд теңге.
Қазақстанның мемлекеттік қарызы 2026 жылы 39,3 трлн теңгеден аспауы тиіс.
Салалар бойынша шығыстар
Денсаулық сақтау — 2,7 трлн теңге
- МӘМС арқылы – 2,4 трлн;
- Тегін медициналық көмек – 19 млрд;
- Қоғамдық денсаулық сақтау – 39 млрд;
- Балаларды емдеу және сауықтыру – 1,5 трлн;
- Медициналық инфрақұрылым және резерв – 102 млрд;
- Денсаулық сақтау саясаты – 46 млрд;
- Ғылыми зерттеулер – 4,3 млрд.
Әлеуметтік көмек — 6,833 трлн теңге
- 6,805 трлн – азаматтарға арналған төлемдер мен қолдау;
- 26,9 млрд – мемлекеттік саясат және республикалық деңгейдегі әлеуметтік көмек.
Білім беру
- Барлығы – 811 млрд теңге;
- Оқу-ағарту министрлігі – 82 млрд:
- мектептердің қолжетімділігі – 57 млрд;
- техникалық мамандар даярлау – 6 млрд;
- мұғалімдерді қайта даярлау – 10 млрд;
- білім саясаты – 6 млрд;
- Ғылым және жоғары білім министрлігі – 588 млрд;
- Қалған қаражат – түрлі салалардағы кадрлардың біліктілігін арттыру.
Көлік және жолдар — 738 млрд теңге
- Жолдарды дамыту – 48 млрд;
- Жөндеу – 44 млрд;
- LRT (әуежай – жаңа вокзал) – 66 млрд;
- Қалалық рельсті көлік – 20 млрд;
- Теміржол субсидиялары – 66 млрд;
- Вагон лизингі – 86 млрд;
- Әуе рейстерін субсидиялау – 6 млрд;
- Мемлекеттік мүлікті сенімгерлік басқару – 263 млрд;
- Шекара өткізу пункттері – 106 млрд.
Қоғамдық тәртіп және қауіпсіздік — 1,4 трлн теңге
- ҰҚК – 672 млрд;
- ІІМ – 500 млрд (құқық тәртібі – 351 млрд, түрмелер – 95 млрд, іздеу – 22 млрд, құжаттар мен нөмірлер – 27 млрд);
- ТЖ және әскери даярлық — қалған бөлігі.
Мемлекеттік аппарат
- Үкімет резерві – 500 млрд;
- Кабинет жұмысы – 4,8 млрд;
- Мемлекеттік органдар мен саясат – шамамен 1 трлн;
- Мемлекеттік қарызға қызмет көрсету – 3,5 трлн;
- Субвенциялар – 5 трлн.
2026 жылы ең көп субвенция алатын өңір — Түркістан облысы (1,137 трлн), ең азы — Павлодар (5,8 млрд).
Астана, Алматы және Атырау облысы — донор аймақтар, сондықтан субвенция алмайды.
Бюджет жобасы Мәжілісте бекітіліп, Парламентте бір ай ішінде қаралады.
