Сұхбат • 31 Қаңтар, 2025

Ақұштап БАҚТЫГЕРЕЕВА: Жүрегімнің үні – сыршылдық пен шыншылдық

150 рет
көрсетілді
25 мин
оқу үшін

– Ақұштап апай, туған өлке Оралдан жастық шақтан бауыр басқан, ақын болып танылған Алматыға көшіп келіпсіз. Құтты болсын! Ұлттың рухани дүниесі, Қадыр ағаның ғұмыр бойы үкілеп ұстаған, классик ақын сүйіп оқыған керемет кітапханасы «Қадыр орталығына» айналды. Сіздің де жиып-терген кітапханаңыз осал бола қоймас. Оны не істедіңіз? Көшіріп әкелдіңіз бе, әлде елде қалдырдыңыз ба?

Ақұштап БАҚТЫГЕРЕЕВА: Жүрегімнің үні –  сыршылдық пен шыншылдық

– Қазақтың көрнекті ақыны Қадыр Мыр­залиевтің кітапханасы біздің зама­ны­мыздағы атақты кітапханалардың бірі болды. Ол кісі қара базардан сирек кітапты да, Одақтың бүкіл баспаларынан жаңа шығып жатқан жаңалығы бар кітаптарды да іздеп жүріп тегіс жинады. Өзінің қолында барды біреудің қолында бар жақсыға ауыстырды және соның бәрін құныға, құмарта оқыды. Біз көрші тұрдық. Кітапханасын жақсы көретіні сонша, ол кітапты өзінің үш баласынан артық көрмесе, кем көрген жоқ. Бірде Қадыр ағаның шығып кеткенін пайдаланып, ұнаған кітапты қолыма алып парақтап көз жүгірттім де, қайта орнына қойып едім. Қайтып кірген соң төрт қабырға кітаптың ішіндегі мен қозғаған кітаптың қисайып тұрғанын байқап қойған Қадыр аға жедел басып барып әлгі ұстаған кітапты суырып алып, орнына түзеп қойды. Себебі мен шетін қисайтыңқырап қойған екем. Ол кісінің «үйіне келгендерді кетерінде құшақтап шығарып салатын» дейтін әңгіме де рас. «Ал, жігіттер, аман болыңдар» деп қапсыра құшақтап, арқа-басын сипалап, қалта тұсын басып көріп, қимай қоштасатыны бар. Сондағысы кітабын қымқырып кетпесін дегені. Міне, Қадекеңнің сол кітапханасын Ақжайыққа арнайы орталық салып көшіріп алдық. Көп­тен ойда жүрген шаруа еді, көптің кө­ме­гімен ол да орындалды. Әсіресе соңғы «елден келген көк дөненнің суретінің қасында көк шапан тұрсын» деп жеңешеме айтып, оны да түгендеп қойдық. Ағаның өзі ұстап, тұтынған дүниесінің бәрі, тіпті қаламсабына дейін туған жеріне тізіліп барды. Бұл – үлкен орталық. Болашақта, әрине, «кітап қайда» деп іздейтін кезең туғанда, келешек ұрпақ Қадыр оқыған кітаптың ішіндегі афоризмдер мен өзі қалдырған ұлағатты сөздерді пайдаланып, ғылыми еңбек қорғайтын шығар деп үміттенемін.

– Ал өз кітапханаңыз?

– Өзімнің кітапханамда студент кезден жиған, көзкөрген ағалардың ақжарма тілегімен қолтаңба берген, өте көне, қайта басылып шықпайтын кітаптар бар. Қазіргі жағдайда тірі жүрген соң сенің мұраңды ешкім қадірлемейді ғой. Әкемнің кіндік қаны тамған үйінің орнына күйеуім үй салып берді. Сол кезде Құдай аузыма салған болар, мен оған тұрмысқа шығарда: «Ақжайықтың жағасына үй салып берсең, мен саған жар боламын» деп айтқан болатынмын. Ауылға үй салып, кітаптарымды тұтас көшіріп апарып, текшелеп жинадым. Онда түрлі-түрлі кітаптар бар. Жұбан Молдағалиев, Қадыр Мырзалиев, Хамит Ерғалиев, Ғафу Қайырбеков, Шона Смаханұлы, Әзілхан Нұршайықов, Мәриям Хакімжанова, Фариза Оңғарсынова мен Күләш Ахметованың қолтаңбасы жазылған және өзіме ыстық кітаптардың бәрі де Жайықтың бойындағы үйде қалды.

