Мемлекет басшысының тапсырмасы бойынша Үйлестіру кеңесіне Премьер-министр басшылық етті. Кеңес құрамына сондай-ақ Президент Әкімшілігі басшысының орынбасары Ерболат Досаев, Стратегиялық жоспарлау және реформалар агенттігінің төрағасы Әсет Ерғалиев енді. Отырыс жұмысын ашқан Олжас Бектенов халықаралық қаржы институттарының құрылымдық реформаларды жүзеге асырудағы әрі экономиканың сапалы өсуіне бағытталған озық тәжірибелерді енгізудегі стратегиялық рөлін атап өтті.
«Үйлестіру кеңесінің жұмысын және халықаралық қаржы ұйымдарымен өзара іс-қимыл тетіктерін қайта форматтау ел Президентінің тікелей тапсырмасы бойынша жүргізіліп жатыр. Бұл мемлекеттің беделді қаржы институттарымен ынтымақтастыққа қаншалықты деңгейде көңіл бөлетінін көрсетеді. Бізде бірлесіп жүзеге асырылған табысты жобалар мол. Десе де, одан да көп іс жасауға болатынына сенімдімін. Еліміздің әлеуеті өте зор, сіздердің қолдауларыңызбен оны барынша жүзеге асыра аламыз деп ойлаймын», деді О.Бектенов.
Күн тәртібінде – ел экономикасына мультипликативті әсер беретін жобаларға халықаралық қаржы ұйымдарының қатысуын арттыру мәселесі. Жиында мемлекеттік-жекеменшік әріптестікті нығайту саласына қатысты нақты бастамалар, ел өңірлерінің қаражатты өз бетінше тарту мәселелері қаралды. Сондай-ақ көлік әлеуетін одан әрі дамыту, микро, шағын және орта кәсіпкерлікті қаржылық қолдау бағдарламаларын кең ауқымда тарату бойынша МҚҰ-мен бірлескен бірқатар жоба ұсынылды.
МЖӘ тетігін қолдану мәселесін талқылау барысында «Мемлекеттік-жекеменшік әріптестік туралы» заңның жаңа редакциясы атап өтілді. Ол бірқатар рәсімді оңтайландыру арқылы жобалардың сапасын арттыру әрі жоспарлау мерзімдері мен бюджеттік шығыстарды қысқарту үшін «Бағдарламалық МЖӘ» тетігін енгізуге бағытталған.
ХҚК-мен бірлесіп бүгінде энергетика, денсаулық сақтау, білім беру, сумен жабдықтау мен көлік салаларында 7 ауқымды жоба жүзеге асырылып отыр. Жалпы сомасы 2,7 трлн теңгеге 1 100-ден астам МЖӘ шарттары (аяқталғандарын қоса алғанда) жасалды.
Халықаралық қаржы корпорациясының еліміздегі өкілі Зафар Хашимов нормативтік-құқықтық базаны одан әрі жетілдіруге, жобаларды конкурстық іріктеу рәсіміне, халықаралық алаңдарда Қазақстанның инвестициялық мүмкіндіктерін белсенді ілгерілетуге қатысты ұсыныстарын айтты.
«Азия даму банкі Қазақстанның серіктесі болып саналады және Үкіметті, оның ішінде мемлекеттік-жекеменшік әріптестік үшін жағдайды жақсарту жөніндегі бастамаларды қолдауға дайын. Біз МЖӘ жобаларының пулын анықтауды маңызды деп санаймыз. Бұл сенімді инвесторларды тартуға көмектесіп, қазақстандық нарықтағы бәсекелестікті күшейтуге ықпал етеді. Аталған тәсіл АДБ-ның бұған дейінгі берген ұсынымдарына сәйкес келеді әрі біз МЖӘ орталығының осы маңызды кезеңді ілгерілетудегі белсенді рөлін жоғары бағалаймыз», деді АДБ өкілдігінің директоры Утсав Кумар.
ЕҚДБ-ның Қазақстандағы басшысының орынбасары Асқар Намазбаев валюталық тәуекелдерге бюджет бөлу, әкімшілік кедергілерді қысқарту, инфрақұрылымдық жобаларды жүзеге асыру кезінде МЖӘ тетіктерін пайдалану мен тағы да басқа мәселелерді көтерді. Сол мәселелер бойынша Премьер-министрдің орынбасары – Ұлттық экономика министрі Серік Жұманғарин, Президент Әкімшілігі басшысының орынбасары Ерболат Досаев пікір білдірді.
