Бекен ҚАЙРАТҰЛЫ
Бекен ҚАЙРАТҰЛЫ«Egemen Qazaqstan»
1020 материал табылды

Аймақтар • 20 Қыркүйек, 2024

Үңгіт кешені

Көне тарихқа үңілсек, б.ж.с. 552 жылы көшпелі түркілер Бумын қағанның атқа қонуымен Нирун (қытай жазбаларында Жужан) ұлысын тізе бүктіріп, апайтөс Еуразияның кіндігі Өтүкен қой­науындағы Орхан дария­сының сағасына орда тігіп, Түрік им­периясын (551-744) құр­ғаны белгілі. Көне қытай де­рек­терінде түріктер темірден түйін түйгені туралы айтылады. Оның бер жағында Өтүкен даласындағы ерте ортаға­сырлық ескерткіш мұралардың дені осы түріктерге тән.

Таным • 19 Қыркүйек, 2024

Жалау ату

Қазақтың мергендік өнері тарихында «Жалау ату» деген түрі болған. Бұл туралы моңғол тарихшысы Гонгоржав «Ертедегі көшпелілердің садақ ату сайысы» атты еңбегінде «Жалау ату сайысы – ежелгі ғұн, жужан, сянбилерден жалғасып келе жатқан өнер» деп жазыпты.

Әдебиет • 18 Қыркүйек, 2024

Құлагердің сыны

«Іздеген жетер мұратқа» дегендей, жақында көрнекті жазушы Сәбит Мұқановтың 2020 жылы «Қазығұрт» баспасынан жарық көрген таңдамалы шығармалар жинағының алғашқы томын оқып отырып, қаламгердің 13 жасында ауылдастарымен бірге Атбасарға жолаушылап барғанына куә болдық. Жазушы жолай атақты Ақан серіге кезігіп, ол кісінің өз ауы­зы­нан Киікбай сыншы айтқан Құлагер тұлпардың сынын жазып алады.

Пікір • 18 Қыркүйек, 2024

Тарих және шындық

Үнді қайраткері Жавахарлал Неру: «Отар елдің тарихын отарлаушы жазады» дегендей, кезінде біртуар ақын Ғафу Қайырбеков: «Осы басқаның пат­ша­ларының бәрі жақсы , қазақтың хандары неге жаман?», деп кеңестік қоғамға сұрақ қойғаны да белгілі. Ра­сын­да, отарланған елдің шынайы тарихы еш­қа­шан жазылмайды.

Дүниежүзілік көшпенділер ойындары • 11 Қыркүйек, 2024

Азия стилі: Қазақ мергендері топ жарды

Жамбы ату сайысына әлемнің 27 мемлекетінен келген 79 спорт­шы Эт­ноауыл қалашығында Ма­жар, Азия, Түркі және халқымыздың дәс­түр­лі жауынгерлік өнері Жам­бы ату стилі бо­йын­ша сынға түсіп, мық­тыларды анықтап жатыр.

Дүниежүзілік көшпенділер ойындары • 11 Қыркүйек, 2024

Жігіттердің қарқыны жақсы

Дүниежүзілік көшпелілер ойындарының тізіміндегі маңызды сайыс түрі – көкпар. Аталған ойынның шығу төркіні туралы зерттеуші Ә.Қалиұлы: «Қазіргі көкпар тарту әуелде әлеуметтік мәні бар әскери машықтың қажетінен туған аса құнды сайыс түрі» дейді.

Дүниежүзілік көшпенділер ойындары • 11 Қыркүйек, 2024

Жәнібек – жеңімпаз!

Дәс­түрлі садақ ату спорт түрі бойынша әлем­нің 33 елі­нен келген 183 спортшы «Ар­ғымақ» ат-спорт ке­­шенінде сайысты бастады. Бұл жарыста отандық 10 мерген ел намысын қорғайды.

Мирас • 04 Қыркүйек, 2024

Сұрмерген

Ежелгі көшпелілердің жауынгерлік өнерін зерт­теген орыс ғалымы А.И.Ма­заев және моңғол оқымыстысы О.Намнандор­жылар­дың еңбегінде ертедегі ғұн, сақ дәуірінде ел ішіндегі мергендерді сынайтын: теңге ату, жебе жарыстыру немесе оқ оздыру, керген тері ату (саранпай), жалау ату, сұр (қайыс) ату деген сайыс түрлері болған деп жазады.

Әдебиет • 29 Тамыз, 2024

Айсары әженің ерлігі

Кеңес одағы жылдары ұлт мұраты үшін еңбек еткен қаламгердің бірі – түрколог, филология ғылымдарының докторы, профессор, қазақ фольклоры мен көне түркі жыр мәтіндерін зерттеуші Әуелбек Қоңыратбаев. Бұл кісі 1946 жылы аталас ағайыны Қажымұқан балуанға жолығып, оның әжесі алып Айсары туралы естелігін жазып алыпты. Араб әрпімен қағазға түскен қолжазба қазір Орталық ғылыми кітапхананың сирек мұралар қорында (Қ.950, 2-дәп) сақтаулы тұр.

Жәдігер • 29 Тамыз, 2024

Даян батыр балбалы

Ежелгі түріктер қоныстанған өлкенің бірі – қазіргі Бай-Өлке даласы. 2009 жылы Моңғолия Ғы­лым академиясы «Түркітану» орталығы әзірлеп, Ұланбатыр қаласында жарық көрген «Бай-өлке аймақ тер­риториясындағы тарихи ескерткіштер» атты альбом-кітапқа аталған өлкеден табылған 80-нен ас­там әртүрлі пошымдағы балбал тізімге алыныпты.