– Оны жергілікті оқырмандар пайда­лана ала ма?

– Кітапхана саласын мемлекет енді қол­ға алып, қолдап жатқаны белгілі. Әзірге жергілікті оқырмандарға арналған бұ­рын­ғы кітапханалар желісі жұмыс істеп тұр. Кітап­ты құрметтеп отырған адамды әзірге көріп тұрған жоқпын. Бірақ әлі де үмі­тім бар. Оқитын ұрпақ оралады. Кітапсыз адам­­­­­­ның күні болмайды. «Сол кезде керегін жинап алар» деп, Жайыққа кітапханамды ама­­наттап, ұстаған дүниемнің бәрін мен де елге қалдырып кеттім. Сол апарған кітап­­тар жиналған күйі сөресінде сіресіп тұр. Күзетші қойып, қаратып отырмын. Өзім­­нің ата-бабамның мекені, бұрынғы А­қ­жайық ­ауданы тарап кеткен. Қасында, ор­ман­­ның бір мүйісінде Жайыққа қарап тұрған жалғыз үй. Елге барсам, тоқтайтын үйім – сол.

– Әдебиетте шын таланттар бар. Оларға көлең­кесін түсіріп жүретін теріс ниеттегі дарынсыздар да бар. Өмір – күрес болса, осы үдеріс әдебиетке қалай әсер етеді?

– Әдебиетте негізі қалам ұстаған соң, бас­ты мақсат – қолыңнан келгенше ұрпақты тәрбиелейтін шығарма жазу. Ал ақындар қашан, қай кезде де қоғамға оппозиция болады. Ойлы адамның өзі өмір сүрген қоғамдағы әділетсіздікпен ымыраға келе алмауы, көзқарасының сәйкес келмеуі заңдылық. Өйткені ақын жүрегінің іздегені ылғи адалдық пен адамгершілік болса, қоғамда ол сәт сайын бұзылып, өзгеріп тұрады. Соған қарсылық білдіремін деп кейбіреулер қарсы тұрып жатады. Ал менің түсінігімде одан гөрі сен өзіңнің жүре­гіңдегіні адамзатқа, келер ұрпағыңа пай­дасы тиетін, өркендеп-өсуіне көмегі бар нәрселер қалдырсаң, сол өміршең деп ой­лаймын. Ал «мен оппозициямын» деп құ­р кеңірдек созып айқайлау, көз алдап уа­қыт­ша тыныштықты бұзудың әдебиетке керегі жоқ.

Тарихтың көші тоқтамайды, бірақ әр ұрпақтың өзі өмір сүріп отырған кезеңнің даму талабына сай өзіне бұйыратын қоға­мы, ғасыры бар. Олар қоғамдық өмір мен әлемдік оқиғаларға сөзсіз әсер етеді. Адам­зат бәрібір сол өзіне бұйырған ғасыр­дың қиын­дығын арқалап өтеді. Біреулердің тағды­рына аштық тура келеді, біреулер соғыс­ты көреді, біреулер тас-талқан таби­ғат­тың дүлейінен болатын апаттың зардабын тартады. Қай ұрпақ өзіне не бұйыртса, соны өтейді. Әлімсақтан солай. Мысалы, Шың­ғыс хан дәуірі шайқаспен, жаулап алу, қырып-жоюмен тарихта аты қалды. Одан кейінгі қазақ тарихына талай тұғырлы тұлға­ларды сыйлаған хандық дәуірі, ол да кейін қирады. Бұлардан соң дәуір-дүние­нің бетіне дүбірлеп шыққан ақтар мен қы­зыл­дардың қақтығысы революция аталып, ол біздің аталарымызға бұйырса, соғыс әкелерімізге бұйырды. Ал бізге терроризм, технология текетіресі, қатерлі вирус-ауру келді. Сонымен бірге қазақ балаларының жұмыс іздеп, білім қуып, жаппай шетел асып жатқанының да өз себебі бар.