Премьер-министр ТКШ саласында, оның қатарында «Энергетикалық және коммуналдық секторларды жаңғырту» ұлттық жобасы шеңберінде, сондай-ақ цифрлық технологияларды дамыту мен жасанды интеллектіні енгізу саласында халықаралық қаржы институттарымен әріптестіктің маңызды екенін айтты.
Отырысқа қатысушылар республикалық маңызы бар қалалардың инвестициялық жобаларға қаржыны өз бетінше тарту тетігін талқылау барысында Үкіметтің өңірлердің бюджеттік дербестігін нығайту жөніндегі дәйекті жұмысын атап өтті. Бірқатар салық түсімі республикалық деңгейден жергілікті деңгейге берілді. Жаңа Бюджет кодексінде жергілікті бюджеттердің қаржылық өкілеттіктерін кеңейтетін әрі олардың тұрақтылығын арттыратын нормалар бекітілген. Бүгінде Алматының Халықаралық қаржы институттарынан тікелей қарыз алу мүмкіндігі бар. Fitch халықаралық агенттігінің қаланың кредиттік рейтингін «BBB+» деңгейінде растауы да сыртқы қаржыландыруды тарту үшін қолайлы жағдайларды қамтамасыз етеді. ХҚК және ЕҚДБ өкілдері Алматының экологиялық жобаларын жүзеге асыруға қолдау көрсетуге дайын екендіктерін білдірді.
Дүниежүзілік банктің инвестициялық кепілдіктер бойынша берілетін қарыз қаражатын тарту арқылы «ҚТЖ» ҰК-ның күрделі салымдар бағдарламасына назар аударылды. Онда теміржол желілерін реконструкциялау, қалпына келтіру, жөндеу, локомотивтер мен жолаушы вагондарымен қатар, электр жылжымалы құрамын сатып алу қарастырылған.
Дүниежүзілік банктің Қазақстандағы тұрақты өкілі Андрей Михнев елдің транзиттік әлеуетін күшейтудің маңыздылығына тоқталып, осы бағдарламаға жан-жақты қолдау көрсетуге дайын екенін білдірді. Кәсіпкерлік қызметті ынталандыруға бағытталған «Өрлеу» бағдарламасы аясында «Бәйтерек» пен АДБ арасындағы ынтымақтастық мәселелері талқыланды. Осы бағдарлама бойынша келесі жылы ШОБ-ты жеңілдетілген мөлшерлемемен қаржыландыруға қосымша қаражат бөлу жоспарланып жатыр. Бұл өңірлерде жаңа жұмыс орындарын ашуды қамтамасыз етеді.
Үкімет айналасында шағын және орта кәсіпкерлік белдеуін дамытатын, экономиканың өсіміне және елдің экспорттық әлеуетін арттыруға бағытталған ірі жобаларды қолдайды. Бұл ретте ШОБ – халықты жұмыспен қамтудың негізгі көзі. Осыған байланысты, Премьер-министр атап өткендей, ШОБ-ты қолдау шараларымен кеңінен қамту мемлекет үшін басым бағыт болып қала береді. Сондықтан жұмыстың осы бағытын назардан тыс қалдырмау маңызды.
«Президент пен Үкімет халықаралық қаржы ұйымдарымен тиімді өзара іс-қимылға баса назар аударады. Бұл мемлекетке бюджеттік мүмкіндіктерді ұтымды пайдалана отырып, ірі жобаларды жүзеге асыруға мүмкіндік береді. Сіздер жаһандық ауқымды қамтып отырсыздар, сондықтан да әртүрлі мемлекеттердегі белгілі бір мәселелердің қалай шешіліп жатқанымен таныссыздар. Сол себепті бизнес-ахуалды жақсартуға, инвестициялар тартуға және экономикалық тұрғыда басқа да мәселелерге қатысты ұсыныстар болса, біз оларды қуана қабылдаймыз. Жалпы, Үкімет барлық қаржы институттарымен сындарлы жұмыс істеуге ниетті», деді О.Бектенов.
Отырыс қорытындысы бойынша Премьер-министр мемлекеттік органдардың басшыларына қаржы институттарынан алынған қарыздардың сапалы әрі мақсатты жұмсалуына бақылауды күшейтуді тапсырды. Ұлттық экономика министрлігі мен басқа да құрылымдарға барлық айтылған бастамалар мен ұсыныстарды пысықтау жүктелді.
