Бюджет түсімдерін арттыратын тетік
Отырыс барысында депутаттар «2017 жылғы 11 сәуірдегі Еуразиялық экономикалық одақтың Кеден кодексі туралы шартқа өзгерістер енгізу туралы хаттаманы ратификациялау туралы» заңды қарады. Хаттаманы ратификациялау электрондық сауданы реттеу үшін құқықтық база құруға, электрондық сауда тауарларын кедендік әкімшілендіруді жақсартуға, техникалық регламенттердің сақталуына және әкелінетін тауарлардың қауіпсіздігін қамтамасыз етуге бақылауды күшейтуге жол ашады. Сондай-ақ кедендік төлемдер мен салықтарды жинау есебінен бюджетке түсетін түсімдерді ұлғайтуға мүмкіндік береді.
«Қаралған хаттама шетелдік интернет-алаңдарда сатып алынған тауарлардың кедендік шекарадан өту тәртібін айқындауды көздейді. Соған сәйкес «электрондық сауда операторы» ұғымы және кедендік декларацияның жаңа түрі – электрондық сауда декларациясы енгізіліп отыр. Құжатта кедендік әкімшілендіруді жетілдіруге арналған өзге де нормалар бар. Алдағы уақытта заң Еуразиялық экономикалық одаққа мүше мемлекеттер арасында электрондық сауда саласындағы ынтымақтастықты одан әрі дамытуға оң септігін тигізеді деп сенеміз», деді М.Әшімбаев.
Аграрлық ғылым ақсап тұр
Заң талқыланып болған соң, бірқатар депутат өздерінің депутаттық сауалдарын жолдады. Сенатор Әли Бектаев аграрлық ғылым саласындағы олқылықтарға тоқталып, аталған бағытты жетілдіруге қатысты өз пікірін білдірді. Осыған орай депутат Үкіметке Қазақ ұлттық аграрлық зерттеу университетінің зерттеу инфрақұрылымын жаңғыртуға нақты қолдау көрсетуді ұсынды.
Оның айтуынша, дамыған елдерде ғылыми-зерттеу жұмыстарына ІЖӨ-нің 3-4%-ы бөлінеді, ал біздің елде бұл көрсеткіш небәрі 0,16%-ды құрайды, сондай-ақ ғылыми әзірлемелерді коммерцияландыру деңгейі 17%-дан аспайды. Сенатор тәуелсіздік алғаннан бері аграрлық ғылым бірнеше рет реформаланғанын, бірақ маңызды жетістіктерге жете алмағанын атап өтті. Сонымен қатар Ұлттық аграрлық ғылыми-білім беру орталығы осы уақытқа дейін толыққанды агротехнологиялық хабқа айналған жоқ. Депутаттың пікірінше, қаржыландырудың қолданыстағы тетіктері салаға елеулі серпіліс бермейді.
«Бүгінде бізде ғылымды дамыту мақсатында бағдарламалық-нысаналы және конкурстық қаржыландыру тетіктері жұмыс істейді. Алайда бұл тәсіл ғылым саласында қарқынды серпіліс жасауға жеткіліксіз. Осыған байланысты конкурсқа тәуелсіз қаржыландырудың тұрақты тетіктерін енгізу маңызды. Агроөнеркәсіп кешенінде стратегиялық ғылыми жобаларды іске асыру үшін бес жыл мерзімге арналған конкурстан тыс тікелей қаржыландыру жүйесін енгізу орынды болар еді», деді Ә.Бектаев.
Сонымен қатар ол «Қазақ ұлттық аграрлық зерттеу университетін дамытудың 2025–2029 жылдарға арналған бағдарламасы» әзірленгенін атап өтті. Оның аясында университет құрамына төрт ғылыми-зерттеу институты мен бір тәжірибе шаруашылығы берілді. Бағдарламаны іске асыру ғылыми-техникалық қызметті жоғары біліммен біріктіруге, зияткерлік әлеуетті дамытуға, инфрақұрылым мен зертханаларды жаңғыртуға, цифрлық шешімдерді енгізуге және ғылыми нәтижелерді коммерцияландыруға мүмкіндік береді. Алайда университеттің материалдық базасы ескірген, бұл сапалы зерттеулер жүргізуге және инновацияларды енгізуге кедергі келтіреді.
Аңдар өсімін бақылау керек
Сенатор Қайрат Тастекеев еліміздегі жабайы жыртқыш жануарлардың санын бақылау мен реттеуді күшейту қажет екенін айтып, нақты шаралар ұсынды. Депутаттың айтуынша, ауыл шаруашылығына зиян келтіретін және елді мекендерге жиі кіретін аю, қасқыр, жабайы қабан, шибөрі сияқты аңдар популяциясының көбеюі халықты алаңдатып отырғанын тілге тиек етті.
«Жабайы жануарлар санының көбеюі халықтың тіршілігі мен ауыл шаруашылығына теріс әсерін де тигізіп отырғаны мәлім. Кейінгі жылдары жабайы жануарлардың басқа да түрлерінің елді мекендердің аумақтарына кіру фактілері жиілеп, адамдарға, малға, ара өсіру және ауылшаруашылық жерлеріне шабуыл жасау жағдайлары көбейіп жатыр», деді Қ.Тастекеев.
Депутат аюлардың Риддер мен Серебрянск көшелерінде байқалғанын айтты. Бұл бір жағынан табиғи азық-түлік базасының жетіспеушілігіне, екінші жағынан тұрмыстық қалдықтар мен малдың болуына байланысты. Елімізде 15 мыңға жуық қасқыр, 23 мыңнан аса шибөрі және 50 мыңнан аса қабан мекендейді. Тез бейімделетін шибөрілер табиғат пен ауыл шаруашылығына елеулі зиян келтіреді. Сенатор экожүйе жануарлардың санын өз бетінше реттеу қабілетін жоғалтатынын және қолданыстағы шаралар әрқашан тиімді бола бермейтінін атап өтті.
Сондай-ақ отырыс барысында сенаторлар Андрей Лукин, Бекбол Орынбасаров, Сүйіндік Алдашев, Сұлтан Дүйсембинов, Талғат Жүнісов, Руслан Рүстемов, Ғалиасқар Сарыбаев, Ернұр Әйткенов, Бекболат Орынбеков пен Бибігүл Жексенбай өз депутаттық сауалдарын жолдады.