«Әр қазақтың арманы баю шығар,

Байығанға рахат дайын шығар.

Шетелге кетті барлық ақшалылар,

Базарда қалды біздің қайыршылар». Бас-басымызға жағдай тілеп, тойған жерімізде жүре берсек, сонда мынау бабалар тас­тап кеткен ұлан-ғайыр жер мен елге, байлығыңа, барыңа болашақта кім ие болады? Мені кейде ұйқыдан шошып оятатын бір сауал – осы. Алаң көңілмен ала таңға дейін отырып осындай да өлеңдер жазамын. Бірақ бұлар еш жерде жарияланбайды. Сондықтан әдебиетші соның арасында қаламымен адамзатқа мейірім төгетін, шуақ шашатын, бақытты жасайтын, санасын өсіретін бір сөйлем жазып қалдырса да, адамзат үшін сол олжа. Қашанда бәрінен парасат үстем тұруы керек деп ойлаймын.

– Қазақта табиғи дарыны айқын ақын қыз­дар көп емес. Өзіңізді тамаша лирик ақын және қоғам қайраткері деп танимыз. Қоғамды кері сүйрейтін ке­дер­гілер мен теріс ағымдарға да қарсы іркіл­мей сөй­­­лейсіз. Ел мен жер, қазақ бала­с­ының, әсі­ресе қыз баланың бағын асыру туралы, қыз тәр­биесі туралы жиі айта­сыз. Мұның бәрі­­не қажыр-қайрат пен отаншылдық рух ке­­рек. Сізден қа­зақ қызының ішкі еркіндігін кө­­ріп қуа­на­мын. Бұл еркіндік сізге қайдан кел­ді?

– Жалпы, адамның қалыптасуына, баланың тәрбиесіне ықпал ететін, өз шаңырағы, өз тегі және отбасындағы бесіктен басталатын тәрбие. Қазақ – қызын қонақ деп еркелетіп өсіретін ерекше ұлт. Тарихты қараңыз, қазақ ешқашан қызын ешқашан пәренже орамаған, келінді келін деп сыйлап, ардақтаған қазақ әйелін қор­лаған ұлт емес. Ата-анам мені бетімнен қақпай, жылы-жұмсағын аузыма тосып, иініме бар асылды жапсырып, бір қыз бала көруге тиіс қамқорлық пен еркелігіне бөлеп өсірсе де, есерлікке салынғам жоқ. Керісінше, еркіндік пен еркелік мінезімдегі батылдық пен өткірлікті ұштады. «Сен қыз баласың, тыныш отыр» деген орынсыз қақпақылды көргенім жоқ. «Сен күйеуге кетесің, аз күндік қонақсың» деген әңгімені ата-анам ешқашан айтқан емес. «О, менің жалғызым. Мен саған көп үміт артамын. Сен оқы» деді. Тәрбие осылай болды. Қазақ қызының еркіндігі – бұл ұлтының еркіндігі. Қазақ қызының намысы, ұлттың намысы деп ойлаймын. Осылай ойлауға әжем себепші болған сияқты. Ол маған «Қобыланды батыр», «Алпамыс батыр», «Ер Тарғын» жырын құлағыма құйып өсірді емес пе? Ендеше, бүгінгі біздің ұрпақ тәрбиесіне ұлттық әдебиет, ауыз әдебиеті өте қажет. «Аяз биді» оқыса, жас балалар ұрлыққа бармас еді. Өзінде барды қанағат тұтуға жастайынан үйреніп, біреудің дүниесіне көз салып, халықтың қазынасына қол сұқпас еді. Ал қазір балаларға ертегі айтуды мүлде қойдық-ау деймін. Сондықтан ұлтты сапалы, дұрыс ұрпақпен қамту үшін Бауыржан Момышұлы айтқандай, әлди айтатын ана, ертегі айтатын әже болуы керек. Қазір балабақшаның тәрбиесін осы бағытқа құруды көздеу керек. Бәлкім, сонда біз ұлтымызды, ұрпағымызды түзейміз. Ал енді қазір телефоннан көргенсіз нәрсе­лерді оқып, көріп өз бетімен өсіп жатқан кіш­кентай ұрпақты қайта түзеп алу қиын болады. Осыдан кейін «тәртіпсіз ұл, тәрбиесіз қыз қайдан шықты» дейміз. Тәрбиеге ше­ше­нің айғайынан гөрі, әкенің «әй» деген бір сөзі ер балаға өтімдірек. «Әкеңді сыйла» деген сөз әр отбасында күн сайын айтылуы керек. Бұл – біздің бабалардан келе жатқан тәрбие дәстүрі.

