Өнерде жоқ шекара

Жаһандық турне

Турне Франция, Испа­ния, сондай-ақ АҚШ ел­дерін қамтыды. Әр қа­ла­дағы концерт бағдарламасы отандық композиторлық мектеп пен орындаушылық дәстүрді клас­сикалық еуропалық және америкалық камералық музыка мұрасымен үйлестірді. Парижден Бостонға дейінгі серия Қазақстан музыкасын әлемдік деңгейде көр­сетуге, тыңдармандарға ұлт­тық мәдениеттің жаңа қырын таныс­­ты­­ру­ға мүмкіндік берді.

«Музыкада шекара жоқ. Біз Қазақстанның даусын бүкіл әлем­ге естірткіміз келеді. Ұлттық музы­ка­мыздың жаңа классикалық ке­ңістіктің ажырамас бөлігі ре­тінде қабылдануын қалаймыз», – деді квар­теттің көркемдік жете­шісі, Қазақ­станның еңбек сіңірген қай­раткері Ернар Мыңтаев турне мақ­сатының қыр-сырына тоқ­та­лып.

1988 жылы студенттік ұжым ретінде құрылған квартет төрт онжылдық ішінде Еуразиядағы ең беделді камералық топтардың біріне айналды. Италиядағы (Rovere d’Oro, Bellini Competition), Жапониядағы (Osaka International Competition), Испаниядағы халық­аралық конкурстардың лауреаты атанып, Еуропа, Азия, сонымен қатар Америкадағы ең ірі сах­­на­лардың төріне көтерілді. Қа­­зір­гі құрамда өнер көрсетіп жүр­­ген Айдар Тоқталиев (бірінші скрипка), Алексей Лебедев (екінші скрип­ка), Бекзат Сайлаубайұлы (альт), Ернар Мыңтаев (виолончель) бастаған музыкантардың қай-қайсысы да шеберлігімен көп­­­ті тәнті еткен кәнігі мамандар. Бүгін­де Ғазиза Жұбанова атындағы мем­ле­кеттік ішекті аспаптар квар­теті тек еліміздің бай мәдени дәстүрін ғана емес, сонымен бірге заманауи музыкалық кеңістікке ашық, әлем­дік деңгейдегі орын­даушылық мек­теп­тің айнасы ретін­де танылып отыр.

Париж: ұстазға тағзым

Турнеңің алғашқы аялдамасы – Париж. Әлемге әйгілі «Salle Cortot» залында квартет өнер ұжымының рухани ұстазы, атақты виолончелист Валентин Берлинскийдің 100 жылдығына арналған фестиваль бағдарламасында өнер көрсетті.

«Бұл сахнада өнер көрсету – ел мәдениетінің әлемдік аренадағы мәртебесін паш етудің символы», – дейді квартет мүшелері.

Сахнада Danel Quartet, Михаил Копельман, Борис Андрианов, Николя Бальдеру және Людмила Берлинская сияқ­ты әйгілі музыканттармен бірге өнер көрсеткен квартеттің шы­ғармашылық әлеуетіне кәрі құр­лық көрермендері тәнті болды. Бағдарламада Йозеф Гайдн, Дмитрий Шостакович, Сергей Прокофьев, Ғазиза Жұбанова шығармалары орындалды.

Мадрид: үш әлем һәм бір түн

Келесі аялдама – Мадрид. «Auditorio Nacional de Música» сахнасында Республика күніне орай Испаниядағы Қазақстан елшілігінің қолдауымен «Tres Mundos y una Noche» – «Үш әлем және бір түн» атты концерт өтті.

Квартет бағдарламада маэстро Альберт Скуратов жетекшілік ететін «Madrid Festival Orchestra», сондай-ақ «Bauhas Quartet» пен «Parallel Quartet» ансамбльдерімен бірге өнер көрсетті. Мадрид кешінің тағы бір ерекшелігі – қазіргі отандық музыка көшбасшыларының бірі Қуат Шілдебаевтың шығарма­лары еуропалық және испан ком­позиторларының туындыларымен қатар шырқалып, қазақ музыкасының әлемдік мәдени кеңістіктегі орнын айқындады. Сондай-ақ квартетпен бірге Р.Омаров атындағы қазақ халық ас­пап­тары оркестрінің көркемдік же­тек­шісі, Қазақстанның еңбек сіңір­ген қайраткері, домбыра­шы Талғат Кәрімов өнер көрсетіп, Әбдімомын Желдібаевтың «Ерке сылқым» күйін орындады. Осылайша, Мадридтің тың­дармандарына үш әлемнің музы­калық үні – қазақ, еуропа және испан дәстүрі бір концертте үйлесіп жетті.

АҚШ: музыкалық Олимп

Әлемдік турненің аса маңыз­ды нүктесі— «Carnegie Hall» (Weill Recital Hall) сахнасындағы концерт. Нью-Йорктегі концерттің ұйымдастырылуына әлемдік аренада қазақстандық өнерді ілгері­лету бастамасын қолдаған «Ата­ме­кен-Агро» ауыл шаруашылығы холдингі мұрындық болды.

Нью-Йорктегі сахна – әлемдік классикалық музыкадағы мәр­тебелі орындардың бірі. Бұл жер­де өнер көрсету аз ғана отан­дық музыкантқа бұйырған. Ал квартет үшін бұл – кәсіби дең­гейінің әлемдік қауымдастықта мойын­далуының белгісі, сонымен қатар Қазақстанның академиялық мектеп дәстүрінің абыройын паш ететін символдық сәт.

Кеш бағдарламасына Иоганнес Брамстың фа минор, Op.34 фортепианолық квинтеті кірді. Оны халықаралық конкурстардың лауреаты, Нью-Йорктегі «Mannes College of Music» түлегі, ерекше техникасы мен терең эмоциялық ин­терпретациясымен танымал пиа­нист Тимур Мустакимов орындады. Талантты өнерпаздың қатысуы концертке ерекше қуат беріп, Қазақстан мен әлем арасындағы шынайы музыкалық диалог жасады. Квартеттің концерті сонымен қатар Чарльз-Таун, Хат­боро, Филадельфия, Мейпл-Глен қалаларында да жалғасты. Әр қаладағы көрермен отандық орын­даушыларға шексіз ықыласын білдірді. Бостонда ансамбль Моцарт, Шуберт, Барбер, Қуат Шілдебаев шығармаларынан тұратын өзге камералық бағдар­ламамен шықты. Квартет ұсынған концерттік бағдарламаның қай-қайсысы да көрермен көңіліне жол тапқан айрықша толқулы сәт болғаны анық. Ал айтулы турне – қа­зақ музыкасының әлемдік аренада өз биігін бағындырғандығының айқын айғағы.