Жәдігер • 01 Сәуір, 2024
Қырғыздың «Манас» эпосында Манас батырдың «Ақкелте» деген шағын зеңбірегі болғаны туралы: «Есіне түсті Ақкелте, Өзегі болат, аузы обыр, Түтіні тұман, дүмі зіл, Көздесең тажал, оғы ажал, Асынып жүрген Ақкелте, Ашуы келсе қырыпсал, Шындығында зеңбірек, Бабын білсең тым бөлек» деп жырланады.
Жәдігер • 31 Наурыз, 2024
Көрнекті жазушы Жүсіпбек Аймауытұлы (1889 - 1931) педагогика, психология саласынан құнды оқу құралдар жазып қалдырған. Соның бірі – 1924 жылы Орынборда 3500 тиражбен жарық көрген, 186 беттік «Тәрбиеге жетекші» (Бала оқытушыларға) атты кітабы. Бұл еңбекке биыл 100 жыл толып отыр.
Жәдігер • 27 Наурыз, 2024
Адамзат тарихында көшпелі ғұндар дәуірі деген кезең бар. Бұл туралы 2010 жылы жарық көрген бес томдық «Қазақстан тарихы» атты еңбектің бірінші томының 245-бетінде: «Ғұндар – б.з.б. І мыңжылдықта қазіргі Моңғолияның оңтүстігі Ордастан Каспийге дейінгі Орталық Азияның ұлан-байтақ кеңістігін жайлаған тайпалық одақ» деген пайым айтылыпты.
Жәдігер • 26 Наурыз, 2024
Қазақтың түсінігінде ұлу деген – теңізде тіршілік ететін жұмсақ денелі омыртқасыз жәндік. Басқаша айтқанда, құрттың бір түрі. Адамдар оның сыпырылып қалған сауытын теңіз түбінен тереді. Қатты сауытты құлағыңызға тоссаңыз ерекше уіл естіледі. Ал үрлесеңіз керней дыбысы шығады.
Оқиға • 22 Наурыз, 2024
1998 жылдың көктемі. Бұрынғы облыс орталығы Ақмола республика астанасы атанып, абыр-сабыр болып жатқан кез. Жан-жақтан жиналған бір топ журналист «Астана ақшамы» шаңырағынан пана тапқан едік.
Таным • 22 Наурыз, 2024
Күнтізбелік есеп бойынша Ұлу жылы күллі ғаламның қақпасын ашып кірді. Бұл жыл туралы халқымыздың ауызекі фольклорында: «Аяңдап бесінші жыл ұлу келер, Сыпайы көңіліңе жылу келер, Маусымда берекесін мол ғып беріп, Көңілді жабырқатпай түзу келер» дейтін бір шумақ бар. Осыған қарағанда, жаңа жыл – жарқын күндердің бастауы, жақсылық пен жайлылықтың бекем тұрағы, береке мен бірліктің тұнық бұлағы болар деген үміт мол.
Жәдігер • 14 Наурыз, 2024
Күйік хан (Гүюг хан) – Шыңғыс қаған негізін қалаған көшпелі Моңғол империясының үшінші ұлы ханы һәм Өгедейдің тұңғыш ұлы. 1246–1248 жылдары тақ иесі атанған. Бұл тұлға туралы атақты саяхатшы, моңғол үстіртіне тұңғыш табаны тиген еуропалық әрі ханды көзімен көрген италиялық діндар Плано Карпини «Liber Tatarorum, Liber Tatarorum» («Татарлар туралы жазба») атты естелігінде: «Күйік орта бойлы, қулық-сұмдыққа жетілген, ақылы ұшқыр, тәкаппар адам» деп жазыпты.
Ұлттық спорт • 05 Наурыз, 2024
Көкпар – көшпелілердің байырғы заманнан бері келе жатқан ғұрыптық-жауынгерлік ойын өнері. Аталмыш ойынның шығу төркіні жайлы зерттеушілер, «Қазіргі көкпар тарту әуелде әлеуметтік мәні бар әскери машықтың қажетінен туған. Түркі қағандығы кезінде «дербес жасақты» осындай жаттығудан өтіп, сыналған жауынгерлерден жасақтаған. Әскери машықтың бұл түрі бейбіт күндерде көкпар тарту ойынына ұласып отырған» дейді.
Жәдігер • 04 Наурыз, 2024
Жуырда Ұланбатыр қаласына барған сапарымызда шаһардағы – кітапханаларды аралап, ондағы жаңадан баспа бетін көрген тың туындылармен таныстық. Соның бірі – Еуропадағы Парис Нантер университетінің оқытушысы, ғалым, ортағасырлық көшпелілер тарихының білгірі Мари Фавэрудің өткен жылы моңғол тіліне аударылып жарық көрген «Алтын Орда» атты кітабы.
Жәдігер • 19 Ақпан, 2024
Қазақстан Республикасы Орталық мемлекеттік архивінің ұйымдастыруымен ұлт-азаттық күрестің символына айналған Кенесары Қасымұлының ісін жалғастырушы және оның тікелей ұрпағы Жапар сұлтанның өмірі мен іс-әрекетіне қатысты жинақталған «Жапар сұлтан: құжаттар мен материалдар» атты деректердің таныстырылымы өтті.