Қазір жастардың, әсіресе қазақ қыздары­ның тәрбиесі уыстан шығып кетті деп шырылдап келе жатқаныма отыз жыл болды. Бізге ұлттық идеологияны дәріптейтін наси­хатшылар даярлау керек еді. Оның орнына медреселер балалардан шала молда дайындап берді. Қазір садақаларды жинап алып, дәріс оқитын солар. Тойларға келіп бата беріп, дәріс оқитын солар. Тіпті бала­ны сүндеттесе де, бесікке салса да, тұсауын кессе де, солар қабаттасып келіп халық­қа уағыз айтып жатыр. Ал кітап оқы­майтын, сауа­ты төмендер осылардың соңы­нан еріп ба­рады. Біз ғылымға, білімге ұмтыл­ған, ме­ди­цинаның дамыған, жасанды интел­лектің келіп көмекке араласқан, техни­каның қарыштап дамыған заманында, өз қағы­нан жеріп, өзге сенімнің ығына жығыл­ған қыздарымыздың қара жамылып, бала­сын мектепке жібермейтін надандыққа қа­лай кетіп қалғандарына таңым бар. Неге бұ­­лай болды? Бұған қалайша жол бере­міз? Бұл енді тұтас ұлт болып ойланатын мәселе.

–Жалпы, ақын-жазушылар осы уақытқа дейін Парламенттің депутаты сияқты рөл атқарып келгеніне қоғам әбден үйреніп алып, қаламгерлердің бойынан осы күнге дейін сол мінезді іздеп тұрады. Қоғамдағы шындық пен келеңсіздікті айту, ұлттың басындағы проблеманы ортаға салу осы кісілердің міндеті сияқты көреді. Бүгінгі зиялы қауымның азусыздығына ашуланатыны да сондықтан болса керек. Азаматтық позиция жағынан да, бәлкім, шығармашылық жағынан да. Бірақ бұрынғы талаптың да, талғамның да төмендегені рас қой?

– Қай ғасыр болса да, барлық шығар­ма­шылық өкілдері: суретші, ақын, жазушы, музыканттардың көпшілігі өзі өмір сүріп отырған қоғамдағы қайшылықтармен келіспейді. О бастан осылай. Біз білетін қарағайға қарсы біткен бұтақ – сонау Бұқар жыраулар. «Әй, Абылай, сен кім едің?» деп сөз бастау салты сол кезден қалыптасты. Содан кейінгі Махамбет, сол соқпаққа түскен кешегі Бауыржан Момышұлы. Шығармашылық пен шын­дықты бір­тұтастықта қарағандардың іші­нен көргеніміз – Жұбан Молдағалиев. Өткір мінезі өтірікпен ымыраға келе алма­ған Шерхан Мұртаза «қазаннан қақпақ кетсе, иттен ұят кетеді» деді ғой. Парламенттің төрінен айтты. Айтарын қасқайып тұрып айтқан қайраткерлік мінез қазақтан бірте-бірте қашықтай берді. Әлде уақыт па, әлде саясат па, әлде ұрпақ ұсақталды ма? Айналасына немқұрайлы қарайтын, асау мінезден ада көнбіс ұрпақ пайда болды. Әлгі «арыстанның жалын сипаса, мысық болады» дегеннің кері. Ақыры осының бәрінен кейін «ұлтым бар, елім бар, мынауың қате» деп басшыға айтатын адамдардың бәрінің не аузын жапты не жалын сипаған арыстан сияқты мысықтың кейпіне ендіріп, жып-жылы пештің түбінде бұйығып жата беретін момындарға айналдырды. Мақтанғаным емес, бір кезде жазып едім: «Сескенбей тура бидің балтасынан, Ұрының жемтік алып қалтасынан, Көкесі төрде отырған талапкерді, Талант деп, қағып қойдық арқасынан». Міне, осындайлардың ортасында өмір сүріп отырмыз қазір. Руға бір бөлініп, тіл таласы тағы туындап, оған діннің алауыздығы қосылып, қазақтың басын біріктірмеуге жасалған әрекетті ендігі жерде қатаң заң ғана түзейді деп ойлаймын.

– Азаматтық позицияға, азаматтық поэзияға сіз қашан келдіңіз?

– Мені жұрт өлеңін махаббат, анаға, әкеге қатысты ғана жазады деп ойлайды. Азаматтық сарындағы жырларыма мән бергісі келмейді. Содан кейін бізде бұрыннан қалыптасқан бір түсінік бар. «Өй, осы әйелдер қалам ұстап не бітіреді? Бесік тер­бетіп отырмай ма? Бұл – еркектің кәсібі» деген ұғым болды. Сондықтан да әдебиетте қа­лам ұстаған қазақ әйелі ат төбеліндей аз ғана шоғыр. Саусақпен санарлық. Сенің жыр­ла­рыңды оқып, оның бағасын беріп оты­ратын қайбір замандас азамат жігіт­­тер бар. Олар оқымайды. Ал менің шығар­мам­ның ішінде не бар, не жоғын білмейді де. Мұхит Мералиевтің тағдыры жайын жаз­ғанда айтам ғой: «Келер деп жадырап жаз, келер көктем, Қыста да қайсар әнші өлеңдеткен. Заманға әділетсіз не демек­сің, Талантты топас биге тәуелді еткен». Аза­мат­тық үн емес пе? Ақынның айтқаны дұрыс екен демейді ғой. Менікі дұрыс дейді. Әрине, мен қыз жүрегіммен жырлаймын. Себебі оқырманымды маған жақын анаға деген сағынышқа тәрбиелей алсам, қазақтың қызына ару болуды үйрете алсам, ол да аз жұмыс емес қой деп ойлай­мын. Әйтпесе, «бәрін қайта өзгертем» деп айқайлап жазу менің жүрегімнің үні емес. Жүрегім менің – сыршылдық, шын­шыл­дық. Сосын таза көңілімнен лықсып төгіл­ген тұнбаны ғана жазамын.

«Тақырыбым «ұсақтау» – бала жайлы,

Әлдилеп ақ сүт берген ана жайлы.

Пәк сезімді жырлау да ескіріпті

Қазір сөздің ірісін бағалайды.

«Көші дедік өмірді пасықтардың,

Махаббат – сандырағы ғашықтардың».

Жоғалды деп арудан нәзік қылық,

Жігіттердің сөз еттік жасықтарын.

Ал мен болсам ризамын ғұмырыма,

Гүл тағамын қызымның бұрымына.

Қарапайым жердегі ана тапқан

Ғашық болдым қазақтың бір ұлына.

Сүйдім қырдың гүлін де, жусанын да,

Жудым сәби жөргегін, қуыршағын да.

Ана болдым кәдімгі, мейірленіп

Тыпырлатқан тірлікті құрсағымда» деп жазамын. Мен өзімнің өмірім арқылы сол қыздардың жүрегіне ой тастасам деймін. Бірақ барлығын қамти алмаймын.

– Аға буындағы ақын апаларымыз жыр­ла­­­рын сезімге, сүйіспеншілікке, мейі­рім­ге бө­леп жазды. Ал кейінгі қыз­дар поэзиясын­да бұл нәрсенің бәрі ашық­тау көрініс тауып жа­тады. Поэ­зия­дағы тылсымдық, жұм­бақ сыр құпиясын ашып тастады. Бәрі тү­сі­нік­ті...

– Еркіндік пен ерсілік екі нәрсе. Кей қаламдас сіңлілерім «еркінмін» деп ерсі кетіп бара жатыр. Мен әр жерде айтып жүремін. Қыздарға ешқашан «мен сені сүйемін» деп айтпа деп. Қыз бала жұмбақтығымен, өзінің биіктігімен, қол жетпес қасиетімен ерекше болуы керек. Сұлу гүлге ұмтылған сияқты ынтықты­рып, ұмтылтып қою керек қой. Бұлар қазір әркімнің қолында. Ол туралы да бір жазыппын. «Неге сен қыз бола тұра жұмбақ болмайсың? Неге сен көрінген жігіт ұстай салатын арзан затқа айналасың?» Қыз бала өзін таза ұстап үйрену керек. Ол тағы да үйдегі тәрбиеден-ау деймін. Сосын мына қоғамда басқа жақтан келіп жатқан ағымға еріп тұрған қыздар өзінің ұлттық болмысын жоғалтқан. Оның бәрі өлеңге де беріліп жатыр. Қыз бала нәзіктігін сыйлата алмайды. Ал нәзіктік пен тазалыққа кез келгеннің қолы да, батылы да бармайды. Ол кәдімгі қару. Қыз бала өжетпін деп төбелесуге бола ма, еркінмін деп ерсіленуге бола ма? Еркін­дік берілді деп аузыңа келгенді сөй­леуге бола ма? Осының барлығы біздің ұлт­тық тәрбиеде бар. Ол ауыз әдебиетімен, ана­ның тәрбиесімен беріледі. Сондықтан бізге қыз тәрбиесімен айналысатын, ана тәр­бие­лейтін мектепті бөлек ашпасақ болмайды.

– Соңғы шыққан кітабыңыз – «Менің Фаризам». Естелік кітаптың өтім­ді­лігі қазақ­тың қос ақын қызы­ның ғұ­мыр­баян­дық мезеттерінің дерек­тілігінде әрі тұлға­лық бейне­лерінде деп ойлаймын. Кітап­тың алғашқы тараулары біраз жыл бұрын «Қазақ әдебиеті» газетінде жа­рық көр­генде толқу тудырған болатын. Әде­биет­­те мемуар басы ашылмаған жұм­бақ жанр күйінде келеді. Фариза ақын бей­не­сін осы жанрда жазу идея­сы қа­лай туды? Сіз бұл кітапты неге жаз­дыңыз?

– Фаризаға талас жоқ, ол – қазақ поэ­зия­сына келген құбылыс. Талантты ақын. Мен өзімді Фаризаны жақыннан білетін адам­дардың қатарына жатқызамын. Сонау Атыраудан, студент кезінен бас­тап екеу­міз хат алмаса бастадық. Мен онда Ал­ма­ты­дамын. Кейін ол Шерхан Мұртазаның шақыруымен Алматыға жұмысқа келді. Сол күннен бастап бірге жүрдік, жұмысқа, іссапарға бірге бардық. Театрға бірге баратын, базарды бірге аралайтын, бірге шай ішетін жақын құрбыларға айналдық. Алыстағы анасын сағынса, Атырауға барса, жанына мені ертіп алатын. Міне, осындай жаймашуақ жақсы күндер басымыздан өтті. Оның ешкімге ұқсамайтын өр мінезі болды. Фариза туралы танитындар да, сырттай сыйласқандар да, аздап таныс болғандар да естелік жаза бастады, бірақ ол туралы шынайы жаза алмады. Ал менің қолымда оның жазған хаттары, суреттері сақталып қалыпты. Архивімді ақтарып отырғанда «неге естелік кітап жазбасқа?» деген ой туды. Маған тым болмаса рухы риза болсын деп, суреттері мен естеліктері шаң басып жатпасын деп, бәрін жинақтап, естелік кітап жазып шықтым. Қазақ қоғамы әлі күнге лайықты бағалай алмай жүрген әдеби жанрдың бірі – мемуар, естелік. Мен онда ақынның кемшілік-қате көрсе, бетің бар, жүзің бар демей, айтып тастайтын шынайы мінезін жаздым. Бірақ кейін өзі соған өкінетін еді. Өлең жазған кездегі ішкі арпалысы мен шиыр­шық атқан шабытты шағы да маған таныс еді. Фариза тыныш отырып жазған емес. Бұрқ-сарқ етіп, бір сілкініп, ала­сұ­рып барып, толқыны қайтқан теңіз сияқ­ты саябырлап барып өлең жазатын. Өзіне-өзі сыймай кететін. Буырқанады, ша­мыр­қанады, ішін кернеген сырды ақ қағаз­дың бетіне осылай ақтарған сәтін талай кө­зім­мен көргенмін. «Фариза – мінез» деген сөз со­дан қалған. Осыларды жаздым. Менде ақын­ның қолымен жазған жазуы, хаттары, су­рет­тері тарихи жәдігер ретінде сақталса де­ген ниет болды. Себебі ол дүние менен бас­қа ешкімде жоқ. Сөйтіп, 85 жасы­на арнап кітап шығардым. Меніңше, кейін­гі ұр­­пақтың рухани игілігіне айналып, оқи­­­ды деп ойлаймын. Бәлкім, келешекте Фа­ри­за­­ның өміріне арнап кино түсіргісі ке­ле­­тін­дердің пайдасына асатын керекті дерек болар.

– Қазақ поэзиясына қызмет етіп келесіз. Өзге әдебиеттің де өкілдерін қа­зақ­­ша сөйлеттіңіз. Қазір де қарап отыр­­ма­йтын боларсыз, қаламыңызға қандай тақырып жақын болып жүр?

– Қазір драма жанры қызықтырып жүр. Әйгілі Желтоқсан зобалаңында Жұбан Мол­да­ғалиевтің ашына сөйлеген сөзі бар. Ақын­ның жүрек үнін желі етіп «Жұбан» деген пьеса жаздым. Сахнаға лайықтап жазуға маған Мәдина Омарова деген жазушы-драматург сіңлім көмектесті. Себебі ол да қазір дра­малық шығармалар жазып танылған ав­тор­лардың қатарында. Спектакль Оралда қо­йылды. Енді осы спектакльді Астана театр­­ларының бірі сахналаса деген тілегім бар. Себебі «Мен – қазақпын» деп жалғыз ауыз сөзімен намысымызды жанып, ұлттық сана­­мызды оятқан Жұбан сияқты ақынның ру­хын біз ұмытпауға тиіспіз. Бұл – менің ақын алдындағы, әдебиет алдындағы ­қа­­­сиет­­ті борышым. Ендігі бір арманым – Мұхит Мералыұлы туралы кино түсіру. Оның «Зәуреш», «Айнамкөз» атты тамаша өлең­дері бар. Театр және кино өнерінде Ақан серінің, Біржан салдың бейнесі бар, бірақ Мұхит жоқ. Сол Мұхит туралы фильм жарыққа шықса екен, оның мәңгі өл­мей­­тін ғажайып әндерінің тынысын, осы ән­­дермен тербелген кең даланың исін әр қазақ сезінсе екен деймін. Осы менің арманым.

– Әңгімеңізге рахмет, апай! Сол арманыңызбен қауышатын күн жақын болсын!

 

Әңгімелескен –

Айгүл АХАНБАЙҚЫЗЫ,

«Egemen Qazaqstan»

АЛМАТЫ 

Соңғы жаңалықтар

Аталар дәстүріне адалдық

Өшпес даңқ • Кеше

Жезді жәдігерлері

Көрме • Кеше

Құрметке лайық жандар

Инфографика • Кеше

Тарихи кездесу

Өшпес даңқ • Кеше

Қызылжар қырандары

Өшпес даңқ • Кеше

Аңдатпа

Аңдатпа • Кеше